Tính đa dạng: prôtêin cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, bao gồm hàng trăm đơn phân là axit amin. Có hơn 20 loại axit amin khác nhau, do cách sắp xếp khác nhau của hơn 20 loại axit amin này đã tạo nên tính đa dạng của prôtêin

Tính đặc thù: của prôtêin được quy định bởi thành phần, số lượng và trình tự sắp xếp của các axit amin. Ngoài ra tính đặc thù của prôtêin còn được thể hiện qua cấu trúc không gian của nó (cấu trúc không gian bậc 1, bậc 2, bậc 3, bậc 4)

=>Tính đa dạng và đặc thù của prôtêin do số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của 20 loại axit amin và do các cấu trúc không gian của prôtêin, số chuỗi prôtêin quyết định

* Cấu trúc của Prôtêin: Cấu tạo và cấu trúc không gian.

+ Là hợp chất hữu cơ gồm 4 nguyên tố chính : C, H, O, N

+ Là đại phân tử và đa phân tử mà đơn phân là hơn 20 loại axit amin khác nhau.

+ Cấu trúc không gian :

     - Cấu trúc bậc 1: Là chuỗi a.a có tính đặc trưng.

     - Cấu trúc bậc 2: là chuỗi a.a tạo vòng xoắn lò xo đều đặn.

     - Cấu trúc bậc 3: Do cấu trúc bậc II cuộn xếp theo kiểu đặc trưng tạo không gian ba chiều.

     - Cấu trúc bậc 4: Gồm 2 hay nhiều chuỗi a.a cùng loại hay khác loại tạo thành với nhau.

  * + Chức năng cấu trúc: Là thành phần cấu tạo nên chất nguyên sinh, các bào quan, màng sinh chất của tế bào.

 + Chức năng xúc tác quá trình trao đổi chất: Là thành phần cấu tạo chủ yếu của các enzim có vai trò xúc tác cho các phản ứng sinh hoá trong tế bào.

+ Chức năng điều hoà quá trình trao đổi chất:  Là thành phần cấu tạo chủ yếu của các hoocmôn đóng vai trò điều hoà quá trình trao đổi chất trong tế bào và cơ thể.

+ Ngoài ra prôtêin còn có chức năng bảo vệ cơ thể (kháng thể), vận chuyển, cung cấp năng lượng ...liên quan đến toàn bộ hoạt động sống của tế bào, biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể.

* + Cấu trúc hoá học : Do gen cấu trúc quy định

 + Cấu trúc không gian : do chức năng sinh học của các loại Prôtêin đó trong tế bào quy định