“Thơ nên mộc mạc không nên khéo léo”, mộc mạc là giản dị, bình dị tự nhiên. Khéo léo là những tiểu xảo về vần điệu, giọng điệu, về các thủ pháp nghệ thuật ngôn từ. Nếu thơ "véo von ", “uốn éo" mà không có nội dung; tư tưởng tình cảm giả tạo thì không phải là thơ, mà chỉ là thứ “văn xuôi ” được bôi son tô hồng. Đây là một bài thơ mộc mạc nhưng rất hay, rất thú vị:

Nhớ vợ

Tôi nhớ vợ tôi lắm

Xin anh vềhai ngày

Nhà tôi ở Mường Lay

Có con sông Nậm Rốm.

Ngày kia tôi sẽ đến

Lại cầm súng được ngay

Tôi càng bắn đúngTây

Vì tuy có hơi vợ

Cho tôi đi, đừng sợ

Tôi không chết được đâu

Vì vợ tôi lúc nào

Cũng mong chồng mạnh khỏe.

Cho tôi đi anh nhé

Vềôm vợ hai đêm

Vợ tôi nó sẽ khen

Chồng em nên người giỏi

Ngày kia tôi về tới

Được đi đánh cái đồn

Hay được đi chống càn

Là thế nào cũng thắng

Nếu có được trên tặng

Cho một cái bằngkhen

Tôi sẽ rọc đôi liền

Gửi cho vợ một nửa

                        Cẩm Vĩnh Ui

                        (Dân tộc Thái)

Có một số bài thơ sử dụng tiếng địa phương rất thành công, gợi lên mộc mạc, chân quê mà đậm đà như bài "Thăm lúa ” của Trần Hữu Thung, bài “Mẹ Suốt ” của Tố Hữu, ... Ngược lại, sự lạm dụng các từ: mô, tê, răng, rứa, bây chừ... lối viết thô tục, thô thiển... thì “nhà thơ” đã vô tình làm ố, làm nhòe trang thơ của mình. Vì thế Viên Mai mới nói: “phải là một cái mộc mạc từ trong khéo léo lớn mà ra “Khéoléo lớn” là vẻ đẹp của thiên nhiên, của hiện thực xã hội phong phú, là vẻ đẹp của tâm hồn.

Thơ không chỉ nên "mộc mực" mà còn phải "nhạt": "Thơ nên nhạt không nồng Tư tưởng tình cảm phải đúng đắn, hợp lí, không lên gân, không cường điệu, là “nhạt”. Không trái với tự nhiên, không tô hồng, bôi đen... là "nhạt”. Thơ "nhạt” mà lại rung động, thấm thìa vì “cái nhạt sau khi đã nồng”.Thơ không cần hô khẩu hiệu.

Thi sĩ Xuân Diệu đã chỉ ra cái không hợp lí trong câu thơ “Nếu là người tôi sẽ chết cho quê hương” của một nhà thơ nọ. "Thơ nên nhạt khôngnên nồng” là vậy.

Tóm lại, đọc thơ, ngâm thơ, thưởng thức thơ, sáng tác thơ, chúng ta nên ghi nhớ câu nói của Viên Mai, nên xem đó là phương châm, là chân lí.

“Thơ nên mộc mạc không nên khéo léo, nhưngphải là cái mộc mạc từ trongkhéo léo lớn mà ra, Thơ nên nhạt khôngnên nồng, nhưng phải là cái nhạt khi đã nồng”.

Thơ nên mộc mạc không nên khéo léo, nhưng phải là cái mộc mạc từ trong khéo léo lớn mà ra. Thơ nên nhạt không nên nồng, nhưng phải là cái nhạt sau khi đã nồng. Ví như một ông quan to, công thành danh toại, rồi xoã tóc, cởi dây ấn, thì là danh sĩ phong lưu. Còn nếu bọn thiếu niên con nhà giàu sang cũng vội bắt chước thái độ ấy thì phải đánh đòn. Nhà giàu phải chạm ngọc giát vàng cho có quy mô khác người, rồi sau có dùng ghế tre, giường mây cũng không có bộ mặt nghèo nàn của người thôn dã.