- Trong cùng Châu Á nhưng Nhật thoát khỏi số phận trở thành thuộc địa vì: Nhật tiến hành cải cách trên nhiều lĩnh vực + Kinh tế: thống nhất tiền tệ, thị trường, cho phép mua bán ruộng đất, phát triển KTTBCN ở nông thôn,... + Chính trị: thủ tiêu chế độ Mạc phủ Tokugaqua thành lập chính quyền mới, bạn hành hiến pháp 1889 + Quân sự: tổ chức huấn luyện kiểu phương Tây, mời chuyên gia nước ngoài về nước,... + Giáo dục: chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng KHKT, cử hsg sang phg Tây du học - Còn Việt Nam thì + Giữa TK XIX, Việt Nam là quốc gia độc lập, chế độ PK suy yếu. Thi hành chính sách bảo thủ, lạc hậu làm suy yếu dân tộc, tạo cơ hội Pháp xâm lược VN. + Pháp xâm lược VN thì nhà Nguyễn ko đoàn kết với nhân dân mà hàng Pháp biến VN trở thành thuộc địa nửa PK