Ngay sau khi Nhật đầu hàng, các dân tộc Đông Nam Á nổi dậy dành độc lập.

Sau khi chiến tranh thế giới thứ hai chấm dứt, các nước đế quốc trở lại xâm lược, nhân dân các nước Đông Nam Á tiến hành kháng chiến chống xâm lược, đến giữa những năm 50, các nước Đông Nam Á lần lượt giành được độc lập dân tộc.

Cũng từ giữa những năm 50, các nước Đông Nam Á đã có sự phân hóa trong đường lối đối ngoại: Một số nước tham gia khối quân sự SEATO trở thành đồng minh của Mĩ như : Thái Lan, Phi – lip – pin, một số nước thi hành chính sách hòa bình trung lập (In – đô – nê – xi – a hay Mi – an- ma).

- Sau năm 1945 và kéo dài nửa sau thế kỉ XX, tình hình Đông Nam Á diễn ra phức tạp:

+ Nhân dân Đông Nam Á nổi dậy giành chính quền như: Indonesia, Việt Nam, Lào từ tháng 8 đến tháng 10 năm 1945. Đến giữa những năm 50 của thế kỉ XX hầu hết các nước trong khu vực đã giành độc lập.

+ Từ năm 1950, trong bối cảnh Chiến tranh lạnh, tỉnh hình Đông Nam Á trở nên căng thẳng, chủ yếu do sự can thiệp của Mĩ.

+ Mĩ thành lập khối quân sự SEATO (1945). MĨ tiến hành chiến tranh xâm lược Việt Nam kéo dài 20 năm.