Nhà văn Thạch Lam tên thật là Nguyễn Tường Lân, sinh năm 1910 trong một gia đình công chức khá giả. Ông là một trong những cây bút của Tự Lực văn đoàn vào những năm 30 thế kỷ XX. Chương trình đang trên đà phát triển, ông bị bệnh nặng và mất sớm vào năm 1942, khi mới ngoài 30 tuổi. Trước cảnh sống cơ cực của người nghèo. Truyện ngắn và bút pháp của Thạch Lam mang phong cách nhẹ nhàng, trong sáng và tinh tế. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là "Một thứ quà của lúa non: cốm".

     Cảm hứng của tác giả về cốm được đưa lên từ hương thơm của lá sen trong làn gió lướt nhẹ qua sen trên mặt hồ..ngăn mùi hương thơm của lúa không. Làng Vòng là nơi nổi tiếng với hạt cốm. Làng vòng dẻo, thơm ngon nhất. Hình ảnh cô hàng cốm xinh, áo quần gọn gàng với cái dấu hiệu duy nhất là cái đòn gánh hai đầu cong lên như chiếc xe rồng. Vẻ đẹp của người tôn lên vẻ đẹp cốm. Cốm hấp dẫn không chỉ bởi hương vị thanh khiết của nó mà còn bởi vẻ đẹp của những người làm ra nó. Trong cốm không có hương vị của cây cỏ trời mà có thần thái, sinh khí của con người.

    Tất cả sự trân trọng và tình cảm mến yêu của tác giả đối với món cốm được thể hiện tập trung nhất ở lời nhận xét sau : Cốm là món quà đặc sản của đồng quê, của đồng lúa xanh tươi mang đến sự mộc mạc, giản dị và thuần khiết của cánh đồng. Cốm vốn được làm từ những hạt lúa non của giống lúa nếp cái hoa vàng nổi tiếng. Một ngày đầu tháng 8, khi dạo bước qua những vùng lúa chín, ta sẽ cảm thấy ngột ngạt mùi lúa chín, quyện với mùi cỏ, mùi quê hương khiến lòng người bồi hồi, xúc động...

     Sự chuyển mạch của cảm xúc trong bài văn rất tự nhiên. Giờ ta mới thấy thu lại cả hương vị, cái mùi thơm của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ: trong màu xanh của hạt, cái mát của lá non, và trong chất ngọt của hạt, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi thơm ngát của lá sen già, ướp từng hạt cốm còn giữ lại cái ấm áp của những ngày hạ trên hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh ra lá sen để gói cốm, cũng như trời sinh ra cốm trong lá sen. Cũng bởi là món quà trang nhã của người nông mới cho ta từ những cánh đồng bát đĩa ngát, nó không chấp nhận những gì phàm tục. Ăn cốm phải ăn từng chút một, vừa nhai nhỏ vừa nghiền ngẫm hương thơm của cốm thoang thoảng lúa gạo, vị ngọt của hạt giống như khí trời trong nhà.

    Để viết được một câu văn hay như vậy, Thạch Lam phải rất có sức sống. Văn xuôi là tình yêu chân thành của tác giả đối với những sản vật dung dị, chan chứa hồn quê, đất nước.

     Bằng tâm hồn và tấm lòng nâng niu sản vật quê hương, tác giả phát hiện nét đẹp văn hóa dân tộc: “cốm” là món quà bình dị. Cốm không chỉ là quà riêng mà người Hà Nội có vào mỗi độ thu sang, nó bao hàm cả tâm hồn của mảnh đất này và tâm hồn của bao người Việt Nam.