- Bước sang thế kỉ XVI, triều đình nhà Lê càng suy yếu thì sự tranh chấp giữa các phe phái phong kiến càng diễn ra quyết liệt.

- Mạc Đăng Dung vốn là một võ quan. Lợi dụng xung đột giữa các phe phái, đã tiêu diệt các thế lực đối lập, thâu tóm mọi quyền hành, cương vị như Tể tướng.

- Năm 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê, lập ra triều Mạc (Bắc triều).

- Năm 1533, một võ quan triều Lê là Nguyễn Kim chạy vào Thanh Hoá, lập một người thuộc dòng dõi nhà Lê lên làm vua, lấy danh nghĩa "phù Lê diệt Mạc", sử cũ gọi là Nam triều để phân biệt với Bắc triều (nhà Mạc ở phía bắc).

-Phi nghĩa giành giật quyền lợi và địa vị trong phe phái phong kiến,phân chia đất nước.Đây là dẫn ý chứng minh:
*Hậu quả của cuộc chiến tranh Nam-Bắc Triều
-năm 1570,rất nhiều người bị bắt lính,bắt phu.
-năm 1572,ở Nghệ An,mùa màng bị tàn phá,hoang hóa,bệnh dịch,...Nhiều gia đình rơi vào cảnh li tán...