Đất mặt giàu về chất hữu cơ  và là lớp đất có năng suất cao . Trồng trọt phụ thuộc  vào lớp đất mặt. Nơi nào không có đất mặt thì không có canh tác. Tầng này thường chứa nhiều chất hữu cơcác rễ cây vi khuẩn, nấm, các động vật nhỏ (trùn, dế,…)

di nh111

Lớp đất mặt / tầng đất mặt

Đất được hình thành qua quá trình dinh dưỡng và tích tụ lại trên bề mặt hành tinh từ hàng triệu năm được gọi là đất mặt. Đất mặt giàu về chất hữu cơ (mùn) và là lớp đất có năng suất cao nhất. Trồng trọt phụ thuộc hoàn toàn vào lớp đất mặt. Nơi nào không có đất mặt thì không có canh tác.

Tầng này thường chứa nhiều chất hữu cơ, các rễ cây, vi khuẩn, nấm, các động vật nhỏ (trùn, dế,…) và có màu tối do sự tập trung chất hữu cơ. Đất tơi xốp, thoáng khí. Rễ cây phát triển chủ yếu trong tầng này, nhất là những cây có bộ rễ cạn. Khi được cày và canh tác, lớp này được gọi là tầng canh tác.

Đối với đất rừng, bên trên còn có tầng thảm mục thực vật (chứa cành lá, xác bã hữu cơ chưa phân hủy).

Lớp đất bên dưới / tầng đất dưới

 Thường cứng hơn tầng mặt, chứa nhiều sét và ít chất hữu cơ hơn. Ở vùng khí hậu nhiệt đới ẩm, lớp này chia làm hai:

• Tầng chuyển tiếp nằm phía trên, bị rửa trôi các muối khoáng và tập trung ít chất hữu cơ .
• Tầng tích tụ nằm phía bên dưới, có sự tập trung các oxit sắt và nhôm, sét,… nên đất khá cứng rắn. Tầng này xuất hiện khi qúa trình rửa trôi mãnh liệt, cuốn trôi nhiều vật chất xuống dưới, nên đất thường chua và có màu sang.

Sự phân tầng ở mỗi nơi, mỗi loại đất khác nhau. Do đó, sự phân loại tầng đất như trên chỉ mang tính tương đối.