Biện pháp nghệ thuật ở bài thơ " Qua đèo Ngang " :

     – Liệt kê : Cỏ cây chen đá , lá chen hoa

     – Điệp ngữ : [ chen ] ⇒ được lặp lại tổng cộng 2 lần

            → Gợi tả sự hoang sơ , cằn cỗi , rậm rạp của sự vật

     – Đảo ngữ :

+ Lom khom dưới núi , tiều vài chú

+ Lác đác bên sông , chợ mấy nhà

            → Đảo trật tự ngữ pháp của hai câu trên . Nói lên sự hiu quạnh , thưa thớt của sự sống , con người vẫn chưa xuất hiện nhiều .

     – Ẩn dụ :

+ Nhớ nước đau lòng , con cuốc cuốc

+ Thương nhà mỏi miệng , cái gia gia

             → Nỗi thương nhớ khắc khoải , triền miên của nhà thơ

     – Chơi chữ : con cuốc cuốc , cái gia gia

              → Lòng nhớ thương nước nhà , quê hương sâu sắc

     – Phép đối :

+ Dừng chân đứng lại trời , non , nước

+ Một mảnh tình riêng , ta với ta

              → Không gian , đất trời , thiên nhiên rộng lớn , hoang vắng ở Đèo Ngang tương phản với sự cô đơn , nhỏ bé , yếu ớt của tác giả 

           ⇒ Tâm trạng lẻ loi , không người bầu bạn của người viết . Nỗi cô đơn không ai thấu cùng với nỗi nhớ quê hương da diết .

     – Bút pháp tả cảnh ngụ tình 

     – Sử dụng ngôn ngữ điêu luyện , giàu sức gợi cảm

     – Dùng từ đồng âm , từ láy gợi tả , gợi hình 

     – Nhạc điệu trang nhã , cảm xúc buồn sâu lắng

     – Thể thơ Đường luật thất ngôn bát cú được dùng tinh tế 

Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

- Cảnh vật : Cỏ, cây, đá, lá, hoa.

+ Phép liệt kê.

+ Điệp từ: “ chen”

+ Cách gieo vần độc đáo, điệp âm.

+ Phép tiểu đối.

- Gợi sự rậm rạp, hoang sơ, vắng vẻ.

Lom khom dưới núi, tiều vài chú

  Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

- Từ láy gợi tả.

- Đối thanh, đối từ loại và đối cấu trúc câu, tạo nhịp điệu cân đối cho câu thơ.

- Đảo ngữ, đảo trật tự ngữ pháp

=> Nhấn mạnh thêm cái ấn tượng về hình dáng vất vả của người tiều phu và sự thưa thớt, hiu quạnh của lều chợ.

- Sự sống của con người đã xuất hiện nhưng còn thưa thớt, vắng vẻ.

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc

   Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia

- Tiếng chim kêu: vừa là yếu tố nghệ thuật vừa là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng  để bộc lộ chiều sâu tình cảm.

- Nghệ thuật:

+ Phép chơi chữ.

+ Phép đối (thanh, từ loại, nghĩa)

=> Bộc lộ rõ trạng thái cảm xúc hoài cổ, nhớ nước và thương nhà da diết.

Dừng chân đứng lại, trời, non, nước

  Một mảnh tình riêng, ta với ta.

🡪 Gợi không gian bao la rộng lớn >< Con người nhỏ bé, yếu đuối, cô đơn.

=> Hình ảnh đối lập làm nổi rõ tâm trạng buồn, lẻ loi, cô đơn, không có người sẻ chia.

=> Diễn tả sự cô đơn tuyệt đối của con người trước thiên nhiên hoang vắng, rộng lớn.