+ Ông giáo với lão Hạc (Nam Cao, Lão Hạc)

+ Bà lão láng giềng với vợ chồng chị Dậu (Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

- Tình cảm gia đình:

+ Tình cảm vợ chồng: Chị Dậu ân cần chăm sóc chồng, quên mình bảo vệ chồng (Tắt đèn – đoạn trích Tức nước uỡ bờ)

+ Tình cảm cha mẹ và con cái

• Cha mẹ thương con cái: Lão Hạc thương con (Lão Hạc).
• Con cái thương cha mẹ: bé Hồng thông cảm, bênh vực, bảo vệ mẹ (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu); con trai Lão Hạc: thương cha.

* Văn học phê phán những kẻ bất nhân, dửng dưng trước người gặp hoạn nạn

- Ngày xưa: Lí Thông lừa lọc, cướp công Thạch Sanh, dù được Thạch Sanh tha cho nhưng vẫn bị trời trừng phạt.

- Ngày nay:

+ Tội ác của thực dân Pháp với nhân dân ta (Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu)

+ Tội ác của quan lại tay sai phong kiến: Quan phụ mẫu vô trách nhiệm, vô lương tâm (Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay), cai lệ nhẫn tâm (Ngô Tất Tố, Tắt đèn – “Tức nước vỡ bờ”)

+ Những người chịu ảnh hưởng của hủ tục phong kiến: người cô của bé Hồng (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu).

Lão hạc

Tắt đèn

Những thời thơ ấu-Nguyên Hồng