* Châu Á:

– Phong trào ở châu Á nổ ra sớm trong giai đoạn cuối Chiến tranh thế giới thứ hai (Việt Nam – Lào –Inđônêxia…) hoặc ngay sau khi chiến tranh kết thúc (Trung Quốc, Ấn Độ…).

– Phong trào diễn ra không chịu tác động bởi một tổ chức quốc tế nào, mà chủ yếu là sự vận động nội lực của mỗi nước.

– Phong trào diễn ra với nhiều hình thức trong đó đấu tranh bạo lực và vũ trang là xu thế chính.

– Hầu hết các nước châu Á hoàn thành sự nghiệp giải phóng của mình trong thập niên 1950 – 1960.

* Châu Phi:

– Chịu sự tác động của phong trào giải phóng dân tộc châu Á (đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc) vì thế ra đời chậm hơn, bắt đầu từ 1952 ở Ai Cập

– Có sự tác động trực tiếp của tổ chức Liên Hiệp Quốc (Năm 1960 có đến 17 nước châu Phi độc lập nhờ vào tổ chức này).

– Phong trào cũng diễn ra với nhiều hình thức nhưng đấu tranh chính trị và ôn hòa là xu thế chính.

– Hoàn thành công cuộc giải phóng dân tộc chậm hơn châu Á vào khoảng những năm 1970 – 1980

đảng của giai cấp tư sản, htdt đấu tranh chính trị hợp pháp , sụ pt kinhở châu á thì tổ chức lãnh đạo là chính đảng của giai cấp vô sản của từng nước, htdt đấu tranh chính trị kết hợp đấu tranh vũ trang, sự phát triển kinh tế sau khi giàng dược độc lập là khác nhau

ở châu phi, tổ chức lãnh đạolà thuộc về chính đảng của giai cấp tư sản , htdt chính trị hợp pháp còn sự pt kt là 0 đồng đều