“Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Không phải một lời biện minh, nhưng hai câu thơ này Bác như đang tự trả lời cho câu hỏi: “Vì sao người chưa ngủ”. Giữa đêm khuya thanh vắng, chỉ còn văng vẳng tiếng suối, có ánh trăng sáng soi, có bóng cây, có “hoa”, nhưng chỉ khi “người chưa ngủ” mới có thể cảm nhận được vẻ đẹp đầy huyền bí ở nơi rừng núi như thế này được. Bác bộc bạch: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

xin 5*

"Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”

Đến hai câu cuối, cảnh đêm rừng Việt Bắc vừa khẳng định đẹp như tranh, vừa gợi biết bao nỗi niềm tâm trạng của người ngắm cảnh. Đối với tâm hồn nhạy cảm mang phong thái thi sĩ thì Bác Hồ khẳng định cảnh đêm rừng Việt Bắc đẹp như tranh là điều rõ ràng. Người đã thức vì say sưa thưởng thức cảnh đẹp ấy đến độ quên giấc ngủ. Chứng tỏ Bác là một con người yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp. Tấm lòng yêu cảnh đẹp thiên nhiên, đất nước chính là tấm lòng yêu quê hương của Bác. Song hồn thơ của Bác vẫn tiếp tục xao động. Hai chữ “chưa ngủ” không chỉ sơ kết ba dòng thơ, biểu hiện tấm lòng nhà thơ với cảnh đẹp mà còn mở ra một cung bậc cảm xúc mới. Chưa ngủ được điệp lại và dẫn dắt theo một dòng thơ, dòng tình cảm bất ngờ, khơi sâu cảm xúc cả bài thơ: “Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”. Điệp từ chưa ngủ như cái bản lề khép mở hai phía tâm trạng của một con người: càng say mê, yêu mến cảnh Việt Bắc bao nhiêu thì Người càng thao thức nghĩ suy, lo lắng về sự nghiệp kháng chiến, về việc nước, việc dân bấy nhiêu. Hai nét tâm trạngấy thống nhất trong Bác, thể hiện sự hài hòa phong thái thi sĩ và cốt cách chiến sĩ của anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa Hồ Chí Minh.