Đoạn trích " Uy-lít-xơ trở về" nằm ở khúc ca thứ XXIII của sử thi "Ô-đi-xê" được viết bởi Hô-me-rơ. Đoạn trích không chỉ ca ngợi sự thông minh, tài giỏi của Uy-lít-xơ mà còn nhấn mạnh vẻ đẹp của Pê-nê-lốp vợ chàng. Qua đoạn trích, tác giả đã khắc họa vẻ đẹp của Pê-nê-lốp không chỉ là vẻ xinh đẹp bên ngoài mà còn là vẻ đẹp trí tuệ và phẩm chất.

Hoàn cảnh đặt ra là Uy-lít-xơ vẫn chưa thể trở về quê hương và đang bị nữ thần Ca-líp-xô giam giữ. Các vị thần khác đã xin Dớt cho Uy-lít-xơ trở về sum họp với gia đình. Trong khi đó, vợ chồng Pê-nê-lốp và con trai đang phải đối mặt với 108 kẻ cầu hôn quyền quý. Nữ thần Ca-líp-xô buộc phải thả Uy-lít-xơ. Sau vài ngày, chàng gặp bão và may mắn dạt vào xứ sở của vua An-ki-nô-ốt, chàng được vua giúp và sau 10 năm nữa, chàng mới có thể trở về nhưng vừa về lại phải đối mặt với bọn cầu hôn xảo quyệt. Chàng đã cùng với con trai trừng trị bọn phá hoại gia đình mình.

Pê-nê-lốp là một người phụ nữ có dung mạo xinh đẹp, có nhan sắc, vì vậy, chồng này xa nhà quá lâu đã khiến cho những người đàn ông khác tới cầu hôn nàng. Thế nhưng, nàng thể hiện mình là một người phụ nữ chung thủy, son sắc, một lòng đợi chờ chồng mình trở về mặc cho lời thúc giục từ cha mẹ muốn nàng đi bước nữa. Tình yêu nàng dành cho chồng thể hiện ở mưu kế tấm thảm ngày dệt, đêm lại tháo để trì hoãn việc tái giá.

Đỉnh điểm nhất là lời tâm sự của nàng với nhũ mẫu, dù Uy-lít-xơ không trở về nữa nàng cũng sẽ tìm cách thoái thác chuyện tái giá dù nàng có phải chờ đợi hai mươi năm ròng rã, dài đằng đẵng. Chưa ngày nào nàng thôi mơ ước về một ngày gia đình đoàn tự.

May thay Uy-lít-xơ đã kịp trở về, chàng đóng giả người hành khất vào nhà và tiêu diệt toàn bộ 108 tên cầu hôn đáng ghét. Chàng gặp nhũ mẫu và người nhũ mẫu đã báo tin cho Pê-nê-lốp rằng chồng nàng đã trở về.

Có thể hình dung Pê-nê-lốp đã vui sướng biết chừng nào, thế nhưng sau biết bao sự kiện những kẻ cầu hôn gớm ghiếc, sự phản bội của gia nhân đã khiến nàng không thể không đề phòng mà nghi ngờ. Sự thận trọng của nàng không chỉ được thể hiện qua suy nghĩ, hành động, mà nó còn được thể hiện thông qua là kể của tác giả khi trích lời của nàng "thận trọng nói". Pê-nê-lốp thậm chí còn đưa ra những lập luận hết sức có lý rằng khả năng Uy-Lít-xơ trở về gần như bằng không rằng có thể vị thần nào đó đã trừng trị những kẻ xảo quyệt đáng ghét kai, còn về phần Uy-lít-xơ sau khi lưu lạc tới 20 năm, có lẽ chàng cũng đã chết và không thể trở về mảnh đất A-cai rồi.

Con người vừa thông minh vừa thận trọng ấy không vội nhận chồng mình mặc kệ lời giải thích của nhũ mẫu về vết húc của con lợn nòi khiến Uy-lít-xơ bị thương khi đi săn. Nàng quyết định gặp người hành khất ấy, nàng ngồi đối diện để có thể nhìn kẻ đó kỹ hơn, nàng không ngừng phân vân về kẻ rách rưới không giống Uy-lít-xơ trước kia, nhưng thâm tâm nàng vẫn mong chàng còn sống. Thậm chí, con trai nàng trách móc nàng độc ác, Uy-lít-xơ giận dỗi trước sự nghi ngờ của nàng nhưng nàng vẫn quả quyết nếu Uy-lít-xơ hai người sẽ nhận ra nhau.

Vì vậy, Pê-nê-lốp với sự thông minh và nhạy bén đã nhanh chóng nghĩ ra thử thách dành cho người hành khất tự nhận là chồng mình kia. Nàng thử thách chồng mình về bí mật chiếc giường cưới chỉ hai người mới biết được.

Khi Uy-lít-xơ giận dỗi nói với nhũ mẫu: "Già hãy kê cho tôi một chiếc giường ngủ vì trái tim trong ngực nàng làm bằng sắt", Pê-nê-lốp đã rất tự nhiên mà thử thách: "Già hãy khiêng chiếc giường chắc chắn ra khỏi gian phòng vách tường kiên cố do chính tay Uy-lít-xơ xây nên, rồi lấy da cừu, chăn và vải đẹp trải lên giường". Lúc này, Uy-lít-xơ chợt nhận ra bí mật về chiếc giường mà chỉ hai vợ chồng chàng biết đó là chiếc giường không thể di chuyển.

Khi chàng nói hết thảy điều này, Pê-nê-lốp mới vỡ òa trong vui sướng và nhận lại chồng. Tình yêu của nàng được thể hiện qua hành động nhìn chồng không chán mắt, đôi tay trắng muốt đặt mãi trên cổ chống không buông, bao nhiêu yêu thương suốt một quãng thời gian dài cuối cùng nàng đã được gặp lại chồng. Niềm vui sướng ấy thật khó để diễn tả.

Như vậy, bằng nghệ thuật khắc họa nội tâm nhân vật tài tính và hợp lý, nhân vật Pê-nê-lốp được thể hiện không chỉ có vẻ đẹp ngoại hình làm lay động lòng người mà những phẩm chất khác của nàng về trí thông minh, sự cẩn thận và tình yêu thương chồng thủy chung. Sau bao nhiêu biến cố và thời gian dài xa chồng, sự thận trọng của Pê-nê-lốp được xem là hợp lý và đúng logic. Hô-me-rơ đã mượn nhân vật Pê-nê-lốp để khắc họa hình ảnh người Hy Lạp cổ đại với những vẻ đẹp hình thể lẫn tâm hồn cao đẹp.

mình xin ctlhn

tham khảo thui nha 

Sử thi Ô-đi-xê của nhà thơ mù Hô-me-rơ (Hi Lạp) được sáng tác dựa theo Truyền thuyết về cuộc chiến tranh thành Tơ-roa, một sự kiện xảy ra trước thời kì Hô-me-rơ sống khoảng ba thế kỉ. Nhân vật chính là chàng Uy-lít-xơ dũng cảm, tài ba, biểu tượng của sức mạnh, trí tuệ, ý chí, nghị lực của con người cùng với khát vọng tìm hiểu, chinh phục thế giới và niềm mơ ước mãnh liệt về một cuộc sống hoà bình, hạnh phúc.

Phần cuối sử thi kể về cuộc gặp gỡ vô cùng cảm động giữa Uy-lít-xơ và người vợ thuỷ chung Pê-nê-lốp sau hai mươi năm trời xa cách. Vốn là một phụ nữ đẹp tuyệt vời nên Pê-nê-lốp thường xuyên bị đám đàn ông quý tộc quấy rầy, không thể sống yên. Uy-lít-xơ đã giết chết chúng cùng với đám gia nhân phản bội. Nhũ mẫu O-ri-clê lên gác báo cho Pê-nê-lốp biết là chồng nàng đã trở về, nhưng nàng không tin.

Những chi tiết li kì cùng tình huống gay cấn trong đoạn này có tác dụng tô đậm tính cách nhân vật và ca ngợi tình cảm vợ chồng cao đẹp, thắm thiết, được lưu truyền đến muôn đời.

Vốn là một bậc anh hùng có hình dáng và sức khoẻ phi thường sánh ngang thần thánh nhưng trước lúc về đến nhà, Uy-lít-xơ lại bất chợt nảy ra ý nghĩ nghịch ngợm là hoá trang thành kẻ hành khất để thử xem người vợ yêu quý có nhận ra mình hay không. Chàng trà trộn vào đám quý tộc cầu hôn đang nhao nhao thúc ép Pê-nê-lốp phải nhận lời làm vợ một trong số đó. Để kéo dài thời gian, nàng đã thách nếu ai giương nổi chiếc cung của chồng mình để lại và bắn một mũi tên xuyên qua mười hai cái vòng rìu thì nàng sẽ lấy người đó. Không một kẻ nào làm được. Uy-lít-xơ xin được bắn và chàng đã thắng. Nhưng Pê-nê-lốp vẫn chưa thể nhận ra chồng mình trong bộ dạng thảm hại của gã ăn mày.

Sự ra đi biền biệt suốt hai mươi năm của người chồng yêu quý cùng với những tin đồn ác nghiệt liên tiếp dội về khiến cho tâm trạng Pê-nê-lốp rối bời. Niềm tin tưởng và nỗi tuyệt vọng ngang nhau, vì thế khi nghe nhũ mẫu báo tin rằng Uy-lít-xơ đã trở về, nàng không vội tỏ vẻ vui mừng mà vẫn thận trọng đáp rằng người đàn ông chiến thắng bọn cầu hôn láo xược, trơ trẽn trước cửa nhà nàng có lẽ là một vị thần nào đó, vì bất bình mà ra tay trừng trị chúng; chứ chồng nàng hoặc đang lênh đênh nơi đất khách quê người, đã hết hi vọng trở lại quê hương, hoặc chàng cũng đã chết rồi.

Nhũ mẫu O-ri-clê đưa ra bằng chứng là vết sẹo do nanh trắng của một con lợn lòi húc vào chân chàng ngày xưa để lại, Pê-nê-lốp vẫn chưa tin. Sau khi xuống gác, nàng bước đến ngồi trước mặt Uy-lít-xơ mà lòng phân vân khôn xiết: có nên lại gần để hỏi chuyện người chồng yêu quý, hay ôm lấy đầu, cầm lấy tay chàng mà hôn? Tận mắt nhìn thấy chàng ngồi tựa vào một cái cột cao, mắt nhìn xuống đất, chờ đợi phản ứng của nàng, nhưng nàng vẫn ngồi lặng thinh trên ghế hồi lâu, lòng sửng sốt, khi thì đăm đăm âu yếm nhìn chồng, khi lại không nhận ra chồng dưới bộ quần áo rách mướp.

Hô-me-rơ quả là có khả năng miêu tả tâm lí nhân vật đạt đến mức tinh tế, sâu sắc lạ thường. Có nhiều lí do để nàng Pê-nê-lốp giữ thái độ thận trọng như thế. Từ ngày chồng tham gia chinh chiến, một mình nàng phải đối phó với bao nhiêu kẻ độc ác, tham lam, háo sắc. Chúng có vô vàn mưu ma chước quỷ, còn nàng chỉ có trí thông minh sắc sảo và lòng thuỷ chung son sắt chờ chồng.

Tác giả khéo léo dùng lời trách móc của Tê-lê -mác để gián tiếp thể hiện sự cảnh giác cao độ của Pê-nê-lốp. Con trai gay gắt chỉ trích mẹ là tàn nhẫn và độc ác, vì cứ ngồi nhìn cha trân trân mà không biết đến gần vồn vã hỏi han: Không, không một người đàn bà nào sắt đá đến mức chồng đi biền biệt hai mươi năm nay, trải qua bao gian lao, bây giờ mới trở về xứ sở, mà lại có thể ngồi cách xa chồng như vậy. Nhưng mẹ thì bao giờ lòng dạ cũng rắn hơn cả đá.

Nếu ở vào hoàn cảnh bình thường thì thái độ của Tê-lê-mác là hỗn xược, đáng giận, nhưng trong hoàn cảnh đặc biệt này, Uy-lít-xơ thấu hiểu nỗi bức xúc và hờn giận không phải là vô cớ của con trai: Uy-lít-xơ cao quý và nhẫn nại mỉm cười. Chàng âu yếm nói với con trai những lời có cánh như sau: Tê lê-mác, con! Đừng làm rầy mẹ, mẹ còn muốn thử thách cha ở tại nhà này. Thế nào rồi mẹ con cũng sẽ nhận ra, chắc chắn như vậy. Hiện giờ cha còn bẩn thỉu, quần áo rách rưới, nên mẹ con khinh cha, chưa nói :“Đích thị là chàng rồi!”.

Sau khi tắm rửa, Uy-lít-xơ từ phòng tắm bước ra, trông người đẹp như một vị thần. Chàng ngồi lên chiếc ghế bành ban nãy đã ngồi rồi nói với vợ bằng giọng hờn trách nhẹ nhàng, thoáng chút ngậm ngùi, tủi thân: Khốn khổ! Hẳn là các thần trên núi Ô-lem-pơ đã ban cho nàng một trái tim sắt đá hơn ai hết trong đám đàn bà yếu đuối, vì một người khác chắc không bao giờ có gan ngồi cách xa chồng như thế, khi chồng đi biền biệt hai mươi năm trời, trải qua bao nỗi gian truân, nay mới được về xứ sở. Rồi chàng quay sang nói với nhũ mẫu: Thôi, già ơi! Già hãy kê cho tôi một chiếc giường để tôi ngủ một mình, như bấy lâu nay, vì trái tim trong ngực nàng kia là sắt.

Nghe chàng nói vậy, chắc chắn những người xung quanh phải mủi lòng, nhưng Pê-nê-lốp vẫn chưa tin và tiếp tục thử chàng bằng bí mật của chiếc giường mà không ai biết ngoài vợ chồng nàng. Phép thử cuối cùng này quả là màu nhiệm! Nó làm rung động dữ dội cả trái tim và khối óc của người anh hùng Uy-lít-xơ. Chàng giật mình nói với vợ: Nàng ơi, nàng vừa nói một điều làm cho tôi chột dạ. Ai đã xê dịch giường tôi đi chỗ khác vậy? Nếu không có thần linh giúp đỡ thì dù là người tài giỏi nhất cũng khó lòng làm được việc này... Đây là một chiếc giường kì lạ, kiến trúc có điểm rất đặc biệt, do chính tay tôi làm lấy chứ chẳng phải ai... Rồi chàng kể cách thức làm giường cùng các chi tiết độc đáo của nó. Chàng băn khoăn, sốt ruột hỏi cái giường ấy hiện còn ở nguyên chỗ cũ hay đã có người chặt gốc cây ô-liu mà dời nó đi nơi khác?

Như vậy là Uy-lít-xơ đã chứng minh được mình chính là người chồng yêu quý mà nàng Pê-nê-lốp đang mỏi mòn đợi chờ, trông ngóng. Nghe chàng nói vậy, nàng bủn rủn cả chân tay... bèn chạy ngay lại, nước mắt chan hoà, ôm lấy cổ chồng, hôn lên trán chồng và nói: Uy-lít-xơ! Xin chàng chớ giận thiếp, vì xưa nay chàng vẫn là người nổi tiếng khôn ngoan. Ôi! Thần linh đã dành cho hai ta một số phận xiết bao cay đắng vì người ghen ghét ta, không muốn cho ta được sống vui vẻ bên nhau, cùng nhau hưởng hạnh phúc của tuổi thanh xuân và cùng nhau đi đến tuổi già đầu bạc. Vậy giờ đây, xin chàng chớ giận thiếp, cũng đừng trách thiếp về nỗi gặp chàng mà không âu yếm chàng ngay. Thiếp luôn luôn lo sợ có người đến đây, dùng lời đường mật đánh lừa, vì đời chẳng thiếu gì người xảo quyệt, chỉ làm điều tai ác... Giờ đây, chàng đã đưa ra những chứng cớ rành rành, tả lại cái giường không ai biết rõ, ngoài chàng với thiếp... Vì vậy chàng đã thuyết phục được thiếp và thiếp phải tin chàng, tuy lòng thiếp rất đa nghi.

Những lời tâm huyết của người vợ xinh đẹp, thuỷ chung khiến Uy-lít-xơ muốn khóc. Chàng ôm lấy người vợ xiết bao thương yêu, người bạn đời chung thuỷ của mình, mà khóc dầm dề.

Có lẽ cao trào của cảm xúc nhân vật, cảm xúc tác giả và cảm xúc người đọc đã gặp nhau ở đây, cộng hưởng và thăng hoa để trở thành bất diệt! Đó cũng chính là những yếu tố làm nên chất lãng mạn bay bổng trong nghệ thuật, cùng chất nhân văn sâu sắc trong nội dung ý nghĩa của đoạn trích này. Nhà thơ mù Hô-me-rơ của văn học Hi Lạp cổ đại xứng đáng là bậc thầy của những thiên trường ca - sử thi có sức sống muôn đời trong tâm hồn nhân loại!