Loài người chúng ta, từ thời “Ăn lông ở lỗ” đến xã hội văn minh ngày nay lúc nào cũng được sự che chở của “mái nhà thiên nhiên” mà sống vui, sống khỏe và phát triển không ngừng. Cho nên nói đến thiên nhiên ta cảm thấy nó rất gần gũi thân thương. Bởi “thiên nhiên là người bạn tốt của con người. Con người cần yêu mến và bảo vệ thiên nhiên”.

Chân lí ấy đã được khẳng định hùng hồn qua thực tế cuộc sống của con người chúng ta.

Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu thiên nhiên là gì ? Thiên nhiên là tất cả những gì ở bên ngoài con người, xung quanh con người, không do bàn tay của con người làm nên. Thiên nhiên còn là bầu trời, là rừng, là biển, là sông, là suối, là cây cỏ, chim muông... Tất cả những thứ đó luôn luôn ở bên cạnh con người để bảo vệ và giúp ích cho con người.

Từ bao đời nay, thiên nhiên là nguồn sống vô tận của con người: cơm, gạo, thịt, cá, cây trái, nhà để ở, nước để uổng, quần áo để mặc, khí trời để thở... đều do thiên nhiên cung cấp. Con người càng lúc càng văn minh, càng tiến bộ đã tự mình tạo nên nhiều sản phẩm. Muốn làm được những điều ấy, con người rất cần sự giúp đỡ của thiên nhiên, từ đó ta lại càng thấy sự ích lợi của thiên nhiên nhiều hơn. Xưa kia con người cần mặt trời chỉ để sưởi ấm và chiếu sáng nay con người cần mặt trời để làm nguồn năng lượng quan trọng trong sản xuất và đời  sống. Rừng xanh giờ đây không chỉ là nguồn lâm sản dồi dào với những cây gỗ quý, những cây thuốc chữa bệnh mà còn là nguồn điều hòa lũ lụt, là lá phổi khổng lồ để cho con người hít thở. Những dòng thác gầm réo, những con suối trong mát, những dòng sông cuồn cuộn chảy không chỉ là một bức tranh phong cảnh mà còn là con đường giao lưu, nguồn thủy sản, hơn thế nó cung cấp điện năng khổng lồ.

Hơn nữa, thiên nhiên còn rất cần cho đời sống tinh thần của con người. Sau những ngày tháng làm việc vất vả cực nhọc trong phòng làm việc, trong nhà máy, ở trong thành phố chật hẹp đầy bụi khói, con người đến với thiên nhiên sẽ  cảm thấy vô cùng sảng khoái, thiên nhiên sẽ giúp con người tái tạo lại khỏe, niềm vui sống và nhiệt tình lao động. Đôi khi được nhìn ngắm màu xanh của lá, nghe liếng suôi róc rách bên rừng, vui đùa trên bãi biển cũng đã khiến cho tâm hồn con người lấy được sự thư thái và thanh thản. Nhìn đóa hoa nở. ngắm cảnh chân trời, con người cũng có thể cảm nhận một niềm vui lớn quên hết những phiền muộn ưu tư. Chính thiên nhiên đã làm cho tâm hồn con người trở nôn cao rộng mênh mông như trời như biển.

Vẻ đẹp của thiên nhiên còn đem đến cho con người khát vọng suy nghĩ về cái đẹp và sáng tạo nên cái đẹp cho mình. Cái đẹp của một cảnh bình minh, một cảnh hoàng hôn... làm xao xuyến bao nghệ sĩ để tạo nên thơ, ca, nhạc, họa. Nhà khoa học từ thiên nhiên mà rút ra những quy luật của sự sống để từ đó mà sáng tạo nên những công trình phục vụ cho cuộc sống con người. Thiên nhiên quá là nguồn sáng tạo của thơ ca nghệ thuật, là nguồn nghiên cứu phát minh của khoa học kĩ thuật.

Thiên nhiên có ích như thế, cần thiết với con người là thế. Cho nên từ xưa con người đã yêu mến và bảo vệ thiên nhiên như người bạn quý. Văn chương nghệ thuật bao giờ cũng trân trọng yêu quý thiên nhiên. Các nhà hội họa, nhà văn, nhà thơ, các nhạc sĩ đều dành cho thiên nhicn một tinh cảm đặc biệt... Những bàn tay tài hoa của người nghệ sĩ đã nâng giá trị vốn có của thiên nhiên lên một bậc. Đọc thơ của các thi sĩ ta càng thấy thiên nhiên muôn màu, muôn vẻ. Nguyễn Trãi thì:

Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc

Thuyền chở yên hà nặng vạy then.

Còn Nguyễn Du lại là:

Long lanh đáy nước in trời

Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng.

Đọc thơ Hồ Chí Minh ta lại thấy thiên nhiên thực sự là con người, là bạn đồng tâm, đồng chí, từ ánh trăng qua cửa sổ phòng giam hay núi rừng Việt Bắc, đến bóng cây cổ thụ, nhành hoa, tiếng suối giữa rừng đêm.

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.

Mỗi chúng ta ai cũng hiểu được sự cần thiết của thiên nhiên trong cuộc sống của con người, thì phải có ý thức bảo vệ, giữ gìn thiên nhiên như một người hạn quý. Cho nên hơn lúc nào hết, chúng ta hãy thực hiện cấp bách nhiệm vụ “Hãy bảo vệ thiên nhiên” để tạo cho mình một cuộc sống tốt đẹp trong bầu không khí trong lành của thiên nhiên.

Trong số những yếu tố ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, môi trường là một trong những nhân tố có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội, ngày càng có nhiều vấn đề được đặt ra trong mối quan hệ giữa môi trường và cuộc sống của con người.

Môi trường sống là tất cả những yếu tố thuộc về tự nhiên như đất đai, cây cối sinh vật, khí hậu,.... và rất nhiều tài nguyên thiên nhiên khác có ảnh hưởng đến sự sống của con người.

Môi trường có vai trò vô cùng quan trọng, thậm chí có ý nghĩa quyết định đối với cuộc sống của con người. Trước hết, môi trường là không gian sinh sống, tồn tại của con người; đồng thời cũng là nơi cung cấp tài nguyên thiên nhiên phục vụ cho đời sống của chúng ta. Nhờ có đất đai, con người có thể xây dựng nhà cửa, nơi cư trú an toàn. Đất đai còn là nơi để con người trồng trọt, canh tác và thực hiện công cuộc lao động sản xuất để trồng trọt và tạo ra lương thực, thực phẩm. Những cánh rừng xanh là nơi cung cấp nguồn oxi trong lành và được ví như những lá phổi xanh của nhân loại, đồng thời có tác dụng chống lại những tác động của thiên tai như ngăn chặn xói mòn, sạt lở đất. Biển xanh, đại dương bao la là nguồn cung cấp hải sản phong phú cho con người,... Vậy mà hiện nay, môi trường sống đang bị ô nhiễm một cách nghiêm trọng.

Ô nhiễm môi trường đang trở thành một thực trạng đáng báo động trong vô vàn những vấn đề mang tính thời sự hiện nay. Những nhân tố quan trọng như đất đai, nguồn nước, không khí,... đều bị ô nhiễm một cách nghiêm trọng. Đó là những mảnh đất bị bạc màu, vôi hóa, không còn khả năng canh tác; là bầu không khí chứa đầy khói bụi và các chất nguy hại đến cuộc sống của con người như khí cacbonic, khói bụi từ các khu công nghiệp,.... Nguồn nước sạch cũng ngày càng trở nên khan hiếm, hàng loạt những con sông vốn mang trên mình vẻ đẹp hiền hòa, trong xanh trở nên ô nhiễm với làn nước đen sì, bốc mùi hôi thối,....

Tình trạng trên đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với cuộc sống của con người. Trước hết, ô nhiễm môi trường là nguyên nhân gây ra những hiểm họa như thiên tai, bão lũ. Hiện tượng sa mạc hóa đang diễn ra ở miền Trung là một trong những hiện tượng thể hiện rõ điều này. Đặc biệt, ô nhiễm tác động trực tiếp đến sức khỏe của con người. Khi tiếp xúc với nguồn không khí khói bụi, con người sẽ dễ dàng mắc các bệnh về đường hô hấp, nguồn nước bẩn cũng là nguyên nhân dẫn đến những căn bệnh khác nhau. Theo thống kê, mỗi ngày, ô nhiễm nguồn nước gây ra cái chết cho 14.000 người. Những biểu hiện, con số trên đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về những hậu quả con người phải gánh chịu trước thực trạng môi trường bị ô nhiễm.

Thực tế đã cho thấy, nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường trước hết xuất phát từ chính ý thức của con người. Con người chưa có những nhận thức đúng đắn về vai trò của môi trường, dẫn đến những hành động sai trái ảnh hưởng đến môi trường. Vì lợi ích trước mắt, một số cá nhân sẵn sàng bất chấp pháp luật, chặt phá và hủy hoại những cánh rừng vốn trù phú. Những chủ giám đốc, doanh nghiệp chỉ quan tâm đến lợi nhuận, doanh thu, chất lượng sản phẩm mà bỏ qua và xem nhẹ và bỏ qua khâu xử lí rác thải, lén lút xả thẳng các chất thải công nghiệp xuống những con sông. Sự ô nhiễm của dòng sông Thị Vải trước hành động của công ty Vedan là một trong những minh chứng tiêu biểu cho điều này, và hàng loạt con sông khác đã trở thành "con sông chết" như sông Tô Lịch,.... bởi chính hành động xả rác bừa bãi của con người. Chúng ta không thể phủ nhận quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đã dẫn đến sự xuất hiện của các khu công nghiệp và những ống khói cao ngất hằng ngày thải ra làn khói đen sì là điều không tránh khỏi, nhưng nếu con người có ý thức giữ gìn và bảo vệ thì tình trạng ô nhiễm sẽ được cải thiện.

Như vậy, để hạn chế tình trạng môi trường bị ô nhiễm, trước hết cần nâng cao ý thức của con người. Đồng thời, có những biện pháp cụ thể để lên án, ngăn chặn những hành động khai thác, tàn phá tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi. Bên cạnh đó, con người cần không ngừng chăm sóc, cải tạo môi trường bằng những việc làm thiết thực như trồng nhiều cây xanh, vứt rác đúng nơi quy định, hạn chế sử dụng túi ni lông,....

Môi trường có mối quan hệ mật thiết đối với cuộc sống của con người. Bởi vậy, khi môi trường bị ô nhiễm cũng là lúc con người phải đối mặt với vô vàn hiểm họa khác nhau. Để khắc phục tình trạng này, chúng ta cần hành động quyết liệt hơn nữa trong cuộc chiến bảo vệ môi trường.