Bài làm tham khảo :

Nguyễn Khuyến là người có cốt cách thanh cao và giàu lòng yêu nước. Ông được mệnh danh là “nhà thơ của dân tình, làng cảnh Việt Nam”. Bằng ngòi bút tài ba và phong thái giản dị, Nguyễn Khuyến đã đóng góp nổi bật cho nền VH dân tộc là mảng thơ nôm, thơ viết về làng quê, thơ trào phúng. Cảnh mùa thu ở vùng quê Bắc Bộ sẽ được gợi tả vô cùng sâu sắc qua “Câu cá mùa thu”. 

Mở ra ngay những dòng đầu, hiện lên trước mắt chúng ta là một khung cảnh với những cảnh vật hết sức thanh sơ : ao nhỏ trong veo, thuyền câu bé tẻo teo, sóng biếc gợn, lá vàng… Tất cả tạo nên một không gian xanh trong, dịu nhẹ, một chút sắc vàng của lá rụng trên cái nền xanh dịu nhẹ khiến cảnh thu, hồn thu càng thêm phần sống động. Không chỉ thế, còn chứa những đường nét, màu sắc…. gợi lên trong tưởng tượng của người đọc khung cảnh một buổi sớm thu yên bình. Trong bức tranh thu này mọi cảnh vật hiện ra đều rất đỗi bình dị, dân dã. Khung cảnh ấy vẫn thường thể hiện vào mỗi độ thu về trên những làng quê và đi vào tâm thức của bao người, nhưng lần đầu tiên được Nguyễn Khuyến vẽ ra với nguyên cái thần thái tự nhiên của nó và khiến ta không khỏi ngỡ ngàng xúc động. Qua đó ta thấy được: Cảnh vật được đón nhận từ gần đến cao rồi từ cao trở lại gần: điểm nhìn cảnh thu là chiếc thuyền câu , nhìn mặt ao, nhìn lên bầu trời, nhìn tới ngõ trúc rồi lại trở về với ao thu, với thuyền câu. Từ điểm nhìn ấy, từ một khung ao hẹp, không gian mùa thu, cảnh sắc mùa thu mở ra nhiều hướng thật sinh động với những hình ảnh vừa cân đối, hài hòa.Đặc biệt câu thơ cuối sử dụng thủ pháp lấy động tả tĩnh tạo được một tiếng động duy nhất: “Cá đâu đớp động dưới chân bèo”. Không phá vỡ cái tĩnh lặng, mà ngược lại nó càng làm tăng sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh vật Thủ pháp lấy động tả tĩnh.Cảnh sắc thu đẹp nhưng tĩnh lặng vắng bóng người, vắng cả âm thanh dù đó là sự chuyển động nhưng đó là sự chuyển động rất khẽ khàng và cả tiếng cá đớp mồi cũng không làm không gian xao động.

Sáu câu thơ đầu đã khắc họa cảnh thu mang một chút vẻ đượm buồn nhưng đồng thời đã thể hiện được tài năng của tác giả trong nghệ thuật tả cảnh ngụ tình.