* Về phía các quốc gia cổ đại phương Đông:

- Hình thành ở lưu vực các con sông lớn, điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp, lấy nghề nông làm gốc. => Do vậy nên ít có giao lưu giữa các vùng, nên điều kiện để tiếp thu văn hóa hạn chế.

- Do hạn chế khách quan về nhận thức cũng như tư duy tư tưởng tổng hợp, hướng tới một thế giới cao thiêng của con người nên các nền văn minh phương Đông chỉ dừng ở mức hiểu biết cơ bản chứ chưa được nâng lên trở thành khoa học.

vì các nền kinh tế trong lãnh địa bị phụ thuộc vào lãnh chúa nên chúng đc khép kín làm cho các quốc gia cổ đại k hình thành cho đến khi nông nô bỏ trốn ra ngoài ngã ba hoặc hải cảng buôn bán chủ yếu nghề tcn tạo nên các tc xh như thg hội và phường hội để bv quyền lợi and chống đối vs lc khiến qg cđ pg tây ra đời chậm