Ai đó đã từng viết “Đất nước có nhiều dòng sông nhưng chỉ có một dòng sông để thương, để nhớ trong đời người”. Vâng, “một dòng sông để thương để nhớ” của mỗi người rất khác nhau. Nếu tên tuổi Văn Cao gắn liền với sông Lô hùng tráng, nếu Hoài Vũ mãi là nhà thơ của con sông Vàm cỏ đêm ngày cần mẫn chở phù sa, nếu với nhà thơ Tế Hanh là dòng sông Thu Bồn với hình ảnh “nước gương trong soi tóc những hàng tre”,... thì với tôi, con sông trở thành một kỉ niệm trong tâm hồn tôi, là dòng sông Hương thơ mộng nơi cố đô Huế. Trước khi vào thành phố Huế, sông Hương trở thành cái nôi nuôi dưỡng sự sống con người, đem lại cho Huế cuộc sống trù phú, ấm no. Khi vào Huế, sông Hương lại trở thành một cô gái dịu dàng, tươi tắn, đằm thắm, thủy chung, ơ thượng nguồn, sông Hương là một dòng sông hoang dại, hùng vĩ, phóng khoáng, trữ tình và đầy những bí ẩn. Sông Hương như bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu hoành tráng, dữ dội, khi rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúc mãnh liệt qua những ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn chứng tỏ một sức sống mãnh liệt. Dữ dội là thế nhưng nó cũng không kém phần dịu dàng, thơ mộng, trữ tình. Tôi yêu sông Hương, yêu sắc xanh hiền hòa trong những buổi sáng sớm. Mặt nước trong xanh, sóng gợn lăn tăn cùng với những lăng tẩm, chùa chiền bên cạnh tạo một vẻ trầm mặc, tĩnh lặng cho dòng sông. Sông Hương trải dài, uốn lượn chạy khắp cố đô, trông mới duyên dáng làm sao! Hàng cây bên bờ và những lăng tẩm, chùa chiền cũng in dáng vẻ cổ kính xuống mặt sông, in xuống màu xanh mướt, màu nâu cổ kính. Nhưng ta rất ngạc nhiên trước vẻ đẹp của sông Hương trong những ngày mưa lũ. Mưa ở Huế tầm tã, từ ngày này qua ngày khác. Mưa chưa hết trận này đã đến trận khác. Nước sông Hương dâng lên cao. Cảm giác thật buồn biết bao! Mặt sông cũng thay đổi ít nhiều. Dòng sông đã bỏ tấm áo xanh hiền hòa, yên ả và thay vào đó là màu nâu đỏ. Đó là màu nâu của đất hòa quyện vào màu đỏ phù sa. Có lẽ vì những điều này mà ta thấy thiên nhiên ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách con người. Vì thế mà những người sống nơi cố đô Huế cũng rất kín đáo. Sông Hương thay đổi theo từng lúc. Lúc mưa gió là thế, nhưng vào những đêm trăng mùa hạ, sông Hương thơ mộng làm sao! Những vì sao in mình xuống dòng sông. Cứ chạm vào dòng nước, trăng lại tan thành trăm mảnh như những mảnh thủy tinh! Trăng vừa tròn, vừa sáng. Trăng vuốt ve, đùa giỡn với những rặng tre xanh thẫm. Trăng soi sáng từng ngõ xóm. Càng lên cao, trăng càng sáng, vầng trăng tròn vành vạnh như chiếc mâm bạc treo lơ lửng trên bầu trời đêm thăm thẳm lấp lánh muôn vàn vì sao cùng với làn gió nồm nam mát rượi, ánh trăng làm dịu đi cái nóng đêm hè! Không chỉ có ánh trăng, buổi tối trên sông Hương, người Huế còn thả đèn xuống sông. Ánh đèn đỏ, vàng,... của dòng sông hòa quyện với ánh trăng dát vàng dát bạc thật đẹp! Đặc biệt nhất là những con đò hình thuyền rồng như thuyền của vua chúa trải dài khắp bờ sông. Trên đò, người dân Huế hát những câu hò ngân nga, êm ái. Tiếng ca hò cùng với tiếng nhạc dân ca trầm bổng, trong trẻo. Trên trời thì có trăng sáng. Dưới lòng sông có tiếng hò, có tiếng sóng vỗ vào mạn thuyền, có ánh đèn sáng, làm cho ta cảm giác như những gợn sóng lăn tăn giờ đây là những gợn sóng của ánh sáng bàng bạc,.- Cảnh vật buổi đêm thật lung linh, thơ mộng và huyền ảo làm sao! Vậy còn gì đẹp hơn nơi đây nữa? Ai đã đến sông Hương, ai đã từng ngắm sông Hương hay nghe tiếng hò thì không thể quên được vẻ đẹp của nó. Tôi cảm thấy dòng sông Hương đã tạo cho cố đô Huế một vẻ đẹp riêng biệt không noi nào có được. Sông Hương đã gắn với tôi những kỉ niệm đẹp khó quên. Đó là lần cả nhà tôi vào Huế. Đêm đó, gia đình tôi đi đò trên sông Hương từ lúc 8 giờ tối. Đi đò rất lâu, đến tận 6 giờ sáng hôm sau mới về bến. Đi trên đò, tôi được nghe những bản ca trù tuyệt vời, du dương. Hòa mình trong ánh đèn trên mặt nước, trong nền âm nhạc dân gian, tôi cảm thấy sông Hương mới đáng yêu làm sao, thơ mộng làm sao! Tất cả các bác, các anh các chị đều chăm chú nghe, đưa mình theo điệu nhạc. Vừa ăn vừa nghe ca hò thật tuyệt. Bữa ăn tối đó khá thịnh soạn với các món ăn đặc sản xứ Huế. Riêng món chè sen tráng miệng phải nói là tuyệt vời, từng hạt sen được nấu bở mềm, ngậm tới đâu tan ra tới đó với chất vị ngọt thơm thanh khiết đậm đà. Tháng này đang là mùa sen, các hồ sen ở Huế nở rộ, sen Huế ngon nổi tiếng. Mọi người thưởng thức buổi ăn tối có vẻ vừa miệng nên rôm rả tiếng chuyện trò, cười đùa vui vẻ. Tiếng hát thanh tao với các âm điệu dân ca Huế được cất lên trầm bổng trong khoang thuyền mờ mờ tối. Thật là tuyệt diệu khi được lắng nghe những điệu nhạc, lời ca câu hò về Huế với đủ thể loại mà từ trước đến nay tôi chưa có dịp nghe nhiều và nghe đủ như thế. Các cô ca sĩ trong những tà áo dài thướt tha lần lượt hát hoặc hò cho chúng tôi nghe rất nhiều bài ca hay. Những bài hát đều có một cảm giác buồn man mác. Nhìn bàn tay đẹp của cô gái cầm hai chén trà nhỏ, gõ chập thành nhịp phách trong trẻo càng thêm đậm đà ý nhị làm sao. Tôi lắng nghe tiếng hát cung dàn quyện trong lòng thuyền, hồn như trôi theo dòng sông nước chảy mênh mang, cuồn cuộn theo bao nỗi nhớ vô bờ. Tiếng đàn ca mỗi lúc thêm dìu dặt đong đưa với con thuyền chòng chành theo sóng vỗ mạn thuyền. Cảnh hai bờ sóng cùng ánh sáng từ chiếc cầu Tràng Tiền thêm đẹp thêm tình vởi chiều dài uốn lượn sáu vài, mười hai nhịp xinh xinh mềm mại như dáng rồng nằm ngủ chiếu lên những vẩy bạc lấp lánh. Dòng sông Hương vô cùng có ích. Thử tưởng tượng xem, nếu như không có dòng sông, ắt hẳn cũng không có những cánh đồng đỏ nặng phù sa. Nếu như không có sông, chắc chắn không có nước mát tưới cho những cánh đồng, thửa ruộng. Dường như trong tận đáy lòng tôi, luôn trào dâng một cảm xúc hàm ơn khó tả Sông Hương đã ghi lại nhiều dấu ấn lịch sử trong mình. Thế kỉ XVIII, nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ. Sông Hương còn chứng kiến cuộc nổi dậy tiến công Tết Mậu Thân năm 1968. Sông Hương mang vẻ vinh quang tự hào. Có lẽ sông Hương không chỉ mang vẻ đẹp trời phú mà còn ánh lên vẻ đẹp của con người, những tài nữ đánh đàn, những người dân lái thuyền xuôi ngược,... Sông Hương cứ như một cô gái dịu dàng vậy, tươi tắn, đằm thắm, dẻo dai. Sông Hương còn là một di sản văn hóa nhân loại, về sông Hương, tôi chỉ có một điều ước là mọi người đừng đối xử tàn nhẫn với sông Hương, đừng vứt rác bừa bãi lên sông Hương. Có lúc nó cô đơn, nhưng cũng có lúc nhộn nhịp. Có lẽ sông Hương cũng chính là một người con của Huế.