Vì cuối thế kỷ 14 nhà nước không quan tâm tới sản xuất nông nghiệp 

Nhiều năm mất mùa đói kém xảy ra nông dân bán ruộng đất vợ con cho địa chủ

Đời sống nhân dân gặp vô vàn khó 

Thứ nhất, sau một thời gian dài nhà Trần nắm quyền trong tay đã bắt đầu đi vào rệu rã, thoái trào. Nó phát triển theo đúng quy luật “từ đỉnh cao đến thoái trào”. Bản thân họ không tự làm mới được mình mà cứ rập khuôn đi theo hình mẫu cũ nên lâu dần dẫn đến lạc hậu và gây cản trở cho sự phát triển xã hội (thời đó nhà Minh đang nhăm nhe xâm chiếm bờ cõi nước ta, các nước lân bang như Chiêm Thành, Ai Lao thường xuyên đưa quân đến cướp bóc, quấy phá biên giới làm đời sống trong nước luôn luôn bị xáo trộn. Tính ổn định của xã hội đã bị pha vỡ).
Thứ hai, con cháu các vua Trần sau này đã không thực hiện đúng di huấn của tổ tiên mà xa đà vào ăn chơi, tửu sắc và lo xây dựng cung điện xa hoa, bỏ bê việc triều chính, để mặc đời sống của nhân dân. Điều ấy đã làm mệt nhọc sức dân, làm cho nhân dân rơi vào cảnh lầm than, đói khổ (với sưu cao, thếu nặng, phải đi phu phen, tạp dịch); nạn trộm cướp hoành hành, các nước lân bang đua nhau quấy phá biên giới….Các vua nhà Trần sau này còn tin dùng hoạn quan và để mặc cho chúng tung hoành thay vua lo việc triều chính, xa rời trung thần (đến Chu Văn An còn phải về ở ẩn). Chính vì vậy mà lòng tin của nhân dân đối với nhà Trần đã không còn nữa, sau khi một loạt các trung thần qua đời và xin về ở ẩn thì nhà Trần thực sự đã mục ruỗng, suy yếu đến tột độ và đi đến hồi suy vong.
Thứ ba, một nguyên nhân được cho là ảnh hưởng trực tiếp và quyết định đến sự suy yếu của nhà Trần. Đó là vận khí của nhà Trần đã hết. Và vận khí ấy hết được mô tả qua câu chuyện sau:
“Sau khi người thầy địa lý Tàu giúp nhà Trần đặt mộ tổ vào huyệt quý bèn nói với người họ Trần: Tôi không cần ông chia cho tôi một nửa nước. Nhà ông cứ hưởng nước, chỉ cần đời đời tư cấp cho nhà tôi đủ ăn, đủ mặc thôi.
– Người họ Trần hứa sẽ ghi lòng tạc dạ. Rồi làm giấy tờ giao ước, mỗi bên giữ một bản để làm tin.
– Ngay sau đó, thầy địa lý Tàu nói: Tôi đã để lại cho dòng họ nhà ông một phép, có thể làm cho nhà ông trị vì được lâu dài hơn. Phép ấy là gì, tôi sẽ bảo cho biết sau rồi giã từ ra về.
– Họ Trần vô cùng cảm tạ rồi chia tay thầy địa lý
Tuy nhiên, người thầy địa lý Tàu vốn là người “tâm cơ trí lực”, đoán biết việc thiên hạ như thần nên đã làm hai bản sấm thư để lại cho con cháu và dặn rằng: Nếu sau này họ Trần vẫn đối đãi tử tế, thì bảo thực cho họ biết. Nếu họ bội ước thì như thế, như thế …
Sau khi lên ngôi báu, con cháu nhà Trần đều nhớ đến công ơn của thầy địa lý Tàu nên ban đầu khi con cháu thầy địa lý Tàu ở Trung quốc sang, các Vua Trần đều tặng tống rất hậu hĩnh. Nhưng càng đến cuối đời thì lơ là nhiệm vụ và càng đối đãi kém tử tế. Cho nên con cháu của thầy địa lý Tàu đã phật ý. Vào một ngày nọ, một người cháu của thầy địa lý Tàu sang nói với Vua Trần rằng:
– Tổ tiên hạ thần có để lại một bản sấm thư, dặn đến năm nay thì đem sang trình quý Quốc.
Vua Trần xem sấm thư thấy nói: “Ngôi mộ phát tích ở Thái Đường đã hơn trăm năm, nay đã sắp hết thịnh, cần phải khơi thông Thủy đạo thì mới mong giữ được lâu dài”.
Vua Trần không một chút nghi ngờ, bèn chiểu theo họa đồ ở sấm thư của thầy địa lý Tàu mà đào một Thủy đạo từ sông Cái xã Phú Xuân đi vào, quanh đến xã Thái Đường (con sông ấy nay vẫn còn dấu vết). Không ngờ đào đứt Long mạch, làm cho vận khí mất đi.  Từ đấy họ Trần cứ suy yếu dần, rồi bị nhà Hồ cướp ngôi vào năm 1400. Xét ra nhà Trần trị vì được từng ấy năm, là do mệnh Trời, chứ sức người làm thế nào được”.