`I.` Mở bài

- Nguyễn Bỉnh Khiêm là một người từng ở chốn quan trường, nhưng do nhiều bất công, uất ức nên ông đã từ quan về ẩn, sống một cuộc sống yên bình, thanh tĩnh ở một nơi dân giã nhưng tĩnh lặng để tu dưỡng tâm hồn, chuyên tâm đọc sách. Ông được biết đến nhiều tác phẩm nổi tiếng nhưng có lẽ nổi bật nhất là bài thơ " Nhàn " được rút từ " Bạch Vân am thi tập ". Ông đã dùng ngòi bút của mình để khắc hoạ lên những vần thơ leo động mãi trong tâm hồn người đọc về niềm vui, sự an nhàn ở tuổi già ở nơi làng quê xanh mát qua thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. 

Chốn quan trường thời xưa ai cũng mong hòng có một chân trong những chức phận trong cung, người muốn thì nhiều mà người không muốn rời bỏ chốn quan trường thì ít. Nhà thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm một bậc quân thần trung quân ái quốc và một nhà nho đại tài đã trở về quê ở ẩn. Trong khoảng thời gian ở ẩn Nguyễn Bỉnh Khiêm đã sáng tác bài thơ Nhàn thể hiện sự nhàn rỗi của mình khi rời bỏ chốn quan trường, đồng thời nói lên những quan điểm của mình về chốn quan trường ấy, “dại” hay “khôn” chỉ có thể đọc thơ của ông mới hiểu hết được quan điểm ấy.