Xuân Quỳnh là cây bút xuất sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam, thuộc thế hệ những nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn phụ nữ giàu lòng trắc ẩn và khao khát hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Tiếng gà trưa” là một trong những thi phẩm nổi tiếng của bà. Bài thơ viết về tình bà cháu thiêng liêng và cảm động. Trong một buổi hành quân, người cháu đã nghe được tiếng gà trưa và những kỉ niệm về bà ùa về trong kí ức. Cả một tuổi thơ gắn bó bên bà, được bà yêu thương chăm sóc. Bà dành dụm, chắt chiu từng quả trứng, chăm đàn gà từng con một kể cả khi trời gió rét mưa dầm. Những gì thu được từ đàn gà, bà đều dành cho cháu: “cái quần chéo go, ống rộng dài quét đất, nào là cái áo cánh trúc bâu”. Tình cảm của bà thể hiện qua những điều giản dị, bình thường. Chính tình yêu thương của bà đã trở thành động lực để người cháu chiến đấu. Qua bài thơ, người đọc cảm nhận tình bà cháu thắm thiết, đồng thời đó cũng là tình y ê u gia đình, yêu Tổ quốc. Đúng như một nhà văn nước ngoài đã nói: “Tình yêu Tổ quốc bắt đầu từ những tình cảm nhỏ bé, thiêng liêng, đó là yêu những gì gần gũi nhất với mình”.

Bài thơ Tiếng gà trưa được viết trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ trên phạm vi cả nước.Nhân vật chữ tình trong bài là người chiến sĩ đang trên đường hành quân và tiếng gà vào buổi trưa tại một xóm nhỏ đã giúp anh gợi nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ về bà của anh. Nỗi nhớ ở đây thật giản dị và cụ thể. Chỉ một tiếng gà trưa bất chợt nghe thấy khi Dừng chân bèn xóm nhỏ là đã gợi dậy cả một trời thương nhớ. Tiếng gà nhảy ổ làm xao động nắng trưa và cũng làm xao xuyến hồn người. Nghe tiếng gà mà như nghe thấy tiếng quê hương an ủi, vỗ về và tiếp thêm sức mạnh. Theo dòng hồi tưởng ấy, những kỉ niệm ùa về, sống động như đang hiện ra trước mắt. Những kỉ niệm về ổ rơm hồng, con gà mái mơ và con gà mái vàng, tiếng bà mắng khi người chiến sĩ lém bà nhìn gà đẻ, hình ảnh tay bà khum soi trừng và lo cuối năm không có gà bán để mua cho cháu quần áo mới. Khi nhớ lại điều đó anh lại có động lưc để bảo vệ xóm làng, bảo về tổ quốc .