Trước khi vào tù, Huấn Cao là người cầm đầu cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình, bị xử án chém.Ông bình thản, tự chủ, lạnh lùng trước cường quyền. Ngay ngày đầu tiên nhận tù, chỉ sau câu nói đùa của tên lính áp giải, Huấn Cao đã “lạnh lùng chúc mũi gông nặng, khom mình thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái”. Không phải ngẫu nhiên mà Nguyễn Tuân đã để Huấn Cao xuất hiện lần đầu trong thiên truyện với chi tiết “dỗ gông” như thế. Đó là hành động biểu thị tự do, cho thấy việc gì ông muốn làm là làm, dù có khó khăn đến đâu hay có được phép hay không,…Nhà tù đã bị Huấn Cao biến thành giang sơn mình làm chủ khi ông “vẫn thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình, lúc chưa bị giam cầm”