Những tác phẩm nhằm sáng tỏ đặc điểm lớn về nội dung của VH từ TK X-TK XIX:

*Chủ nghĩa yêu nước:

-Nam Quốc Sơn Hà, Bình Ngô Đại Cáo, Hịch Tướng Sĩ... ->Ý thức độc lập tự chủ, tự cường, tự hào của dân tộc.

-Bình Ngô Đại Cáo, Hịch Tướng Sĩ,...->Lòng căm thù giặc sâu sắc.

-Bình Ngô Đại Cáo, Hịch Tướng Sĩ... ->Tinh thần quyết chiến quyết thắng với kẻ thù.

-Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc…->Biết ơn, ca ngợi những người hy sinh vì đất nước. 

-Côn Sơn ca, Hương Sơn phong cảnh ca...->Tình yêu quê hương đất nước.

Từ nội dung trên ta rút ra:

- Vị trí: Là nội dung lớn, xuyên suốt quátrình tồn tại và phát triển của VHTĐ.

- Đặc điểm:

 + Gắn liền với tư tưởng “trung quân ái quốc”

 + Không tách rời với truyền thống yêu nướccủa dân tộc.

*Chủ nghĩa nhân đạo:

-Truyện Kiều,... ->+Lòng thương người.

                      + Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con người.                          + Khẳng định đề cao con người về: phẩm chất, tài năng, khát vọng... -Đề cao quan hệ đạo đức, đạo lí tốt đẹp giữangười với người…(LVT).

Từ nội dung trên ta rút ra được:

- Vị trí: Là nội dung lớn, xuyên suốt quátrình tồn tại và phát triển của VHTĐ.

- Đặc điểm:

+ Bắt nguồn từ truyền thống nhân đạo củadân tộc

+ Tư tưởng từ bi, bác ái: Đạo Phật, Nho...

*Cảm hứng thế sự:

- Hướng tới phản ánh hiện thực xã hội, hiệnthực cuộc sống:  Thượng kinh kí sự (Lê HữuTrác).

 - Bức tranh về đời sống nông thôn: Làngquê, cuộc sống nghèo khó nông dân (NguyễnKhuyến).

 - Bức tranh thành thị (Tú Xương).

Ta rút ra được:

- Cảm hứng thế sự : là nhà văn bày tỏ nhữngsuy nghĩ, thái độ, tình cảm của mình về việcđời, về hiện thực cuộc sống.

- Vị trí: là nội dung lớn, góp phần tạo tiền đềcho sự ra đời của văn học hiện thực.