Các nhân tố vô sinh tác động trực tiếp và một chiều lên sinh vật mà không phụ thuộc vào mật độ cá thể trong quần thể nên còn được gọi là các nhân tố sinh thái không phụ thuộc mật độ cá thể trong quần thể. Các nhân tố sinh thái vô sinh ảnh hưởng tới trạng thái sinh lí của các cá thể. Sống trong điều kiện tự nhiên không thuận lợi, mức sinh sản của cá thể giảm, khả năng thụ tinh kém, sức sống của con non thấp,...

+ Các nhân tố vô sinh là điều kiện tiên quyết để hình thành nên chuỗi thức ăn của quần xã hay hệ sinh thái

vd: các nhân tố vô sinh gồm đất, nước, không khí, các nguyên tố khoáng cung cấp cho quá trình quang hợp của tảo và cây xanh để tiến hành quang hợp tổng hợp chất hữu cơ.

+Nhiều nhân tố vô sinh ảnh hưởng trực tiếp tới các chức năng cơ bản của các cơ quan trong cơ thể sinh vật, thúc đẩy quá trình phát triển của sinh vật và quần xã.

vd: các cây ưa ẩm chỉ phát triển trong điều kiện ẩm cao, nếu xuống quá thấp sẽ dẫn đến làm sinh chậm hoặc chết.

Các loài bò sát phơi nắng để tăng nhiệt độ cơ thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất.

+Một số nhân tố vô sinh còn làm xuất hiện các đột biến trong quần thể và quần xã sinh vật. Chúng có thể làm xuất hiện nguồn biến dị mới cung cấp cho di truyền hoặc gây chết nếu đột biến là có hại.

vd: các tia tử ngoại có thể gây thay 1 cặp T-A bằng A-T

tác nhân hóa học như 5-brom uraxin gây thay thế A-T bằng G-X