Chào em, em tham khảo gợi ý:

“Tiếng gà trưa” là một bài thơ rất cảm động viết về tình yêu quê hương, đất nước của người chiến sĩ trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ. 

Đọc bài thơ, em thấy hiện lên một xóm làng yên ả, thanh bình như bao làng quê ở Việt Nam. Ở đó có những lũy tre xanh mát, những cánh đồng thẳng cánh cò bay và có tiếng gà cục tác mỗi buổi trưa hè vắng lặng…

Cứ mỗi khi đọc những vần thơ ấy, em lại bồi hồi khôn tả, nhớ về những kỉ niệm của tuổi thơ. Với mỗi người, kỉ niệm tuổi thơ là những tháng ngày rong chơi, thả diều trên đồng nội. Còn với người chiến sĩ trong bài, kỉ niệm ấy lại gắn với tiếng gà. Một tiếng gà vang vọng theo nhịp hành quân trên đường ra mặt trận. Một tiếng gà đã theo người chiến sĩ đi khắp mọi miền Tổ quốc. Chỉ một tiếng gà, một tiếng gà cũng đủ để khơi dậy cả kí ức tuổi thơ. Bởi vì suốt cả thời thơ ấu, người chiến sĩ ấy đã gắn bó với quê hương thôn dã, với tiếng gà cục tác sớm chiều. Vì gà cũng là một con vật gần gũi, gắn bó với nhân dân ta từ ngàn đời. Thuở ấu thơ, ai mà chẳng từng nghe lời ca: “Con gà cục tác lá chanh…”.

Mở đầu bài thơ, tác giả cho ta thấy một không gian xa lạ mà vô cùng gần gũi:

Trên đường hành quân xa

Dừng chân bên xóm nhỏ

Cái xóm nhỏ mà người chiến sĩ nghỉ chân ấy có phần giống quê hương, làng xóm tuổi thơ chăng? Chắc chắn có. Vì ngay sau đó, tác giả viết tiếp, viết dồn dập theo mạch hồi tưởng:

Tiếng gà ai nhảy ổ:

“Cục… cục tác cục ta”

Nghe xao động nắng trưa

Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ.

Nghe - nghe - nghe, điệp từ “nghe” được nhắc lại tận ba lần khiến em cảm nhận rõ được tâm hồn người chiến sĩ đã bị lay động bởi tiếng gà, và từ đó, những cảm xúc trong tâm trí người chiến sĩ ào ạt ùa về. Bồi hồi, bâng khuâng, xao xuyến, xúc động,... những cảm giác ấy tràn ngập trong tâm trí người chiến sĩ, khiến những gian khổ như tan biến đi và gọi người chiến sĩ quay về thuở ấu thơ. “Nghe” không chỉ là một điệp từ cách quãng mà nó còn là một phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác làm nổi bật lên tình cảm gắn bó sâu nặng của người chiến sĩ đối với tiếng gà tuổi thơ.  

Nhớ về tuổi thơ tươi đẹp, hình ảnh đầu tiên mà người chiến sĩ gặp lại là bà:

Tiếng gà trưa

Có tiếng bà vẫn mắng

- Gà đẻ mà mày nhìn

Rồi sau này lang mặt!

Cháu nhìn thấy gương soi

Lòng dại thơ lo lắng

Với giọng kể hồn nhiên, ngây thơ, tác giả kể lại kỉ niệm bị bà mắng thật ngộ nghĩnh, đáng yêu làm sao! Em cũng thấy cảm động trước tình cảm bà cháu ấy. Lời mắng đó cũng là một trong muôn vàn cử chỉ yêu thương của bà mà thôi.

Tiếng gà trưa

Tay bà khum soi trứng

Dành từng quả chắt chiu

Cho con gà mái ấp…

Đọc đến đây, sống mũi em cay cay. Em hiểu, bà trong bài thơ này là một người có tấm lòng nhân hậu, hết lòng yêu thương, hi sinh vì con cháu. Hình ảnh bà sẽ còn mãi theo người chiến sĩ đi tới mọi chiến trường gay go, nguy hiểm nhất. Hình ảnh bà sẽ luôn theo sát, bảo vệ cho người chiến sĩ. Phải chăng, bà trong bài thơ “Tiếng gà trưa” cũng là người bà của tất cả những người con Việt Nam? Bà chính là quê hương, là nguồn cội. Cứ mỗi khi thầm đọc đoạn thơ, nhắm mắt lại, trong em lại hiện lên hình ảnh đôi tay bà gầy guộc xương xương, nhăn nheo vì thời gian, đang nhẹ nhàng nâng niu từng quả trứng. Lúc ấy, cổ họng em nghèn nghẹn, không nói lên lời. Từ “khum” và từ láy “chắt chiu” đã được tác giả sử dụng thành công gợi niềm thương cảm, nghẹn ngào nơi người đọc. Chắc có lẽ Xuân Quỳnh cũng đã có một người bà như thế nên mới viết được những dòng thơ chứa chan tình cảm, sâu lắng và cảm động như vậy.

Tiếng gà trưa còn âm vang trong tâm trí người chiến sĩ ngay cả trong những giấc mơ, gợi cho em suy nghĩ nhiều điều… Trong giấc mơ của trẻ thơ, những quả trứng hồng hiện lên thật đẹp đẽ, lung linh, mang ấm no, hạnh phúc về cho hai bà cháu:

Tiếng gà trưa

Mang bao nhiêu hạnh phúc 

Đêm cháu về nằm mơ

Giấc ngủ hồng những trứng

Trở lại với hiện thực sau những hồi tưởng về quá khứ, người chiến sĩ đã thấy rõ mục đích chiến đấu lớn lao của mình. Điệp từ vì được nhắc lại 4 lần đã khẳng định rõ lí tưởng và tình yêu Tổ quốc của người chiến sĩ: tất cả vì Tổ quốc, vì quê hương, vì bà. Xuyên suốt trong bài thơ là điệp ngữ “tiếng gà trưa” được nhắc lại bốn lần ở đầu các khổ thơ. Nó không chỉ gợi nên một âm thanh gần gũi, quen thuộc với làng quê Việt Nam, gợi về những kỉ niệm thuở ấu thơ và tình bà cháu mà còn bày tỏ cảm xúc yêu quê hương, đất nước mãnh liệt của người chiến sĩ. Hơn cả, “tiếng gà trưa” còn là khát vọng chiến đấu, là sứ giả của cuộc sống thanh bình nơi thôn dã.

Qua cảm nhận vô cùng tinh tế của nhà thơ, em thấy tiếng gà mang thật nhiều ý nghĩa thiêng liêng. Tác giả đã rất khéo léo, tinh tế khi đưa “tiếng gà trưa” vào đúng lúc, đúng chỗ, tạo nguồn cảm xúc nơi người đọc. Bằng việc sử dụng điệp từ “tiếng gà trưa”, nhà thơ nhấn mạnh được tình cảm bà cháu thắm thiết, tạo cho những vần thơ một nhịp điệu chậm rãi, nhẹ nhàng, sâu lắng, êm ái. “Tiếng gà trưa” còn là một sợi chỉ vô hình kết nối toàn bộ bài thơ, làm cho câu thơ trở nên liên kết, ngắn gọn và hàm súc.

Em thấy “tiếng gà” trong thơ Xuân Quỳnh có ý nghĩa khác với tiếng gà trong một số tác phẩm em đã đọc. Tiếng gà trong thơ Trần Đăng Khoa là tiếng gà oai vệ, dõng dạc, uy nghiêm, giục cây cối, vạn vật thức dậy sớm, sinh sôi… Trong truyện “Sọ Dừa”, tiếng gà như có phép lạ mang lại điều may mắn, tốt lành cho người hoạn nạn. Còn trong bài thơ của Xuân Quỳnh, ta lại thấy ẩn chứa một chân lí sâu sắc, giống như câu nói của I-li-a Ê-ren-bua trong bài “Lòng yêu nước”: “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu làng quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”. Vâng, một chân lí sâu sắc, chắt lọc bao kinh nghiệm sống của bao người. Người chiến sĩ trong bài thơ phải chăng đã yêu từ ổ trứng hồng, yêu tiếng gà, yêu bà, yêu quê hương, thôn xóm và cuối cùng yêu Tổ quốc Việt Nam. Trước những suy nghĩ, tình cảm của người chiến sĩ, không ai không khỏi xúc động, nghẹn ngào. Nữ sĩ Xuân Quỳnh thật tài ba, đã viết nên những vần thơ thật bình dị mà ẩn chứa được những tư tưởng cao đẹp.

Gấp lại trang sách, em dường như vừa bước ra khỏi một thế giới chỉ có tiếng gà cục tác - một thế giới với tình bà cháu bao la, tình yêu quê hương, Tổ quốc vô bờ. Em thật xúc động trước những vần thơ đầy chất trữ tình của Xuân Quỳnh.