Trong truyện ngắn "Lão Hạc" của nhà văn Nam Cao, nhân vật ông giáo đã đưa ra một triết lý đáng suy ngẫm"... hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác". Trong hoàn cảnh rơi vào đường cùng tuyệt lộ, lão Hạc vẫn quyết định hiến thân để giữ lại vẹn nguyên mảnh vườn cho con. Trái tim người cha ấy vĩ đại chiếu sáng lên những kiếp người tha hóa. Như vậy cuộc sống vẫn còn nhiều điều tốt đẹp, tỏa sáng như tâm hồn lão Hạc. Không phải ai rơi vào bế tắc đau khổ cũng chọn trượt dài trên con đường tha hóa. Rời khỏi song sắt nhà tù có biết bao phạm nhân quyết định làm lại cuộc đời. Nhưng kết cục cho lão nông dân ấy lại là cái chết quằn quại trong đau đớn. Xã hội ấy đôi khi không có chỗ dung thân cho một tâm hồn cao đẹp nhưng đầy khổ đau. Biết bao nhiêu tâm hồn tốt đẹp nhưng bị cuộc đời vùi dập, sống một cuộc đời cơ cực. Ánh sáng từ trái tim họ chẳng đủ để thắp sáng cho cuộc đời chính họ.