Đây là luận điểm hết sức quan trọng, thể hiện tinh thần cảnh giác cao, chủ động BVTQ ngay từ thời bình, cần được các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị và toàn dân, nhất là lực lượng vũ trang (LLVT) quán triệt sâu sắc để triển khai thực hiện hiệu quả quan điểm của Đảng trong thời gian tới.

Từ thực tiễn 35 năm đổi mới và trong nhiệm kỳ Đại hội XII, đứng trước tình hình thế giới, khu vực liên tục có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Quân ủy Trung ương (QUTƯ), Bộ Quốc phòng (BQP), qua 5 năm thực hiện quan điểm BVTQ “từ sớm, từ xa”, chúng ta đã đạt được những kết quả quan trọng, đạt được mục tiêu bao trùm là “bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước”(2).

Quang cảnh phiên bế mạc Đại hội XIII của Đảng tại Trung tâm Hội nghị quốc gia. Ảnh minh họa: Báo Nhân Dân. 

Đạt được mục tiêu nêu trên có nhiều nguyên nhân, trong đó vấn đề cơ bản là quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, QUTƯ, BQP, sự vào cuộc của hệ thống chính trị và nhân dân, trong đó LLVT là nòng cốt. Nhiệm kỳ qua, cũng khẳng định tư duy BVTQ của Đảng đã có những bước phát triển quan trọng. Với việc chỉ đạo xây dựng và ban hành hệ thống các chiến lược chuyên ngành về quân sự, quốc phòng(3), bổ sung và ban hành một số Luật về Biên phòng Việt Nam, dự bị động viên, Nghị quyết về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và định hướng xây dựng Quân đội nhân dân, Sách trắng Quốc phòng Việt Nam... cùng với Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX, khóa XI) đã tạo nên chỉnh thể thống nhất, toàn diện Chiến lược BVTQ cả trên bình diện lý luận và thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ BVTQ trong tình hình mới.

Trong tổ chức thực hiện, QUTƯ, BQP đã có những bước đột phá quan trọng, chỉ đạo công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược; công tác đối ngoại quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; trong xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố; chuẩn bị LLVT, xây dựng lực lượng, tiềm lực và thế trận quốc phòng, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên, chú trọng những địa bàn có tính chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo và trên không gian mạng... Tất cả những vấn đề đó đã khẳng định tinh thần chủ động để ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột, bảo vệ vững chắc Tổ quốc "từ sớm, từ xa".

Từ diễn biến của thực tiễn thế giới, khu vực và trong nước, cùng một số những hạn chế, thiếu sót cả trong lãnh đạo chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm kỳ qua đã được chỉ ra trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Để thực hiện thắng lợi quan điểm của Đảng đã xác định “Có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột “từ sớm, từ xa”, theo chúng tôi cần chú trọng thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Thứ nhất, nâng cao chất lượng nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược. Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu nhằm kịp thời để Đảng, Nhà nước, QUTƯ, BQP đề ra quyết sách, phương án ngăn ngừa hiệu quả nguy cơ xảy ra chiến tranh, xung đột, nhất là trong bối cảnh quốc tế, khu vực có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Thực hiện giải pháp này, trên cơ sở quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI, cần đặc biệt nghiên cứu kỹ hệ thống các chiến lược về quân sự, quốc phòng, BVTQ vừa mới ban hành; tích cực nghiên cứu chiến lược quốc phòng, an ninh (QPAN) của các nước có ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta, từ đó chỉ ra những nguy cơ, thách thức, xây dựng các phương án, kế hoạch, sẵn sàng làm ứng phó mọi tình huống cả trước mắt và trong tương lai.

Theo đó, cần phải tăng cường lãnh đạo chỉ đạo và phối hợp giữa các cơ quan nghiên cứu trong và ngoài quân đội; phối hợp chia sẻ thông tin, sản phẩm nghiên cứu là cách tốt nhất, thiết thực nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Mọi thông tin nghiên cứu, dự báo cần phải được tuyệt đối giữ bí mật theo quy định, tuyệt đối không lơ là mất cảnh giác, tránh để lộ lọt thông tin, bí mật quốc gia, là vấn đề rất quan trọng trong giải pháp ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh và xung đột vũ trang từ sớm, từ xa.

Thứ hai, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân về quan điểm BVTQ “từ sớm, từ xa”. Một trong những vấn đề còn hạn chế mà Đại hội XIII của Đảng chỉ ra là “việc quá triệt nghị quyết Đảng và pháp luật Nhà nước về QPAN, BVTQ chưa nghiêm, hiệu quả chưa cao, dẫn đến những biểu hiện chủ quan, mất cảnh giác”(4). Vì thế quan điểm “Có kế sách ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột, BVTQ “từ sớm, từ xa” cần phải được quán triệt sâu sắc trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Việc quán triệt này phải được xác định là nhiệm vụ hàng đầu và là trách nhiệm của mọi tổ chức đảng, các đoàn thể, các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, nhất là vai trò cấp ủy, người đứng đầu.

Thực hiện giải pháp này, cần xác định rõ trách nhiệm, đa dạng các hình thức, mở rộng đối tượng, phạm vi; phối hợp chặt chẽ giữa các thành phần, lực lượng, phát huy vai trò nòng cốt của cơ quan thông tin, phương tiện truyền thông. Làm tốt các vấn đề đó, nhằm một mặt nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, khắc phục được những nhận thức lệch lạc, chủ quan, mơ hồ, chỉ chú trọng nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH) coi nhẹ nhiệm vụ QPAN mà còn tạo chuyển biến quan trọng trong quá trình tổ chức thực hiện các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH do Đại hội XIII đề ra.

Thứ ba, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cấp, các ngành, các thành phần, lực lượng trong hệ thống chính trị thực hiện quan điểm BVTQ “từ sớm, từ xa”. Thực hiện quan điểm BVTQ “từ sớm, từ xa”, không chỉ đặt ra về mặt thống nhất nhận thức, mà còn rất cần nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cấp, các ngành, các thành phần, lực lượng trong hệ thống chính trị thực hiện. Đó không chỉ đơn thuần là tăng cường ý thức, trách nhiệm, nghĩa vụ của các cấp các ngành trong toàn hệ thống chính trị, mà còn bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong các hoạt động QPAN với quá trình thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, dự án phát triển KT-XH; khắc phục triệt để những sơ hở, thiếu sót, nhất là trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo, như Đảng ta xác định. Theo đó, việc quy hoạch phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội cần tiếp tục điều chỉnh trên phạm vi cả nước và từng địa phương cho phù hợp với thế bố trí chiến lược về QPAN, nhất là trong những năm gần đây chúng ta tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Thứ tư, xây dựng LLVT, nòng cốt là Quân đội nhân dân sẵn sàng chiến đấu BVTQ trong mọi tình huống. Ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột vũ trang, BVTQ “từ sớm, từ xa” là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó Quân đội nhân dân, Công an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Điều này đã được xác định rõ trong văn kiện. Với chức năng và nhiệm vụ được giao, thời gian tới, cần quán triệt và thực hiện hiệu quả quan điểm Đại hội XIII về: “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Ưu tiên hiện đại hóa một số quân chủng, binh chủng, lực lượng quan trọng; vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, BVTQ, vì thế để ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột, BVTQ “từ sớm, từ xa”, trước hết quân đội phải tiếp tục nâng cao bản lĩnh chính trị, tinh thần cảnh giác cao, ý chí chiến đấu, tuyệt đối không mơ hồ, bị động; nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập; đồng thời thực hiện đồng bộ, toàn diện định hướng và các giải pháp đã xác định trong định hướng 2021-2025 xây dựng quân đội “tinh, gọn, mạnh”, phấn đấu từ năm 2030 xây dựng quân đội hiện đại.

Thứ năm, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế và đối ngoại quốc phòng. Đây là giải pháp rất quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, nhằm phát huy sức mạnh ngoại lực BVTQ “từ sớm, từ xa”. Cần quán triệt thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và QUTƯ về hội nhập quốc tế, về đối ngoại quốc phòng. Theo đó, phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng, các cơ quan ngoại giao, các diễn đàn đa phương, song phương để nắm, phát hiện, đề ra các biện pháp ngăn ngừa, triệt tiêu mâu thuẫn, bất đồng. Nắm vững quan điểm đối tác, đối tượng, giữ vững nguyên tắc chiến lược, khôn khéo, linh hoạt về sách lược, chủ động phối hợp với các nước trong xử lý an ninh phi truyền thống, tăng cường phối hợp tuần tra chung trên biển, biên giới với các quốc gia láng giềng; tham gia tích cực lực lượng Gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, quảng bá hình ảnh và nhất là quan điểm, chính sách quốc phòng Việt Nam trên trường quốc tế.

Thanh niên là một đối tượng đặc thù trong công tác dân vận của Đảng,  với những đặc trưng nổi bật về tâm sinh lý do yếu tố độ tuổi quy định (đủ 16 đến 30 tuổi – theo Luật Thanh niên). Thanh niên có nhiều ưu điểm, họ là lớp người trẻ, có sức khỏe, nhiệt huyết, nhiệt tình, nhạy bén với cái mới, thích nghi nhanh với khoa học công nghệ… nhưng còn bồng bột, nông nổi, chưa có nhiều kinh nghiệm, nhận thức các vấn đề chính trị - xã hội còn hạn chế nên thanh niên thường dễ bị lôi kéo, kích động.

        Trong sự nghiệp đổi mới, Đảng ta xác định vai trò của thanh niên cũng như công tác thanh niên quan trọng hơn bao giờ hết. Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy BCHTW Đảng khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa” đã khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Cũng vì thế mà các thế lực thù địch luôn coi thanh niên là đối tượng đặc biệt để lợi dụng thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong thanh niên. Nhiều năm qua, các thế lực phản động trong và ngoài nước luôn tìm cách tác động vào giới trẻ; chúng lợi dụng internet để phát tán tài liệu có nội dung phản động, đồi trụy để chuyển hóa dần giới trẻ; chúng bịa đặt đưa ra nhiều thông tin sai lệch, lấp lửng giật gân và tạo ra các diễn đàn để nhiều người trẻ truy cập và mời chào tham luận; chúng khoét sâu và hướng luồng dư luận vào những vụ việc tiêu cực để kích động giới trẻ tỏ thái độ bất mãn … nhằm mục đích thâm độc là tạo ra một thế hệ trẻ sống theo chủ nghĩa thực dụng, thích ăn chơi, vụ lợi, vị kỷ, sẵn sàng xét lại quá khứ, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đối với lớp người đang là rường cột, tương lai của đất nước.

        Vì vậy, trong quá trình lãnh đạo Đảng ta đặc biệt quan tâm và đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị quan trọng về thanh niên và công tác vận động thanh niên trong đó có: Nghị quyết số 25- NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”; Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015 - 2020”; tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp xây dựng và triển khai thực hiện nhiều chương trình nhằm tăng cường hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục cho đoàn viên, thanh niên.

       Trong bối cảnh hiện nay, để tăng cường sức đề kháng và phát huy vai trò tiền phong của thanh niên trên mặt trận đấu tranh phòng chống “diễn biến hòa bình” trong thế hệ trẻ, các cấp ủy đảng, chính quyền và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

       Một là, cần làm tốt công tác giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên về âm mưu, bản chất thâm độc trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lục thù địch; về mức độ nguy hại của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và đề cao trách nhiệm của thanh niên trong đấu tranh.  Bởi lẽ, hiện nay vẫn còn một bộ phận đoàn viên, thanh niên vẫn còn mơ hồ, chưa nhận thức đúng về chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lục thù địch, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và mức độ nguy hiểm của nó đối với sự tồn vong của Đảng, của chế độ. Trước mắt, giáo dục cho đoàn viên, thanh niên nhận diện được những chiêu bài, cách thức lôi kéo, kích động của các thế lực thù địch để đánh vào sự nông nổi của một số ít bạn trẻ như lợi dụng tự do, tôn giáo, bịa đặt, đưa thông tin sai lệch, khoét sâu vào những việc tiêu cực trong xã hội... Đồng thời, giáo dục cho đoàn viên, thanh niên nhận thức được những biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã được Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) chỉ ra; thấy được việc phòng, chống sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là cuộc đấu tranh hết sức cam go, phức tạp diễn ra ngay trong nội bộ, giữa ta với ta ... Mặt khác, làm rõ sự nguy hiểm của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, của chiến lược “diễn biến hòa bình” đối với thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước và sự tồn vong của chế độ nếu như không phòng, chống, đấu tranh kịp thời, kiên quyết.

       Hai là, cần tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, truyền thống văn hoá, lịch sử của Đảng, của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và dân tộc cho thanh niên. Tích cực tuyên truyền cho đoàn viên, thanh niên về những truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, của Đảng và của Đoàn: đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó thiết tha, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; truyền thống xung kích cách mạng, dám đón lấy những nhiệm vụ nặng nề, dám đi đến những nơi khó khăn, gian khổ, dám suy nghĩ sáng tạo để hoàn thành nhiệm vụ được giao; truyền thống gắn bó đoàn kết trong lớp người cùng lứa tuổi, đoàn kết gắn bó với nhân dân, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong hoạn nạn, đặc biệt là vào những thời điểm đối mặt với kẻ thù hay thiên tai, truyền thống đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế và đồng tâm hợp lực vì những mục tiêu cao cả của dân tộc và thời đại; truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự mình nâng cao trình độ chính trị, học vấn, khoa học, kỹ thuật, quản lý và quân sự, sống có văn hóa, say mê sáng tạo trong hoạt động thực tiễn, để cống hiến cho sự nghiệp của dân tộc và của Đảng… Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với các phong trào hành động cách mạng của thanh niên, xây dựng và thực hiện tốt chuẩn mực đạo đức, định hướng giá trị nhân cách, làm cho thanh niên hiểu, có khả năng tự đề kháng và tích cực đấu tranh với âm mưu “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch.

        Ba là, các cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức đoàn cần chủ động, kịp thời nắm bắt dư luận, dự báo tình hình tư tưởng, nắm những xu hướng tư tưởng chủ đạo để động viên khuyến khích; nhận biết những nhận thức lệch lạc để kịp thời uốn nắn; định hướng nội dung tuyên truyền, giáo dục trong đoàn viên, thanh niên. Thực hiện công tác giáo dục thanh niên bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động, hấp dẫn, thông qua những việc làm thiết thực kết hợp với việc giáo dục của nhà trường, gia đình, xã hội và phù hợp với từng đối tượng; phát huy ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, nâng cao vai trò của hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục đoàn viên, thanh niên. Tiếp tục phát huy hiệu quả và tổ chức tốt hoạt động trao đổi, đối thoại giữa thanh niên với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và lãnh đạo các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, đơn vị.

       Điều quan trọng quyết định thắng lợi trong cuộc đấu tranh phòng chống chiến lược “diễn biến hòa bình” trong giới trẻ chính là bản thân đoàn viên, thanh niên. Vì vậy, mỗi đoàn viên, thanh niên cần phải nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò và những ưu điểm, hạn chế của chính mình. Trên cơ sở nhận thức đúng, đề cao quyết tâm, ý thức trách nhiệm, dám nói, dám làm, dám đấu tranh với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và những âm mưu thâm độc của kẻ thù. Đồng thời phải ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vươn lên để đảm đương trọng trách công việc trong thời kỳ mới cùng với đó là khắc phục những biểu hiện mơ hồ, mất cảnh giác, không thể hiện rõ lập trường, quan điểm trước những hành vi tiêu cực hoặc thờ ơ, không dám đấu tranh với sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; các âm mưu chống phá, kích động…

       Đội ngũ cán bộ, giảng viên trường Chính trị tỉnh Bình Phước là lực lượng chủ lực trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong cán bộ, đảng viên và trong toàn xã hội. Trong bối cảnh hiện nay, đội ngũ cán bộ, giảng viên nhất là lực lượng giảng viên trẻ cần phát huy tinh thần xung phong, xung kích trong nghiên cứu khoa học, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp… để góp phần quan trọng và thường xuyên trong việc phát triển, bồi đắp nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phòng chống chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch.

       Tóm lại, xuất phát từ những đặc thù về đặc điểm tính cách, nhận thức của độ tuổi thanh niên mà các thế lực thù địch luôn coi thanh niên là đối tượng đặc biệt để lợi dụng thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”. Vậy nên, trong bối cảnh hiện nay, trước những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, của toàn cầu hóa và sự suy thoái đạo đức của một bộ phận thanh niên Việt Nam, công tác giáo dục, phòng chống “diễn biến hòa bình” cho thế hệ trẻ là điều quan trọng và cấp thiết góp phần giúp thanh niên có được những tri thức khoa học để nhận thức đúng đắn, có lý tưởng cách mạng cao đẹp, hoàn thiện nhân cách thanh niên Việt Nam hiện nay, để họ xứng đáng là lớp người trẻ tuổi làm chủ nước nhà, xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh