Sự phát triển là một quá trình mà trong đó có sự thay đổi tiến bộ, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện đến hoàn thiện hơn; cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế cái lạc hậu. Thực tế cho thấy rằng, để có được sự thay đổi này không đơn giản, thường diễn ra một cách "trôn ốc". Thí dụ về quá trình phát triển của xã hội loài người, từ chế độ công xã nguyên thủy, con người đã tiến lên chế độ xã hội chủ nghĩa. Đó là kết quả của biết bao cuộc khởi nghĩa, của sự đấu tranh giai cấp khốc liệt, đôi khi còn bị đàn áp, thụt lùi tạm thời (khởi nghĩa thất bại) nhưng sau cùng, cái lạc hậu sẽ bị thay thế bởi cái tiến bộ dựa theo quy luật về phát triển - khuynh hướng tất yếu của thế giới vật chất.