CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC
1. Con người Việt Nam trong thế giới tự nhiên
Văn học dân gian:
- Tư duy huyền thoại, kể về quá trình nhận thức, cải tạo chinh phục tự nhiên, xây
dựng cuộc sống, tích lũy hiểu biết thiên nhiên.
- Con người và thiên nhiên thân thiết.
Thơ ca trung đại: Thiên nhiên gắn lý tưởng, đạo đức, thẩm mỹ.
Văn học hiện đại: hình tượng thiên nhiên thể hiện qua tình yêu đất nước, cuộc sống, lứa
đôi
2. Quan hệ quốc gia dân tộc
Con người Việt Nam đã hình thành hệ thống tư tưởng yêu nước:
Trong văn học dân gian: yêu làng xóm căm ghét xâm lược (Thánh Gióng)
Trong văn học trung đại: Ý thức quốc gia dân tộc, truyền thống văn hiến lâu đời (Nam
quốc sơn hà, Bình ngô đại cáo...)
Trong văn học hiện đại (đặc biệt là văn học cách mạng): đấu tranh giai cấp và lý tưởng
chủ nghĩa xã hội (Tuyên ngôn độc lập...)
->Chủ nghĩa yêu nuớc là nội dung tiêu biểu, giá trị quan trọng của văn học Việt Nam.
3. Quan hệ xã hội
- Lòng nhân đạo, tình yêu thương con người là tiền đề quan trọng cho sự hình thành
chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân đạo trong văn học.
- Tố cáo, phê phán các thế lực chuyên quyền và bày tỏ sự thông cảm với những người
dân bị áp bức.
- Mơ ước về một xã hội công bằng, tốt đẹp.
- Nhận thức, phê phán, cải tạo xã hội.
- Xây dựng xã hội tốt đẹp.
->Cảm hứng xã hội sâu đậm là tiền đề hình thành chủ nghĩa hiện thực và nhân đạo.
4. Ý thức cá nhân
- Hình thành mô hình ứng xử và mẫu người lý tưởng liên quan đến cộng đồng:
+ Con người xã hội (hy sinh, cống hiến).
+ Hoặc con người cá nhân (hướng nội, nhấn mạnh quyền cá nhân, hạnh phúc tình
yêu, ý nghĩa cuộc sống trần thế)
->Xu hướng chung: Xây dựng đạo lý làm người với những phẩm chất tốt đẹp.