Bút bi là vật dụng quen thuộc và được sử dụng rất rộng rãi trong đời sống con người. Cây bút bi gắn bó với chúng ta từ lúc đi học cho đến lúc ta đi làm việc. Có thể nói, nó là một người bạn thân nó gắn bó mật thiết với ta trong suốt cuộc đời. Ngày nay, tuy văn bản điện tử đã được sử dụng phổ biến nhưng bút bi vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc ghi chép.

Bút bi tiếng Pháp là bille hay còn gọi là bút Bic (theo tên một công ty của Pháp, chuyên sản xuất bút là Société Bic), hoặc bút nguyên tử, là một công cụ dùng để viết rất phổ biến ngày nay. Có lẽ tên gọi bút bi là gọi theo tên của người sáng tạo ra nó: Biro.

Lịch sử ra đời và phát triển của cây bút bi trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm. Có lúc tưởng như nó đã bị lãng quên. Năm 1888, John Loud người Mỹ xin cấp bằng sáng chế một loại bút tương tự bút bi nhưng đã không được khai thác thương mại. Đến năm 1930, Laszlo Biro, một biên tập viên cộng tác với anh trai mình bắt đầu chế tạo cây bút bi mới. Sáng tạo của Laszlo Biro là tạo ra viên bi lăn trong ổ bán cầu điều tiết mực chứ không thẩm thấu như bút mực.

Tuy nhiên, với loại mực thời ấy, bút thường xuyên bị tắt nghẽn rất bất tiện. Đến năm 1938, Laszlo Biro mới xin được cấp bằng sáng chế. tại Anh Quốc. Ý tưởng phát triển cây bút bi bị bỏ ngỏ từ đó. Năm 1945, một doanh nhân người Mỹ dựa trên nguyên lý cây bút của Biro đã sản xuất ra loại bút mới và bán trên toàn nước Mỹ với giá bán 12.5 đô-la một chiếc. Theo chân các thương nhân Mỹ, cây bút từng bước được phổ biến ra khắp thế giới và chinh phục được người sử dụng với tính năng tiện lợi vô cùng của nó. Loại mực dùng cho bút bi lúc này cũng được cải tiến tốt hơn. Các nhà kĩ thuật đã pha trộn vào mực các phụ gia bôi trơn vừa làm cho mực mềm, nét mực ra đều, không bị tắt nghẽn lại giữ cho mực không bị chảy ra ngài.

Bút bi phát triển trong thế chiến thứ hai khi mà học thuyết nguyên tử đang phát triển mạnh và cùng với sự kiện Mỹ ném bom nguyên tử ở Nhật Bản nên ở Việt Nam nó còn có tên là bút nguyên tử.

Dựa vào số lần sử dụng có hai loại bút bi chính: loại dùng một lần và loại có thể nạp lại mực. Loại dùng một lần chủ yếu được làm từ nhựa dẻo hay nhựa cứng và bỏ đi khi dùng hết mực. Loại có thể nạp lại mực thường được làm bằng kim loại hoặc nhựa có chất lượng cao và dĩ nhiên giá thành cao hơn.

Dựa vào chất liệu cấu tạo có: bút bi vỏ nhựa, bút bi vỏ kim loại, bút bi vỏ gỗ,… Dựa vào giá trị có: bút bi phổ thông (bút bi thường), bút bi dành cho doanh nhân (bút bi cao cấp).

Ngày nay người ta sản xuất bút bi từ nhiều nguồn nguyên liệu, với mẫu mã, kiểu dáng và màu sắc hết sức phong phú, đáp ứng thị hiếu của người sử dụng. Một vài thương thương hiệu bút bi nổi tiếng trên thế giới đang được ưa chuộng như: Mont Blanc, Cross, Waterman, Bic, Lamy, Online…Ở Việt Nam có Thiên Long, Bến nghé….

Bút bi hiện đại có cấu tạo gồm: thân vỏ ngoài, ruột bút, ngòi bút, bộ điều chỉnh, quai móc, nắp đậy. Thân vỏ bút hình trụ tròn, nhỏ dần về phía đầu bút. Vỏ thường được làm bằng chất liệu nhựa tổng hợp nhẹ mà cứng để bảo vệ phần ruột bút bên trong. Thân thon dài, thường có các đường rãnh chéo hoặc ghề nhằm làm tăng ma sát giúp tay có thể cầm chặt bút mà không bị mỏi.

Trên thân bút người ta thường dán nhãn mã thông tin sản phẩm, nhà sản xuất hoặc các quảng cáo khác. Ở đầu lớn của thân, người ta thường làm bộ phận móc để móc bút vào túi. Một vài bút cao cấp người ta làm thân bút bằng nhôm, bạch kim rất chắc chắn và sang trọng.

Ruột bút hay còn gọi là ống mực cũng làm bằng nhựa dẻo hoặc kim loại có hình trụ tròn dài gần bằng thân đựng mực. Có hai loại ống mực: ống mực dùng một lần và ống mực sử dụng lại. Ống mực của loại nạp lại được gồm ống mực và đầu bi gắn liền với nhau. Khi dùng hết mực thì bơm mực mới tiếp tục sử dụng.

Ngòi bút là bộ phận được gắn liền với ruột bút. Ngòi bút được làm từ kim loại chống rỉ gồm một đoạn thẳng, ổ bán cầu và viên bi nhỏ với đường kính khoảng từ 0,5 đến 1.2 mm, gắn nơi đầu ống chứa mực. Khi viết, viên bi lăn trong ổ bán cầu điều tiết mực in lên trang giấy.

Mực: là loại mực đặc, dẻo. Nhờ công nghệ na-no, người ta đã sản xuất ra các loại mực có độ bám dính cao, giúp cho nét mực đều, rõ, không bị phai mờ. Loại mực này khô rất nhanh, ngay sau khi được viết lên giấy. Sáng tạo và phát triển mực bút bi là một trong những phát minh quan trọng của con người.

Bộ phận điều chỉnh gồm phần bấm (hoặc xoay) và lò xo có vai trò điều chỉnh ngòi bút khi sử dụng. Một vài loại bút không có bộ điều chỉnh. Thay vào đó là nắp đậy để bảo vệ ngòi bút không bị hư hỏng.

Bút dành cho học sinh, công việc văn phòng thường nhẹ, giá thành rẻ. Người ta còn sản xuất một vài loại bút bằng kim loại quý dành cho người giàu có hoặc các doanh nhân như một cách để khẳng định đẳng cấp của họ.

Với loại bút đầu bấm, dùng ngón tay bấm đẩy ngòi bút ra ngoài. Ngòi bút được giữ ổn định bởi hệ thống khóa. Khi không viết nữa ta bật tắt ngòi bút chuyển động vào bên trong. Khi viết, mực được in lên giấy là nhờ chuyển động lăn của một viên bi. Mực bút bám rất chặt trên giấy, ít phai mờ và không bị lem khi thấm nước.

Bút Space Pens, loại có thể viết được trong trạng thái không trọng lực, được phát minh bởi Fisher, có thiết kế phức tạp hơn. Nó dùng khí nén để dồn mực đổ về phía ngòi bút. Do đó bút này có thể viết khi bút lật ngược lại hoặc trong trạng thái không trọng lượng.

Với giá thành sản xuất rẻ từ vài nghìn (bút thông thường) đến vài trăm nghìn (bút bi cao cấp), bút bi nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường thế giới. Bút bi là một phương tiện rất tiện dụng và hữu ích cho đời sống con người. Nó giúp cho công việc học tập, làm việc, viết lách trở nên hiệu quả hơn, tiện lợi hơn.

Bút bi còn là một món quà ý nghĩa cho người thân, bạn bè, khách hàng của bạn. Bút giúp ta tạo nên những mối quan hệ khăng khít bền lâu. Nó giúp bạn quảng bá thương hiệu một cách hiệu quả với chi phí thấp. Còn rất nhiều công dụng mà chúng ta chưa kể hết.

Loại bút tiện nghi này hiện diện khắp nơi trong đời sống hiện nay. Mặc dù có nhiều dạng bút khác nhau, nhưng bút bi là dạng phổ biến nhất. Do giá rẻ và tiện dụng nên nó có thể được tìm thấy trên bàn, trong túi, giỏ xách,… và bất kỳ nơi nào có thể cần đến bút.

Những năm gần đây, bút bi cũng trở thành phương tiện sáng tác nghệ thuật. Nhiều người cũng dùng bút bi để vẽ hình lên người họ, còn được gọi là hình xăm bằng bút bi. Vì lý do này, cùng với sự phổ biến đối với trẻ nhỏ, mực bút bi phải không độc. việc sản xuất bút và thành phần mực đã được quy định ở nhiều quốc gia trên thế giới. Bút bi còn được dùng để ghi các tư liệu cho học sinh, người công chức nhà nước và nhân viên làm công việc giấy tờ.

Chỉ viết trên giấy, không được viết trên các chất liệu cứng hoặc gồ ghề sẽ làm hư ngòi bút. Khi không sử dụng nữa phải tắt hoặc đóng nắp bút lại. Không để rơi bút, lẫn bút vào các vật dụng cứng. Không để bút gần nguồn nhiệt cao, dưới ánh nắng mặt trời hoặc nơi ẩm ướt sẽ làm bút chảy mực mau hỏng.sau sử dụng phải bảo quản bút cẩn thận trong hộp hoặc để nơi an toàn. Thường xuyên lau chùi để bút sạch sẽ không bị nhiễm bẩn. Nếu không sử dụng nữa nên thâu gom vỏ bút để tái chế.

Cây bút đã viết nên lịch sử nhân loại. Nhờ có nó mà sự ghi chép trở nên nhanh chóng, tiện lợi, làm cho nền tri thức tăng lên nhiều lần và quá trình lưu trữ tài liệu trở nên chắc chắn, bền vững hơn. Thế nhưng, trong tương lai cách ghi chép truyền thống có thể sẽ được thay thế bằng công nghệ cảm ứng nhận diện, vì thế bút bi sẽ chấm dứt vai trò lịch sử của nó. Dù thế nào thì cũng phải xác nhận việc sáng tạo ra cây bút bi là một trong những phát minh vĩ đại của loài người.

        Đối với học sinh, sinh viên chúng ta bút bi là một vật dụng học tập quan trọng, nó cũng là đồ vật không thể thiếu trong đời sống cũng như trong công việc gắn bó mật thiếc với chúng ta.

Bút bi hay còn gọi là bút Bic ra đời vào năm 1930 bởi nhà báo người Hungary tên là Lazo Biro. Ông là một nhà báo tài năng, trong quá trình làm việc của mình, ông nhận thấy sự bất tiện của bút mực, khi liên tục làm tay và giấy tờ bị vấy bẩn, không những vậy bút mực còn rất hay bị hư. Trong một lần tình cờ nhìn thấy viên bi chạy qua vũng nước để lại những vệt dài, ông đã nảy ra ý tưởng làm ra một loại bút viết mực mau khô để thuận tiện hơn trong quá trình sử dụng. Nhờ sự giúp đỡ của anh trai, ý tưởng của ông được nhanh chóng hoàn thành. Khi đưa vào tiêu dùng, tất cả mọi người đều yêu thích vì sự tiện lợi mà cây bút này mang lại. Bút bi có chứa một ống mực đặc, khi viết, mực được in lên giấy là nhờ chuyển động lăn của một viên bi nhỏ, với đường kính khoảng từ 0,5 đến 1.2 mm, gắn nơi đầu ống chứa mực. Kim loại dùng cho đầu bi thường là thép, đồng thau, hoặc tungsten cacbua. Cấu tạo bút bi: gồm có 3 phần cơ bản là: vỏ bút, ruột bút và bộ phận điều chỉnh bút. Vỏ thường được làm bằng chất liệu nhựa tổng hợp nhẹ mà cứng để bảo vệ phần ruột bút bên trong.  Ruột bằng nhựa dẻo hình trụ bên trong rỗng để chứa mực, bộ phận điều chỉnh gồm phần bấm và lò xo, ngoài ra còn có thể có nắp. Bộ phận điều chỉnh bút chính là phần ngòi bút. Ngòi bút được làm bằng kim loại không gỉ để tránh bị gỉ sét theo thời gian. Bên trong nó là một viên bi cũng làm bằng kim loại. Viên bi này khi viết sẽ giúp cho mực được ra đều hơn.  Độ thanh hay đậm của nét bút là do kích thước của viên bi này. Ngoài ra còn có một số bộ phận khác giúp hoàn thiện chiếc bút hơn như đai cài, lò xo, nút bấm,… Lò xo: Bảo vệ ngòi tránh hư hỏng khi bị rơi rớt, va chạm mặt cứng.  Tránh vô tình dây mực lên những bề mặt tiếp xúc. Thường thấy nhất là mặt trong túi áo nam giới, khi bút được cài giắt ở đây. Hạn chế sự bay hơi của mực trong bút bi xài mực nước, tránh tắc mực. Bút thường thấy là bút bi mực xanh hay mực đen loại tái sử dụng với ống mực thay thế. Bút bi là phương tiện rất hữu ích và tiện lợi, sự góp mặt của bút bi đã giúp cho cuộc cách mạng hóa trong việc viết chữ và soạn thảo của chúng ta. Công dụng của chiếc bút bi còn giúp ta rất nhiều trong việc học tập, viết lách, công việc trở nên hiệu quả và nhanh chóng hơn. Có nhiều nghệ sỹ làm nên những tác phẩm của mình không bằng cách thông thường, họ xem bút bi như một loại hình nghệ thuật mới trong việc vẽ chân dung, cảnh vật hay thậm chí là dành cho việc xăm hình nghệ thuật.Hiện nay có rất nhiều các loại mẫu mã bút bi khác nhau: Bút không gian Fisher, bút mực in có thể xóa được,... Bút không bị chảy mực: Bút bị chảy mực thường do để lâu hoặc bảo quản không đúng cách. Sử dụng bút này dễ làm bẩn giấy viết, tay cầm, gây mất mỹ quan.Viết thử kiểm tra xem bút có tắc mực: Nên thử bút trên giấy nháp có tại quầy trước khi mua, đảm bảo bút ra mực đều.Chất liệu vỏ bút: Chọn bút có vỏ làm bằng nhựa ABS, SAN hoặc PC. Đây là những chất liệu an toàn với sức khỏe người dùng và đảm bảo được độ bền trong quá trình sử dụng. Thiết kế, kiểu dáng:Nên chọn cổ bút có tạo vân hoặc đệm cao su để tăng ma sát, tăng độ bám của tay, giúp người viết không bị trơn trượt, mỏi tay khi sử dụng. Độ bền của ngòi bi:Những chiếc bút bi khi viết có cảm giác viết êm tay, không gai, gợn sẽ tạo trải nghiệm viết tốt và có độ bền cao hơn. Độ xuống mực liên tục: Một chiếc bút bi chất lượng, khi viết phải xuống mực liên tục. Đồng thời, trong quá trình viết, không xảy ra tình trạng đọng mực, chảy mực, tắc mực. Càng phát triển thì những mối nguy hiểm ngày càng gia tăng nhiều thêm, dù chỉ là những thứ nhỏ bé quen thuộc hay to lớn đi chăng nữa, khả năng bị làm giả kém chất lượng đều có thể xuất hiện, gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của người sử dụng. Nguồn gốc bút không rõ ràng: Người tiêu dùng thường xem nhẹ và bỏ qua mọi thứ, cái họ cần ở những cây bút này chính là màu sắc, kiểu dáng… điều này vô tình sẽ khiến các loại bút độc hại tiếp cận với mọi người dễ dàng hơn, đặc biệt là trẻ em. Chúng sẽ đòi người lớn mua cho bằng được loại bút bi đó, mặc cho những độc hại tiềm ẩn mà loại vật dụng này có thể mang đến. Bút thơm không xuất xứ: Theo các nhà nghiên cứu, mùi hương đến từ các loại bút bi giá rẻ nhan nhãn trên thị trường hiện nay đều có sự xuất hiện của màu và mùi công nghiệp, chắc chắn rằng đây đều là những nguyên liệu độc hại. Nếu như sử dụng trong một khoảng thời gian dài, ta sẽ không biết được liệu chính bản thân mình sẽ gặp phải chuyện gì. Ai mà biết được, liệu nguyên liệu làm ra những mùi hương đặc biệt này có những chất gì ở bên trong. Nếu chẳng may chúng ta ngậm phải những loại bút này thì sao? Đây chắc chắn chính là cơ hội tốt giúp cho các vi khuẩn và các chất độc hại hủy hoại cơ thể nhanh hơn. Trong mỗi vỏ của bút bi, đều xuất hiện hóa chất mang tên Bisphenol A (BPA). Hóa chất này đã được các chuyên gia cảnh báo rằng, gây rối loạn thần kinh, suy nhược cơ bắp, dị ứng … dù chỉ dính phải một lượng nhỏ. Không chỉ vậy, một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng BPA còn giúp cho tế bào ung thư gia tăng phát triển nhanh hơn. 

         Tuy vậy bút bi vẫn là một người bạn thân thiết trong cuộc sống đồng hành cùng ta từ họ sinh đến sinh viên và những người làm công việc liên qua đến sổ sách…Vì vậy, khi sử dụng chúng ta cần bảo vệ, phải có ý thức để trân quý những người bạn thân thiết này.

* CHÚC BẠN HỌC TỐT*

( Bài này mình cũng vừa mới trình bày cho cô minh luôn á :3 )