Quá trình đấu tranh của nhân vật Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám là một hành trình gian khổ nhưng có hậu. Quá trình đấu tranh của Tấm chống lại sự độc ác của mẹ con Cám là hành trình âm thầm, mạnh mẽ có lẽ bắt đầu từ việc Tấm bị lừa trèo cây cau và bị mẹ con Cám chặt cây ngã chết. Tấm hóa thành chim vàng anh. Khi chim vàng anh bị Cám ăn thịt, Tấm hóa thành cây xoan đào. Khi cây xoan đào bị Cám chặt làm khung cửi, Tấm hóa thành cây thị và cuối cùng vẫn trở bên nhà vua và trừng phạt mẹ con Cám.

Ý nghĩa của quá trình đấu tranh: thể hiện niềm tin, ước mơ của nhân dân lao động vào sự chiến thắng của sự thiện lương, ở hiền gặp lành. Những người lương thiện chắc chắn sau bao gian khổ rồi sẽ được hưởng hạnh phúc và kết thúc có hậu.