` # chớp#` 

`-` Hộp sọ phát triển 

`-` lồng ngực nở rộng sang `2` bên 

`-` Cột sống cong ở `4` chỗ 

`-` Xương chậu nở, xương đùi lớn 

`-` Xương bàn chan hình vòm 

`-` Xương gót phá triển về phía au

`-` Khớp tay linh hoạt, ngón cái đối diện với `4` ngón còn lại

I. Sự tiến hóa của bộ xương người so với bộ xương thú

* Những đặc điểm tiến hóa của bộ xương người:

+ Hộp sọ phát triển

+ Cột sống cong ở 4 chỗ

+ Lồng ngực nở rộng sang 2 bên

+ Xương chậu mở, xương đùi lớn

+ Bàn chân hình vòm

+ Xương gót lớn phát triển về phía sau

II. Sự tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú

Cơ tay và chân ở người phân hóa khác với động vật.

- Tay có nhiều cơ phân hóa thành nhóm nhỏ phụ trách các phần khác nhau giúp tay cử động linh hoạt hơn chân, thực hiện nhiều động tác lao động phức tạp. Riêng ngón cái có 8 cơ phụ trách trong tổng số 18 cơ vận động bàn tay.

- Cơ chân lớn, khỏe, cử động chân chủ yếu là gấp, duỗi.

Người có tiếng nói phong phú nên cơ vận động lười phát triển.

Cơ mặt phân hóa giúp người biểu hiện tình cảm (hình 11-4).

III. Vệ sinh hệ vận động

- Để cơ và xương phát triển cần:

+ Có một chế độ dinh dưỡng hợp lý

+ Tắm nắng lúc sáng sớm

+ Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên

+ Lao động vừa sức

- Để tránh cong vẹo cột sống, khi học tập và lao động cần:

+ Lao động, mang vác vừa sức, khi mang vác phải đều 2 bên vai

+ Học tập: Ngồi ngay ngắn, không nghiêng vẹo, gò lưng