Khi biết tin làng Dậu thoe giặc, ông Hai vô cùng đau xót và xấu hổ. Tác giả đã miêu tả rất chính xác tâm trạng của nhân vật ông Hai trước thông tin. Đầu tiên anh nghe tin tức đột ngột từ người đó. Người phụ nữ tản cư cho biết anh Hải rất sốc và choáng váng. “Cổ họng ông ấy thắt lại, mặt mũi tê dại, ông cụ lặng đi như không thở được.” “Ông ấy sinh lòng nghi ngờ và cố gắng không tin vào tin này.Đặt niềm tin vào con cháu mới thấy được tình cảm sâu nặng, bền chặt với làng Chợ Dầu, tấm lòng trung kiên với kháng chiến và cách mạng của ông Hai.

#$QuangDung09$

 Ông Hai cũng như bao người  nông dân khác . Từ xưa đã luôn gắn bó,yêu quý và tự hào về cái làng Chợ Dậu của mình.  Nhưng từ hi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc, ông Hai đau đớn,bàng hoàng vô cùng. Tác giả đã diễn tả rất cụ thể diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai trước cái tin dữ đó. Thoạt đầu, nghe được tin đột ngột từ người đàn bà tản cư nói ra, ông Hai bàng hoàng đến sững sờ. "Cổ họng ông nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, ông lão lặng đi tưởng như không thở được". "Ông snh ra nghi ngờ, cố chưa tin vào cái tin ấy. Nhưng những người tản cư đã kể rành rọt quá làm ông không thể không tin". Từ lúc ấy, tâm trạng ông Hai bị ám ảnh, ray rứt với mặc cảm là kẻ phản bội. Nghe tiếng chửi bọn Việt gian, ông cúi gằm mặt xuống mà đi. Về đến nhà, ông nằm vật ra giường, tủi thân khi nhìn đàn con. "nước mắt ông lão cứ giàn ra". "Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng, hắt hủi đấy ư?" Ông giận lây và trách cứ những người trong làng phản bội. Tủi thân, ông Hai thương con, thương dân làng chợ Dầu, thương thân mình phải mang tiếng là dân lang Việt gian. Suốt mấy ngày hôm sau, ông Hai không dám đi đâu, chỉ quanh quẩn ở xó nhà, nghe ngóng binh tình bên ngoài. Ông sống trong tâm trạng nơm nớp lo sợ, xấu hổ và nhục nhã. Cứ thoáng nghe thấy Tây, Việt gian, cam-nhông là ông lại "lủi ra một góc nhà nín thít". Trong tâm trạng bị dồn nén và bế tắc ấy, ông chỉ còn biết trút nỗi lòng của mình vào những lời tâm sự với đứa con út. Qua lời tâm sự với con, chúng ta thấy rõ 1 tình cảm sâu nặng và bền chặt với cái làng chợ Dầu, 1 tấm lòng thủy chung với kháng chiến, với cách mạng của con người ông Hai. Tình cảm đó là sâu nặng và thiêng liêng.