Cây tre là một loại cây quen thuộc với người dân Việt Nam. Tre gắn liền với cuộc sống sinh hoạt, lao động và cả cuộc kháng chiến oanh liệt của dân tộc.

Sinh ra và lớn lên tại một vùng quê thanh bình. Những lũy tre xanh, cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay là những hình ảnh quá đỗi quen thuộc và thân thương. Lũy tre bao bọc xóm làng, là nơi diễn ra rất nhiều hoạt động và tre có mặt ở nhiều mặt trong đời sống người dân quê em.

Những lũy tre với những cây tre cao vút. Thân tre xanh óng mượt được chia thành từng khúc một. Lá tre thành từng chùm và mang màu xanh không quá đậm và càng lên ngọn thì màu xanh ấy càng nhạt dần. Tron lũy tre không chỉ có một lứa tre mà nhiều lứa đan xen nhau. Có những cây cao vút, có những cây mới cao tầm hơn nửa cây cao nhất, nhưng cũng có cây mới chỉ ngang người. Ở dưới thấp còn nhiều cây tre non nay mới chỉ là búp măng non dài mấy chục phân. Có người nói tre không có hoa nhưng thực ra tre có hoa và ít người để ý hoặc không có dịp trông thấy. Cây tre đứng thẳng cả đời cuối cùng cũng có dịp tươi đẹp nhất đó là trổ ra những chùm hoa vàng li ti. Sau khi hoa tàn cũng là lúc mà cây tre giống như con người bước vào tuổi già, hết một đời người. Tre gắn với đời sống sinh hoạt của dân làng. Từ những đôi đũa trong mâm cơm hằng ngày, những chiếc rổ rá đan bằng nan tre. Rồi đến những cái cuốc, cái cày của người nông dân. Tre dẻo dai làm nên những chiếc vó kéo cá, những chiếc cần câu, những chiếc lờ bẫy cá.

Tre đến bên mọi người cả giấc nghỉ ngơi đó là những chiếc giường, chõng làm bằng tre, những chiếc quạt nan. Không chỉ có vậy, Tre còn gắn liền với những lúc vui chơi giải trí của mọi người. Trẻ con có trò chơi chuyền với que bằng tre. Những trưa hè, dưới lũy tre xanh là những đứa trẻ đang chơi đùa. Có khi là những chú trâu bò nằm nghỉ mát, cũng có những lũy tre là nơi tụ họp nói chuyện nghỉ mát của những bác nông dân. Những buổi liên hoan văn nghệ ở quê em không thể thiếu được bài múa, nhảy sạp và nó được làm bằng những thân tre thẳng thướm. Rồi những trò chơi ngày hội như đu quay, đánh đu, cầu khỉ… Có lẽ chính vì thế mà dù cho ngày nay khi đất nước ngày càng phát triển, hiện đại hơn và vai trò của cây tre trong đời sống cũng như trong lao động thì được nhiều thứ khác thay thế nhưng đối với người dân quê em thì tre vẫn là một người bạn, một người thân thiết giống như một thành viên trong gia đình.

Tre biểu tượng cho người dân Việt Nam, mang những phẩm chất cao đẹp, kiên cường, thủy chung, ngay thẳng. Tre góp mặt trong những cuộc đấu tranh, những cuộc trường kỳ kháng chiến của dân tộc. Tre giữ làng giữ nước, tre trở thành vũ khí chống lại kẻ thù. Những lũy tre dày kiên cường chống lại mưa bom bão đạn, chống lại sự bắn phá của quân thù. Đối với dân tộc Việt Nam thì tre chính là hiện thân của sự kiên cường, bất khuất, không chịu khuất phục. Chính vì thế tre đã trở thành nguồn cảm hứng lớn trong văn chương. Ta đã từng bắt gặp hình ảnh cây tre trong lời thơ:

doan2

Quê em có hàng dừa rất xanh mát, tuổi thơ của em gắn bó rất nhiều với những cây dừa mang lại bóng mát và những trái quả ngọt.

Từ xa xa cây dừa cao, to, thân cây dừa được bao bọc bên ngoài bằng một lớp vỏ cứng, bên ngoài sần sùi màu nâu đen. Dáng cây đứng thẳng như chiếc cột điện cao chót vót nhưng cũng có những cây dáng hơi nghiêng. Rễ dừa bò lên mặt đất nhìn như những chú rắn. Vào những buổi trưa hè, em thường ngồi dưới đây để hóng mát, những trái dừa rất mát và ngọt, nước uống giải khát rất thích hợp trong mùa hè.

Tàu dừa có lá non lẫn lá già, khi là già rụng lá non sẽ phát triển. Khi làn gió thoảng qua, lá dừa xôn xao đung đưa xào xạc. Vào mùa, dừa ra hoa, từ nách của các tàu dừa, những bẹ non bắt đầu lộ ra. Hoa mọc thành chùm trên một cái cuống dài và có nhiều nhánh phụ. Hoa dừa màu vàng nhạt, hoa li ti rụng trắng cả góc vườn, có mùi thơm dịu nhẹ. Nước dừa non uống thật ngon, đây là nước uống vừa sạch vừa rẻ mà ai cũng yêu thích.

Trong cuộc sống dừa là loại cây có nhiều công dụng, mỗi bộ phận của cây đều có những tác dụng riêng với con người, từ lá cho đến quả đều mang lại những lợi ích kinh tế như thân dừa làm cột, vỏ dừa phơi khô làm củi đun nấu hàng ngày, làm dây thừng để cột… Dừa là loài cây rất hữu ích với con người cũng như có nhiều công dụng quan trọng mà mọi người đều yêu thích.

Cây dừa quê em như một kỷ niệm tuổi thơ, những buổi trưa hè nóng nực mà có những trái dừa giải khát rất tuyệt vời. Cây dừa cũng tượng trưng cho nét đẹp của làng quê xanh tươi, em mãi yêu và giữ gìn những cây dừa này mãi xanh tươi.

Cây tre từ lâu đã trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam. Tre cũng có những phẩm chất đáng quý như con người vậy. Làng quê Việt Nam luôn gắn với hình ảnh lũy tre đầu làng.

Tre có từ bao giờ cũng không ai biết nữa, nhưng từ thời Hùng Vương thứ Sáu đã đi vào truyền thuyết lịch sử chống giặc cứu nước.Tre tượng trưng cho người quân tử bởi thân hình gầy guộc thẳng đứng , cao vút, bất khuất vươn lên bầu trời cao. Lá thì mong manh, manh áo cộc bao ngoài thì để dành cho măng, như người mẹ hiền âu yếm ,hi sinh cho đứa con yêu bé bỏng. Dù gầy guộc nhưng tre vẫn biết sống chung biết kết nên luỹ nên thành, sự đoàn kết đó không sức mạnh gì tàn phá nổi.Những cây con thì nhọn hoắt, đâm thẳng, tự tin, vươn lên đầy sức sống, như sự tiếp sức cho thế hệ đi trước. Tre kiên gan bền bỉ vững chãi trong mọi môi trường sống dù bùn lầy, khô hạn, đất sỏi đất vôi bạc màu tre cũng xanh tươi mượt mà. Tre mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp dẻo dai, thanh cao chí khí như người. Sự hoá thân ấy đã xoá bỏ ranh giới giữa con người với sự vật.

Từ lâu cây tre đã trở thành người bạn thân của con người. Khi lọt lòng ta được nằm trong chiếc nôi tre, lớn lên gắn bó với tre qua các trò chơi: tán hưng, ống thụt, làm diều, làm lồng đèn trung thu... Trưởng thành lao động dưới bóng tre những đêm trăng: "Đêm trăng thanh anh mới hỏi nàng. Tre non đủ lá đan sàng được chăng?". Đến khi lấy vợ gả chồng thì cùng dựng mái nhà tranh có kèo cột tre, giường tre....Tre hiện diện trong đời sống con người từ ăn, ở, làm việc, trong phong tục, tập quán, dựng nhà dựng cửa... từ lúc sinh ra cho đến lúc mất đi, tre với con người sống chết có nhau chung thuỷ. "Dưới bóng tre ,thấp thoáng mái đình chùa cổ kính" là một nền văn hoá nông nghiệp, những nhọc nhằn, giần sàng, xay, giã đều có tre. Tre chẻ lạt gói bánh chưng khi xuân về, khít chặt như những mối tình quê cái thuở ban đầu nỉ non dưới bóng tre xanh. Tre trong niềm vui trẻ thơ, trong chút khoan khoái của tuổi già, khăng khít ràng buộc như định sẵn như tơ duyên.

Tre cũng tạo nên cảm hứng sáng tác trong nhiều tác phẩm thơ văn. Từ những câu hát, câu thơ như xâu chuỗi tâm hồn dân tộc "bóng tre trùm mát rượi", một lời tâm sự về mùa màng "Cánh đồng ta năm đôi ba vụ. Tre với người vất vả quanh năm", hay một khúc hát giao duyên "Lạt này gói bánh chưng xanh. Cho mai lấy trúc cho anh lấy nàng". Nhạc của trúc của tre là khúc nhạc đồng quê. Những buổi trưa hè lộng gió, tiếng võng tre kẽo kẹt bay bổng, xao xuyến bâng khuâng man mác như lời của đồng quê của cuộc sống thanh bình.

Trong cuộc chiến giữ nước, tre cũng bất khuất, can trường với khí tiết ngay thẳng: "Tre xung phong vào xe tăng đại bác. Tre giữ làng giữ nước , giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người". Tre lăn xả vào kẻ thù vào cái ác, dù cái ác rất mạnh, để giữ gìn non sông đất nước, giữ tính mạng cho con người. Tre là đồng chí của ta, tre vì ta mà đánh giặc. Kì lạ thay cái cối xay tre là biểu tượng về cuộc đời lam lũ, về sự chịu đựng bền bỉ dẻo dai, vẫn là cây tre nhũn nhặn ấy ,nó nhọn hoắt mũi tầm vông với sức mạnh của Thánh Gióng năm xưa đánh đuổi giặc Ân cứu nước.

Ngày nay cuộc sống đã thay đổi, các vật dụng làm từ tre cũng không nhiều nữa, đầu làng ít thấy thấp thoáng lũy tre xanh, con người cũng ít phải ngồi hóng mát dưới gốc tre nữa. Tuy vậy cây tre mãi mãi vẫn tồn tại trong tâm trí người dân Việt và là biểu tượng không bao giờ thay đổi của dân tộc ta.