Công xã Paris (tiếng Pháp: La Commune de Paris) là một chính quyền điều hành Paris trong một khoảng thời gian ngắn, từ ngày 18 tháng 3 đến ngày 28 tháng 5 năm 1871. Công xã được mô tả là một vụ bạo loạn hoặc sự thiết lập chính quyền theo chủ nghĩa xã hội hiện đại, tùy theo tư tưởng của người bình luận.

CHÚC BẠN HỌC TỐT! :D

1. Công xã Pari là gì ?

Công xã Pari 1871 là cuộc cách mạng đầu tiên của giai cấp công nhân và nhân dân lao động lật đổ chính quyền tư sản, tuy chỉ tồn tại 72 ngày (18/3/1871 - 28/5/1871), nhưng đã để lại nhiều bài học sâu sắc đối với giai cấp cần lao và phong trào công nhân, phong trào cộng sản quốc tế.

2. Sự ra đời của Công xã Pari

+ Chiến tranh Pháp – Phổ bùng nổ năm 1870 trong điều kiện bất lợi cho Pháp.

+ Napoleon III đã gây chiến với Phổ nhưng bị thất bại nặng nề tại Xơ đăng ngày 2/9/1870 và bị bắt 

+ Ngày 4/9/1870, nhân dân Paris đã đứng lên khởi nghĩa và cuộc đấu tranh bền bỉ của giai cấp lao động đã phế truất được vị vua bạo lực, tham quyền Napoleon III, thành lập nước Cộng hòa Pháp lần thứ ba

+ Trong tình hình đó với sự tiến công của Phổ thì chính phủ tư sản đã vội vàng đầu hàng Đức. Tuy nhiên nhân dân Paris đã đứng lên kiên quyết bảo vệ tổ quốc. 

+ Vào sáng ngày 18/03/1871, Chi-e cho quân tấn công Mông-mác nhưng thất bại, vì thế quần chúng nhân dân đã làm chủ Paris.

+ Vào ngày 26/03/1871, nhân dân Paris đã bầu Hội đồng công xã.

+ Vào ngày 28/03/1871, công xã Paris đã chính thức tuyên bố thành lập

+ Do những mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản (ở Véc-xai) với nhân dân lao động ngày càng trở nên gay gắt, do đó Chi-e đã tiến hành âm mưu bất hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương 

+ Vào ngày 18-3-1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác (phía Bắc Paris tuy nhiên thất bại. Chi-e đã phải cho quân chạy về Véc-xai, vì thế mà nhân dân nhanh chóng làm chủ Paris, đồng thời cũng đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.

+ Vào ngày 26/03/1871, nhân dân Paris đã tiến hành bầu cử Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Do đó mà những người trúng cử phần đông là những công nhân và trí thức (người đại diện cho nhân dân lao động Paris). Công xã ra đời đã ban hành nhiều sắc lệnh quan trọng với mục tiêu xây dựng một nhà nước kiểu mới vì lợi ích của quần chúng nhân dân lao động.

3. Tổ chức bộ máy và chính quyền của công xã Paris

- Cơ quan cao nhất của Nhà nước kiểu mới chính là Hội đồng Công xã – có trách nhiệm vừa ban bố pháp luật đồng thời cũng lập các ủy ban thi hành pháp lu

- Công xã Paris đã ra sắc lệnh giải tán quân đội và bộ máy cảnh sát của chế độ cũ, đồng thời cũng thành lập lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh của nhân dân lao động. Công xã Paris đã ban bố cũng như thi hành các sắc lệnh phục vụ quyền lợi của nhân dân lao động, cụ thể như sau:

+ Tách nhà thờ khỏi hoạt động của Nhà nước, đồng thời nhà trường không được dạy kinh Thánh.

+Với những xí nghiệp của bọn chủ đã bỏ trốn thì giao cho công nhân quản lý.

+Công xã Paris đã quy định về tiền lương tối thiểu, giảm lao động ban đêm, cấm cúp phạt và đánh đập công nhân vô lý.

+Công xã Paris cũng cho phép hoãn trả tiền thuê nhà và hoãn trả nợ.Công xã Pa-ri cũng quy định giá bán bánh mì.

+ Đồng thời thi hành chế độ giáo dục bắt buộc những miễn học phí.

=> Công xã Pa-ri trở thành một Nhà nước kiểu mới.