$\textit{ Câu 1.}$

`-`Nhan đề: Những sự hi sinh thầm lặng.

Nhìn từ vũ trụ bao la, rộng lớn, sự tồn tại của con người thật mỏng manh, nhỏ bẻ. Cuộc sống của con người vẫn không ngừng xoay chuyển, vội vã chạy đua với những khoảnh khắc hòa quyện của thời gian với nhiều khó khăn, thách thức mà con người phải đón nhận. Một trong những vấn đề khó khăn chung của toàn cầu hiện nay là tình hình dịch bệnh covid- 19 ngày càng trở nên phức tạp, nó khiến chúng ta hoang mang, sợ hãi, nó đến một cách đột ngột và reo rắc những nỗi đau  không thể diễn tả thành lời. Những lúc như này, con người dẫu có nhỏ bé, dẫu có mỏng manh hay yếu đuối nhưng chúng ta không chấp nhận đầu hàng, con người trong khó khăn, hoạn nạn lại càng đồng lòng, ta sẻ chia, tương trợ lẫn nhau và gắn kết bởi nhau bởi sự yêu thương, tình cảm thiêng liêng giữa người với người. Bên cạnh sự tàn khốc của dịch bệnh, ta càng cảm nhận rõ hơn những tình cảm chân thành, những giá trị nhân văn và sự hi sinh thầm lặng của những người trong tuyến đầu chống dịch. Họ chính là những nhân vân y tế, y sĩ, bác sĩ đang cặm cụi ngày đêm để cứu chữa người nhiễm bệnh, họ mang lại hi vọng cho người dân, để ta có thể hi vọng vào một ngày không xa, có thể trở lại cuộc sống bình thường. Có những người, phải xa lìa người thân, bạn bè, con cái, gác lại hạnh phúc riêng tư để lao mình vào tâm dịch với những bất trắc, nguy hiểm. Dẫu vậy, họ vẫn không ngừng cống hiến sức lực của mình, để giành giật sự sống giữa một khoảnh khắc rất đỗi mong manh, sống và chết. Những thiên thần áo trắng đã quên đi hiểm nguy, họ là cầu nối để mang lại sự an toàn, bình yên cho người dân. Tuy nhiên, có những người đã phải nằm xuống, những nỗi buồn cứ chàng chất chồng, họ chứng kiến người bệnh lìa xa cõi đời, mà lòng cũng không nén được đau thương. Có quá nhiều người thiệt mạng, một trong đó có thể là người thân, là đồng nghiệp của họ, nhưng họ vẫn tiếp tục kiên trì, vượt trên những nỗi xót xa, hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trong cuộc chiến phòng, chống dịch bệnh...Hình ảnh cuối hiện lên như làm xoa dịu những nỗi đau, mất mát mà chúng ta đã phải gánh chịu. Nó không chỉ là nén nhang cho dành chõ những người đã khuất, mà chính là lời cảnh tỉnh cho mỗi người chúng ta về trách nhiệm của bản thân trong tình hình dịch bệnh và là bài học về sự quý tọng cuộc sống bình yên hiện tại, đã phải đánh đổi bằng những hi sinh cao cả, đẹp đẽ đến thế.

$\textit{ Câu 2.}$

Những cuộc chiến qua đi, những trang lịch sử của từng dân tộc được sang trang, các chiến tuyến có thể được dựng lên hay san bằng nhưng nỗi đau nó để lại mãi mãi không thể hàn gắn. Nỗi buồn về chiến tranh là một sợi chỉ xuyên suốt trong hành trình ổn định, trưởng thành và phát triển của đất nước, chưa bao giờ mất đi hay bị quên lãng. Đề tài về chiến tranh, về người lính đã trở thành tượng đài bất hủ, song hành cùng năm tháng với những trang sử vẻ vang không thể phai hòa. Bảy mươi năm năm cách mạng, cũng là bảy mươi năm năm với nhiều chuyển biến cùng những thăng trầm của lịch sử, là thời gian người lính cũng biến đổi trong văn học, trong thơ ca. Nếu chiến tranh là một cơn giông bão khủng khiếp, chà đạp, tàn phá mọi nền hòa bình, cuộc sống hạnh phúc của con người thì người lính chính là mắt bão, nơi mà ta có thể tìm thấy bình yên, họ đứng lên chiến đấu, đối mặt với những vất vả, chông ngai để bảo vệ hòa bình, giành lại độc lập cho đất nước, cho dân tộc dẫu bản thân mang những nỗi đau không thể nguôi ngoai. Như Douglas MacArthur đã từng nói: “Người lính là người cầu nguyện cho hòa bình nhiều hơn bất cứ ai, bởi chính người lính là người phải chịu đựng và mang những vết thương và sẹo chiến tranh nặng nề nhất.” Văn học, thơ ca đã lượm nhặt những mảnh đời trác tuyệt đó, hào hùng đó để hát lên một bản giao hưởng  với những nốt trầm trong thanh âm.

Bằng ngòi bút hiện thực, khéo léo và tài hoa củanhững người thi sĩ đầy tài năng, họ đã tạc vào lịch sử văn học Việt Nam hình ảnh người lính với vẻ đẹp về phẩm chất, tinh thần dũng cảm và mang  đậm chất trữ tình.

Người lính hiện lên trong văn học với một lí tưởng cách mạng cao đẹp mục đích chiến đấu cao cả. Vì nền độc lập, yên bình của nhân dân mà họ sẵn sàng xông pha, đương đầu khó khăn hiểm nguy, gian khổ nơi chiến trường. Họ đều có những thứ quan trọng để bảo vệ, để xả thân, hết lòng hi sinh, bảo vệ nó bằng chính tính mạng của mình. Đó không phải những thứ quá đỗi cao cả, cầu kì, hoa mĩ mà lại là những điều nhỏ bé, đời thường nhưng có ý nghĩa to lớn với người chiến sĩ. Có thể chỉ đơn là là vì một tiếng gà thân thương mà ấm áp, hoài niệm như trong bài thơ Tiếng gà trưa của Xuân Quỳnh:

Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà cục tác

Ổ trứng hồng tuổi thơ

Hay chỉ là bởi một người con gái anh thầm nhớ thương, đem tình cảm chân thành mà thành tinh thần chiến đấu anh dũng:

Có một thời vì tổ quốc quên mình

Vẫn nhớ thương một bóng hình kiều nữ

Vẫn khát khao một tình yêu lắm chứ !

Bởi bản năng tạo hoá đã ban rồi.

                        ( Có một thời như thế- Trần Bá Căn)

Những người lính đứng lên, chiến đấu để hằng bảo vệ lí tưởng mà mình theo đuổi, để bảo vệ quê hương, đất nước, bảo vệ nụ cười trẻ thơ. Họ đau xót, căm phẫn khi chứng kiến cảnh đất nước chìm trong biển lửa, bị chà đạp, áp bức bởi bọn quân xâm lược, nên họ quyết định đứng lên, nghe theo tiếng gọi của con tim, gia nhập cách mạng, đối mặt hiểm nguy:

Một ba lô, một cây súng trên tay.

Người lính chiến băng qua vùng lửa khói.

Quê hương đau, vết hằn sâu bom đạn.

Của quân thù gieo chết chóc đau thương.

                                                          ( Người lính chiến)

Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình

Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc

Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?

                                                          ( Khúc bảy -Thanh Thảo)

Họ đơn thuần chỉ là những người nông dân, những con người chân chất, hiền lành, chỉ biết chăm lo làm lụng, những việc chiến trận chưa từng rõ:

Lũ chúng tôi.

Bọn người tứ xứ.

Gặp nhau chưa biết chữ.

Quen nhau từ buổi” một hai”

Súng bắn chưa quen.

Quân sự mươi bài”

                                         ( Nhớ- Hồng Nguyên)

Nhưng khi tổ quốc lâm nguy, đất nước cần đến mình thì những người lính, người chiến sĩ lại sẵn sàng đầu quân, vượt qua sự khó khăn gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ. Họ vẫn luôn anh dũng, đẹp đẽ như vậy, luôn tận tụy vì đất nước. Chỉ với những vũ khí đơn sơ, thiếu thốn quân trang quân dụng, phải đánh giặc bằng vũ khí tự tạo:

Lột sắt đường tàu

Rèn thêm dao kiếm

Ảo vải chân không

Đi lùng giặc đánh

                                      ( Nhớ- Hồng Nguyên)

Ngoài ra, những người lính đến vố mặt trận, với một tâm thế quả cảm, luôn luôn sẵn sàng lại tìm được cho mình những người đồng đội, những người tri kỉ gắn bó keo sơn. Tuy  xuất thân từ những miền quê khác nhau nhưng họ đều là những con người dũng cảm, kiên cường và có tình cảm, tình đồng đội sâu nặng. Họ thấu hiểu hết mọi nỗi niềm của nhau, thấu hiểu cảnh ngộ, thấu hiểu mục đích lí tưởng và tình yêu quê hương, đất nước thiết tha. Họ xem nhau như gia điình, cũng nhau sẻ chia những câu chuyện đầm ấm nơi quê hương mình, sống cùng nhau vào những ngày tháng kháng chiến gian truân, vất vả, thiếu thốn, cùng mơ về ngày độc lập, lá cờ tung bay phấp phới khắp phố phường:

Anh với tôi đôi người xa lạ

Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau.

Súng bên súng, đầu sát bên đầu

Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ

                                     ( Đồng chí-Chính Hữu)

Giữa những khó khăn, thiếu thốn, họ vẫn luôn giữ trong mình huyệt huytes chiến đấu, tinh thần yêu đời và lòng tin hướng về một tương lai tươi sáng. Thế nhưng, ẩn sau trong ánh hào quang của những chiến sĩ là một góc khuất của chiến tranh  với những nỗi đau không thể diễn tả thành lời, là một nỗi buồn, sự đau xót mà văn chương đưa ngòi bút hướng tới, khi mà khoảng cách giữa sinh li tử biệt cũng ngắn ngủi như một khúc nhạc, chỉ xảy ra từng giây, từng phút.

Có những người, trở về từ chiến tranh, hân hoan trong niềm vui đại thắng, từ cuộc sống gian khổ về với cuộc sống đời thường nhưng mãi mãi không thể quên đi những nỗi đau thấm nhuần da thịt mà nó mang lại. Đó là những ngày tháng khổ sở, lặn lội đắp lũy, xây chiến hào, lặn lội rừng sâu, cỏ dại hay đối mặt với mưa bom, bão đạn trên chiến trường khốc liệt. Cái giá của chiến tranh chưa bao giờ là nhẹ nhàng cả, nó  cướp đi tự do và khát khao hạnh phúc của con người, khiến họ chìm đắm trong những u uất, những kỉ niệm đau buồn, cô đơn. Văn học thực chất là cuộc đời. Văn học sẽ không là gì cả nếu không vì cuộc đời mà có. Cuộc đời là nới xuất phát và cũng là nơi đi tới của văn học”. (Tố Hữu) Nên sẽ có những tiếng thơ cất lên, ngân vang để làm xua tan những nỗi đau ấy, để con người có thể tìm lại đôi chút bình yên khi đã ra rời những tháng ngày u tối.

Nỗi đau mà người lính phải chịu đựng không chỉ là nỗi đau về thể xác, về sự cô đơn trống vắng mà còn là nỗi đau tinh thần- nơi chưa bao giờ có thể lấp đầy. Những người chiến sĩ, chiến đấu anh dũng, quả cảm nhưng mất mát đã là một phần không thể thiếu của chiến tranh. Người lính hàng ngày, hàng giờ phải chứng kiến cái chết đau đớn của những người mà mình gọi là tri kỉ, nỗi đau là không bao giờ có thể nguôi ngoai, từng người ngã xuống hôm nay, họ đều tiếc thương, đau xót , nó đã in sâu vào tâm trí họ, như một vét sẹo chẳng thể lành:

Rất nhiều lần nén chặt nỗi buồn đau

Khi đồng đội máu tuôn trào gục xuống

Trong chiến tranh dẫu rằng không ai muốn

Vì biên cương mà chấp nhận hy sinh.

                                  ( Có một thời như thế- Trần Bá Căn)

                                                                                         

Tuổi hai mươi, anh nằm lại rừng xanh.

Anh không được vui niềm vui đại thắng!

Anh nằm lại nơi rừng hoang núi thẳm.

Hoá thân mình thành sông núi nước Nam.

                                       (Người lính chiến -Người Cầm Bút)

Sự mát mát, tang thương không chỉ dừng lại ở nơi chiến trường, mà nó hiện diện ở những miền qua xa xôi, nơi những người mẹ, người vợ ngày ngày đợi tin chồng tin con. Để rồi khi gặp lại, các anh chỉ con trong những miền kí ức xa xăm, anh hi sinh trên nơi đất lạ, để lại mẹ già bơ vơ, một đi không trở lại:

Có người lính

Mùa thu ấy ra đi từ mái tranh nghèo

Có người lính

Mùa xuân ấy ra đi từ đó không về.

 

Về đi con chiến tranh đã hết rồi

Con từng bảo sẽ trở về với mẹ

Gió lặng thinh nghe linh hồn thở khẽ

Thất hứa rồi con nợ mẹ mẹ ơi!

                                             (Nợ Mẹ- Trịnh Thanh Hằng)

Một ngày kia, anh ngã giữa chiến trường

Phút lâm chung nhớ mẹ, em.. nhiều quá

Nhớ quê hương, nhớ bạn bè, tất cả...

Thương câu thề.. để lỡ phận "duyên quê"...

                                             ( Đừng trách anh nhé- Phan Trọng Xuân)

Là người trực tiếp chứng kiến hiện thực tàn khốc mà chiến tranh mang lại, thấu từng giọt mồ hôi, nước mắt trên chiến trường, người lính khao khát hòa bình hơn bất cứ ai, họ luôn mơ về cảnh tượng ngày chiến thắng, để mỗi khi nghĩ về nó, người chiến sĩ lại có thêm niềm tin, động lực để tiếp tục bảo vệ tổ quốc, hướng về hòa bình, nên họ vẫn tiếp tục cống hiến, kiên trì trên tiền tuyến, chiến đấu vì lí tưởng của mình. Họ vẫn luôn bám trụ trên tiền tuyến để bảo vệ khát vọng hòa bình mà mình theo đuổi, dẫu có chịu nhiều đau thương, mất mát.

Chiến tranh đã qua nhưng nỗi đau mà nó mang lại thì còn mãi. Những người chiến sĩ, dẫu đối mặt nhiều khó khăn, mang trong mình những nỗi đau, vết sẹo của chiến tranh. Thế nên, họ khao khát hòa bình, độc lập hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, ta phải biết trân trọng hòa bình mà ta có được, bởi để đổi lấy nó là sự hi sinh, đánh đổi tính mạng của những người lính anh dũng. Những tấm gương của các anh đã tô điểm cho bức tranh cuộc sống bình yên, để đất nước sống lại lần nữa, nơi mọi người có thể tìm thấy niềm hạnh phúc, độc lập, ta thầm cảm ơn các anh, những người lính đã ngã xuống để bảo vệ đất nước.

Họ đã sống và chết

Giản dị và bình tâm

Không ai nhớ mặt đặt tên

Nhưng họ đã làm ra đất nước