* Trong dung dịch chứa $HCl$, $NaNO_3$, có các ion: $H^+$, $Cl^-$, $Na^+$, $NO_3^-$. 

Xét phản ứng $Cu+HNO_3$ loãng:

$3Cu+8HNO_3\to 3Cu(NO_3)_2+2NO+4H_2O$

Phương trình ion rút gọn:

$3Cu+8H^++2NO_3^-\to 3Cu^{2+}+2NO+4H_2O$

Như vậy, cho $Cu$ vào dung dịch chứa hai ion $H^+$, $NO_3^-$ điện li từ hai chất riêng biệt nhau giống với cho vào dung dịch $HNO_3$.

* $Cu+HCl+NaNO_3$:

Tuỳ vào đề bài để đoán sản phẩm khử (hay thấy là $NO$)

Có $Na^+$, $Cl^-$ nên sẽ có muối $NaCl$

Muối đồng có thể là $Cu(NO_3)_2$, $CuCl_2$

Viết phương trình, thăng bằng e:

$3Cu+8HCl+2NaNO_3\to 3CuCl_2+2NaCl+2NO+4H_2O$

* $Fe+H_2SO_4+NaNO_3$

Tương tự ta có:

$Fe+2H_2SO_4+4NaNO_3\to Fe(NO_3)_3+2Na_2SO_4+NO+2H_2O$

Nếu dư $Fe$ vẫn có thể xảy ra phản ứng tạo sắt (II)

* Lưu ý: những dạng bài $Cu+HCl/KNO_3$ hoặc $Fe+H_2SO_4/NaHSO_4$,... tốt nhất quy về ion để tránh rối.

Đáp án:

 

Giải thích các bước giải:

Gồm 3 loại axit tác dụng với muối.

a/ Axit loại 1:

Thường gặp là HCl, H₂SO₄loãng, HBr,..

Phản ứng xảy ra theo cơ chế trao đổi.

b/ Axit loại 2:

Là các axit có tính oxi hoá mạnh: HNO₃, H₂SO₄đặc.

Phản ứng xảy ra theo cơ chế phản ứng oxi hoá khử.

c/ Axit loại 3:

Là các axit có tính khử.

Thường gặp là HCl, HI, H₂S.

Phản ứng xảy ra theo cơ chế phản ứng oxi hoá khử.

2/ Công thức phản ứng.

a/ Công thức 1:

Muối + Axit ---> Muối mới + Axit mới.

Điều kiện: Sản phẩm phải có:

- Kết tủa.

- Hoặc có chất bay hơi(khí).

- Hoặc chất điện li yếu hơn.

Đặc biệt: Các muối sunfua của kim loại kể từ Pb trở về sau không phản ứng với axit loại 1.

Ví dụ:              Na₂CO₃ + 2HCl ---> 2NaCl + H₂O + CO_{2 (k)} 

                        BaCl₂ + H₂SO₄ ---> BaSO_4(r) + 2HCl

b/ Công thức 2:

Muối + Axit loại 2 ---> Muối + H₂O + sản phẩm khử.

Điều kiện:

Muối phải có tính khử.

Muối sinh ra sau phản ứng thì nguyên tử kim loại trong muối phải có hoá trị cao nhất.

Chú ý: Có 2 nhóm muối đem phản ứng.

- Với các muối: CO₃^2-, NO₃^-, SO₄^2-, Cl^- .

+ Điều kiện: Kim loại trong muối phải là kim loại đa hoá trị và hoá trị của kim loại trong muối trước phải ứng không cao nhất.

- Với các muối: SO₃^2-, S^2-, S₂^-.

+ Phản ứng luôn xảy ra theo công thức trên với tất cả các kim loại.

c/ Công thức 3:

Thường gặp với các muối sắt(III). Phản ứng xảy ra theo quy tắc 2.(là phản ứng oxi hoá khử)

2FeCl₃ + H₂S ---> 2FeCl₂ + S_(r) + 2HCl.