Tóm tắt: 

Vũ Nương - Vũ Thị Thiết quê ở Nam Xương là người con gái thuỳ mị nết na. Chồng nàng là Trương Sinh con nhà hào phú nhưng không có học, lại có tính đa nghi, hay ghen. Thế rồi, Trương Sinh phải đi lính, xa mẹ già và người vợ đang mang thai ở nhà, Vũ Nương sinh con trai, đặt tên con là Đản. Nàng thương trỏ vào cái bóng trên tường và bảo đó là cha bé Đản. Còn mẹ Trương Sinh vì thương nhớ con mà sinh bệnh, ốm rồi mất, Vũ Nương đã làm ma chay, tế lễ như đối với cha mẹ đẻ của mình. Giặc tan, Trương Sinh trở về, bé Đản không chịu gọi chàng là cha mà một mực nói cha Đản thường buổi đêm mới đến. Trương Sinh nghi ngờ vợ không chung thuỷ nên đã mắng nhiếc, đánh đuổi nàng đi. Vũ Nương không minh oan được nên đã tự vẫn. Một đêm, thấy bóng Trương Sinh trên vách, bé Đản đã bảo đó là cha, Trương Sinh tỉnh ngộ nhưng đã quá muộn. Còn Vũ Nương, khi nhảy xuống sông Hoàng Giang tự vẫn, đã được các nàng tiên rẽ cho một đường nước xuống thuỷ cung. Tại đây Vũ Nương gặp Phan Lang - một người cùng làng, Vũ Nương đã gửi chiếc hoa vàng cho Trương Sinh. Trương Sinh lập đàn giải oan cho Vũ Nương trên sông, nàng trở về, ngồi trên kiệu hoa nói với chồng vài lời tạ từ rồi biến mất. 

Chuyện người con gái Nam Xương kể về cuộc đời và cái chết thương tâm của nàng Vũ Nương. Vũ Nương, quê Nam Xương, vừa đẹp người lại vừa đẹp nết, nàng được gả cho Trương Sinh, một người vốn có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức. Khi Trương Sinh đi lính, ở nhà, Vũ Nương hết lòng chăm lo cho mẹ chồng, con thơ và cáng đáng chuyện gia đình. Những ngày ở một mình, nàng hay đùa con, trỏ bóng mình trên vách bảo đó là cha Đản. Khi Trương Sinh trở về, vì nghe lời ngây thơ của con trẻ, lại đa nghi, đã nghi oan cho Vũ Nương, nàng không thể giải thích cho chồng hiểu nên đã nhảy xuống sông tự vẫn để minh chứng cho sự thủy chung của mình. Vũ Nương được Linh Phi cứu, sống tiếp đời mình ở chốn thủy cung. Tới khi gặp được Phan Lang, là người cùng làng, nàng tâm sự cùng Phan Làng rồi nhờ gửi lời cho chồng lập đàn giải oan ở bến sông thì nàng sẽ trở về. Trương Sinh theo lời lập đàn giải oan cho vợ, nhưng hình bóng Vũ Nương chỉ hiện lên chốc lát rồi loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất, nàng vĩnh viễn sống ở thủy cung, không thể quay lại nhân gian.