1. Mùa xuân, phượng ra lá. Lá phượng mùa xuân rất tươi đẹp. Lá phượng “xanh um”, bóng phượng “mát rượi”; lá phượng đầu xuân gợi cảm giác “ngon lành như lá me non”. Xuân Diệu rất tinh tế miêu tả sự phát triển lá phượng theo ngày tháng đầu xuân: “Lá ban đầu xếp lại, còn e ấp, dần dần xòe ra cho gió đưa đẩy”. Màu xanh tươi tốt của lá phượng làm cho lòng cậu học trò “phơi phới làm sao!”.

2. Vẻ đẹp của hoa phượng theo Xuân Diệu rất đặc biệt. Vì phượng không phải là một đóa, không phải vài cành; phượng là cả một loạt, cả một vùng, cả một góc trời đỏ rực. Vẻ đẹp đặc biệt của phượng ở chỗ “mỗi hoa chỉ tà một phần tử của cả xã hội thắm tươi; người ta quên đáa hoa, chỉ nghĩ đến cây, đến hàng, đến những tàn hoa lém xòe ra, như muôn ngàn con bướm thắm đậu khít nhau”.

3. Xuân Diệu cho biết màu hoa phượng thay đổi theo thời gian: cuối xuân sang hè. Hoa phượng đầu mùa, tác giả gọi là “bình minh của hoa phượng”; sắc phượng lúc ấy là “màu đỏ còn non”, sắc phượng trong mưa “lại càng tươi dịu”.

Cuối xuân, số hoa phượng tăng, “màu cũng đậm dần”. Khi hè đến rồi “màu nhượng mạnh mẽ kêu vang” hòa nhịp với mặt trời chói lọi. Thành phố vào hè, khắp phố phường “bỗng rực lên như đến Tết nhà nhà đều dán câu đối đỏ”.

Xuân Diệu với tâm hồn thi sĩ tài hoa và đa tình đã miêu tả màu sắc hoa phượng biến đổi theo thời gian một cách tinh tế, gợi cảm.

4. Nhiều người cho biết, thi sĩ Xuân Diệu là người đầu tiên và duy nhất gọi hoa phượng là hoa học trò, và ông đã viết thành một bài tùy bút đầy chất thơ nói về loại hoa này.

Tại sao Xuân Diệu gọi hoa phượng là hoa học trò? Nỗi niềm bông phượng “vừa buồn mà lại vừa vui” khác nào tâm hồn những cô cậu học trò nhiều mơ mộng. Hoa phượng càng đỏ, lá lại càng xanh. Đầu xuân, phượng ra lá xanh um, tỏa bóng mát rượi sân trường, gợi lên niềm vui “phơi phới” trong lòng lứa tuổi học trò. Khi các cô cậu học trò chăm lo học hành, vô tâm quên mất màu lá phượng, thì đến một hôm nào đó, các cô cậu ngạc nhiên trông lên, cảm thấy bất ngờ vì hoa nở lúc nào mà chẳng hay. Phượng sân trường báo cho học trò “một tin thắm”. Mùa hè đến, trong tiếng ve, trong ánh nắng chói chang, hoa phượng rực lên “mạnh mẽ kêu vang”, hoa phượng đem đến bao bâng khuâng cho học trò khi mùa thi đã đến, khi 3 tháng nghỉ hè sắp đến. Đó là một số lí do mà Xuân Diệu gọi hoa phượng là hoa học trò. Chắc còn có nhiều lí do khác nữa.