Mở đầu tác phẩm " Bánh trôi nước", thi sĩ Hồ Xuân Hương đã vận dụng rất khéo léo mô típ quen thuộc của ca dao xưa, dó là bắt đầu bằng hai chữ" Thân em". Có lẽ ta đã bắt gặp rất nhiều những câu ca dao mở đầu bằng cụm từ này, ví như " "Thân em như dải lụa đào/ Phất phơ ngoài chợ biết vào tay ai",...Với "Bánh trôi nước", nói về thân phận người phụ nữ, Hồ Xuân Hương đã rất khéo léo khi lựa chọn cách mở đầu mang đậm âm hưởng dân gian này. Ở đây ta thấy được sự kế thừa truyền thống nhưng xen lẫn cả sự sáng tạo mới mẻ. Điều đó được thể hiện một cách rõ nét. Nhắc đến người phụ nữ,  ca dao lại ngậm ngùi nhắc đến thân phận bọt bèo, bé nhỏ của họ giữa cuộc đời. Họ chỉ là “hạt mưa sa”, là “giếng giữa đàng”, là dải lụa đào giữa chợ… Mở đầu câu ca dao một cách quen thuộc sẽ là lời than thân, trách phận cho cuộc đời tủi nhục của mình. Nhưng đến Hồ Xuân Hương lại khác, nữ thi sĩ đã mở đầu bằng việc ca ngợi những vẻ đẹp của họ thay vì là lời than cho thân phận " Thân em vừa trắng lại vừa tròn". Truyền thống ở việc sử dụng mô típ " Thân em..." khiến cho bài thơ trở nên thân thuộc với người đọc. Tuy nhiên lại  xen lẫn sự mới mẻ khi đi vào ngợi ca vẻ đẹp của họ trước khi nhắc đến số phận. Đó là điều đặc biệtmà ta chỉ thấy được ở nữ thi sĩ họ Hồ.