Từ xa xưa, ông cha ta đã luôn ý thức được vấn đề chủ quyền dân tộc với áng thơ thần vang vọng trên sông Như Nguyệt:  

“Nam quốc sơn hà Nam đế cư

                  ........

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”

Và cho đến ngày nay, đó vẫn luôn là vấn đề nóng bỏng của mỗi quốc gia.

Đầu tiên, chủ quyền dân tộc được hiểu là quyền làm chủ tuyệt đối của một quốc gia trên lãnh thổ của mình. Mỗi nước có toàn quyền quyết định mọi việc từ kinh tế, chính trị, an ninh quốc phòng, văn hóa xã hội… mà các quốc gia khác không được xâm phạm lãnh thổ và can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác. Hiện nay, quan hệ quốc tế và khu vực đang diễn ra hết sức phức tạp. Chính vì vậy, việc kiên quyết đấu tranh giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội là một điều vô cùng quan trọng. Đặc biệt là vấn đề chủ quyền biển đảo trong những năm qua vẫn luôn là một vấn đề nóng. Chính vì vậy, chúng ta cần kế thừa và phát triển ý thức chủ quyền biển, đảo của ông cha trong lịch sử dựng nước và giữ nước, cũng như nhận thức đúng vị trí, vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của biển, đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.