* Nguyên nhân :

 Hốt Tất Liệt âm mưu xâm lược Đại Việt để làm cầu nối xâm lược và thôn tính các nước ở phía Nam Trung Quốc.

* Diễn biến:

- Cuối tháng 1 -1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt.

- Sau một số trận chiến đấu chặn giặc ở vùng biên giới, Trần Quốc Tuấn cho lui quân về Vạn Kiếp. Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, sau đó rút về Thiên Trường và thực hiện kế sách “Vườn không nhà trống”.

- Cùng thời điểm đó, Toa Đô dẫn quân từ Chăm-pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa; quân Thoát Hoan mở cuộc tiến công xuống phía Nam để tiêu diệt quân ta, nhưng thất bại buộc phải rút về Thăng Long và lâm vào tình trạng bị động thiếu lương thực trầm trọng.

- Tháng 5/1285, lợi dụng thời cơ quân địch đang suy yếu, nhà Trần tổ chức phản công đánh tan quân giặc ở nhiều nơi như Tây Kết, cửa Hàm Tử (Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (Thường Tín, Hà Nội) và tiến vào giải phóng Thăng Long.
* Kết quả: 

-  Quân Nguyên đại bại: 50 vạn quân giặc bị giết chết, phần còn lại tháo chạy về nước. Toa Đô bị chém đầu Thoát Hoan chui ống đồng về nước,  đất nước sạch bóng quân xâm lược.

$*$Nguyên nhân, diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên lần thứ hai:

`-` Nguyên nhân: Năm `1259`, nước Nam Tống bị tiêu diệt, Trung Quốc hoàn toàn bị Mông Cổ thống trị. Vua Nguyên là Hốt Tất Liệt ráo riết thực hiện âm mưu xâm lược Cham - pa và Đại Việt để làm cầu nối xâm lược và thôn tính các nước ở phía Nam Trung Quốc.

`-` Diễn biến: 

`+` Cuối tháng `1 - 1285`, khoảng `50` vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy `->` xâm lược ta.

`+` Ta lui về Vạn Kiếp `->` Thăng Long `->` Thiên Trường thực hiện chủ trương "Vườn không nhà trống" để bảo toàn lực lượng.

`+` Cùng một lúc Tọa Đô từ Cham - pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa. Thoát Hoan tấn công xuống phía Nam nhằm tạo thế "gọng kìm" tiêu diệt quân ta.

`+` Giặc rút về Thăng Long cổ thủ `->` gặp khó khăn.

`+` Tháng `5 - 1285` ta phản công giành thắng lợi ở Tây Kết, cửa Hàm Tử, bến Chương Dương.

`-` Kết quả:

`+` Giặc phần bị chết, phần còn lại rút chạy về nước. Thoát Hoan chui vào ống đồng về nước, tướng Tọa Đô bị chém đầu.

`+` Cách đánh: Vừa đánh vừa lui, chờ thời cơ phản công, "Vườn không nhà trống" ấy ít địch nhiều.