Cái tên Nguyễn Thị Hiền - tấm gương nghèo vượt, khó ðã quá quen thuộc đối với tập thể lớp 9A chúng tôi. Một cô bạn hồn nhiên, trong sáng, niềm nở với bạn bè và đặc biệt là học giỏi nửa. Nụ cười hạnh phúc của Hiền khi nhận được giải cao trong kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh do quỹ khuyến học tổ chức khiến chúng tôi cũng vui lây và còn biết bao bằng khen nữa. Nhưng ai có thể ngờ được đằng sau thành tích ấy, sau nét mặt rạng rỡ kia là cả một tâm hồn bị tổn thương, tổn thương với mọi mặt và là quá trình nỗ lực vươn lên khiến tôi không khỏi xúc động và cảm phục trước cô bạn nhỏ bé nhưng giàu ý chí và nghị lực kia.

Khác với bạn bè, ngay từ những năm tháng đầu đời, Hiền đã thiếu đi sự quan tâm chăm sóc của người cha. Bạn lớn lên nhờ đôi bàn tay chăm sóc của mẹ và ông bà ngoại. Ba mẹ Hiền đã sống li thân khi Hiền còn quá nhỏ. Mẹ lại ốm yếu hay phát bệnh vào mỗi buổi chiều nắng gắt. Căn bệnh quái ác mà người ta gọi là bệnh tâm thần đeo đẳng mẹ khiến cô bé có cha có mẹ nhưng đâu có được cái quyền vui chơi, được nô đùa, được sống trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Một tâm hồn nhỏ bé đang từng ngày rạn nứt.

Những tưởng với ngần ấy gian nan, tâm hồn nhỏ bé kia sẽ không còn đủ niềm tin để bước vào đời. Nhưng thật bất ngờ Hiền đã vượt qua. Thiếu đi tình cảm của cha, sự mặc cảm về nỗi đau của mẹ, Hiền dồn hết niềm khát khao vào tri thức mong muốn tìm trong sách vở một sự sẻ chia. Nhìn vào Hiền tôi bỗng thấy rằng: cuộc đời nhiều lúc quá gian nan nhưng cuộc đời vẫn rất công bằng. Vượt lên trên số phận bằng lòng ham học hỏi, cô bạn nhỏ bé đã có được những thành công ban đầu chắp cánh cho những ước mơ để bay cao, bay xa hơn. Chín năm liền Hiền đều đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện, đặc biệt trong các kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh, bạn dều đạt giải cao.

Thật vậy, ý chí và nghị lực cùng với lòng say mê tri thức là bàn đạp vững chắc, là cánh cửa dẫn đến thành công dù bước khởi đầu còn gian nan, trắc trở. Câu chuyện của Hiền khiến tôi không khỏi xúc động và mong muốn được cảm thông, được chia sẻ với những gì mà Hiền đã và đang phải trải qua. Mong rằng con đường thành công sẽ mở rộng hơn, lớn hơn để đón chào những con người biết vượt khó, vượt khổ và vượt lên trên số phận. Hiền như một tấm gương sáng đáng để cho mỗi chúng ta, những người luôn được chăm sóc và yêu thương noi theo. Nghĩ về chuyện của Hiền, tôi lại nhớ đến câu nói của một nhà văn: Ở đời người này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy.

Con người ta sinh ra đã vốn không được chọn hoàn cảnh, hình hài và cuộc sống. Cuộc sống này này đã vốn không có nhiều điều công bằng. Nhưng một danh nhân đã nói “Không có số phận, chỉ có những quyết định của con người làm nên số phận mà thôi”. Điều đó có thể nhìn nhận qua ông Nguyễn Ngọc Ký, Đỗ Trọng Khôi,...Những con người dù thiệt thòi hơn chúng ta nhưng lại cho ta thấy rằng mình có thể thay đổi số phận, là những tấm gương sáng để mọi người học tập, noi theo.

Tôi là con một lên được bố mẹ vô cùng thương yêu và nuông chiều vì thế lần nào đi học cũng được bố hay mẹ chở đi. Nhưng vì hôm đó bố mẹ tôi bận việc ở cơ quan và không ai đi đón tôi nên tôi đã phải tự đi bộ về nhà. Tôi  vừa đi vừa ra vẻ bức bối khó chịu. Bỗng đi đến đoạn nửa đường, tôi thấy một bé gái chừng 8 đến 9 tuổi đang bán hàng rong. Tôi đang đi thì cô bé bỗng tiến đến mời hàng tôi mua ít kem để ủng hộ cô bé. Lúc đó tôi vừa đang khát lên đã mua cho cô bé 2 cây kem rồi bảo cô bé ngồi vào ghế đá công viên gần đó để hỏi chuyện.

Cô bé tên thật là Nhi, Nhi kể tôi năm nay em đã học lớp 6 rồi. Tôi lúc đầu cũng hoang mang vì tôi thấy em dáng chỉ như đang lớp 3, 4. Em có một hoàn cảnh vô cùng tội nghiệp. Bố em mất sớm do tai nạn không qua khỏi. Chỉ còn em và mẹ, mẹ em lại ốm yếu lên em vừa phải đi bán hàng rong để trang trải cuộc sống. 

Em tâm sự với tôi về những cố gắng, ngoài thời gian học trên lớp, em về nhà tranh thủ tự học thêm và xem bài mới trước, thời gian còn lại phụ giúp mẹ làm những công việc nhà, mỗi khi em được nghỉ, cứ việc gì em làm được em đều giúp mẹ, ngoài ra em còn chỉ dạy cho những đứa trẻ hàng xóm .Với em, chỉ cố gắng học thật tốt thì mới không phụ lòng bố mẹ và thầy cô. Cuộc sống tuy còn nhiều khó khăn, nhưng không vì thế mà em từ bỏ niềm đam mê và khao khát được học của mình. Bao nhiêu năm ngồi trên ghế nhà trường em luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi và luôn là một học sinh ngoan, gương mẫu của trường. Luôn luôn được bạn bè, thầy cô yêu mến. Từ lớp 1 đến lớp 6 em đạt học sinh giỏi, riêng năm lớp 6 vừa qua em đã đạt giải 3 cấp huyện mônToán. Đó cũng là thành quả, chứng minh nghị lực vượt khó trong học tập của em trong suốt những năm qua... 

Cô bé thật đáng ngưỡng mộ. Tôi ngẫm nghĩ lại hoàn cảnh của mình, tôi vừa có bố mẹ, vừa được đi học một cách tử tế, đàng hoàng nhưng ý thức lại không bằng cô bé. Em đã dạy cho tôi một bài học quý giá mà không trường học nào dạy tôi. Tôi sẽ không bao giờ quên em. Đã dạy cho tôi một bài học đáng quý trong cuộc đời.