“Chất” và “lượng” luôn thống nhất hữu cơ với nhau, không tách rời nhau, tác động lẫn nhau một cách biện chứng. Bất cứ sự thay đổi nào về lượng cũng tất yếu sẽ dẫn tới sự thay đổi nhất định về “chất” của sự vật, hiện tượng. Câu tục ngữ trên cũng vậy, khi ta chăm chỉ, cố gắng làm một việc gì "có công mài sắt", sẽ có sự thay đổi về lượng, đến một lúc nào đó ta có thể nhận được thành quả là khi chất thay đổi "có ngày nên kim".

Câu thành ngữ với tám chữ ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa nhằm khuyên ta nên rèn luyện đức tính kiên nhẫn, không được nản chí vì ta ắt sẽ thành công.

Sự chuyển hóa của quy luật lượng-chất là từ một thanh sắt sẽ ở trong 1 quá trình tác động vận động biến đổi không ngừng trong 1 thời gian nhất định qua cách  "mài" trở thành cái kim bén
- Lượng ở đây tức là kích thước của thanh sắt
- Chất ở đây là thuộc tính bên trong của sự vật hiện tượng
+ chất cũ: sắt (đặc tính, hình dáng của sắt)
+ chất mới sinh ra những thuộc tính của kim :nhọn. mảnh, dài hình trụ
=> Từ đây, ta hiểu để đạt được độ hoàn thiện bản thân và có kết quả tốt, ta phải không ngừng nỗ lực, cố gắng"mài" công sức ta thành 1 cây "kim" là thành quả xứng đáng.