I, MỞ BÀI

- Giới thiệu, dẫn dắt đến vấn đề mà đề bài yêu cầu: thuyết minh về cây hoa mai.

Ví dụ:

Mở bài số 1: Mùa xuân là mùa của sự sống, là mùa đầu tiên bắt đầu một năm. Mùa xuân, đó là khi trăm hoa khoe sắc tỏa hương, đó cũng là tháng có Tết cổ truyền của dân tộc. Và mỗi người đều yêu thích một loại hoa khác nhau, trong đó hoa mai là loại hoa được khá nhiều người ưa chuộng cũng khá phổ biến.

Mở bài số 2: Mỗi mùa trở về, lòng người lại náo nức rộn ràng chờ đón hương hoa quen thuộc, chờ đón sắc màu mình yêu thích. Và, có loài hoa mà không ai không thích, không ai là không mê, một loài hoa đẹp, một loài hoa ý nghĩa, cũng là loài hoa chỉ xuất hiện duy nhất một lần trong năm, đó là hoa mai – loài hoa ngày Tết.

II. THÂN BÀI

* Nguồn gốc, xuất xứ của cây hoa mai là ở đâu?

• Cây hoa mai có từ thời gian nào, không một ai biết chính xác được. Người ta đặt ra rất nhiều suy đoán nhưng không có cái nào là hoàn toàn chính xác cả. Nếu chúng ta thường xem phim cổ trang cung đình Trung Quốc, sẽ thấy những nhành mai xuất hiện rất nhiều trong hoa viên cung đình vào mùa xuân.
• Cây mai có nguồn gốc từ Trung Hoa, vào rất nhiều năm trước, trong sách “Trân hương bảo ngự” của Phí Cung Ấn đời Minh có ghi lại rằng: “Đắc Kỷ ái lãm hàn mai/Trụ tằng ngự tuyết đồng lãm chi.” Câu ấy có nghĩa là Đắc Kỷ rất yêu thích ngắm hoa mai trong cái lạnh, ngắm từng tầng từng lớp hoa mai được tuyết phủ lên. Dựa theo thời gian ghi chép của cuốn sách này, ta có thể phán đoán được rằng vào khoảng 3000 năm trước, đã có hoa mai.

* Hình dáng, các bộ phận của cây hoa mai như thế nào?

• Rễ cây: Cây mai có ba rễ chính, cũng là ba rễ lớn nhất nhằm cố định cho cây mai đứng chắc chắn trên mặt đất. Ngoài ra còn có các rất nhỏ xung quanh giúp cố định hơn nữa.
• Thân cây: Thân mai thường rất mềm mại. Bởi vậy nên có những gốc mai được nghệ nhân làm vườn dùng cách để nó tạo thành dáng uốn lượn như họ muốn. Giống như bao loài cây khác, màu sắc đặc trưng của thân cây hoa mai chính là màu nâu, lớp vỏ hơi xù xì một chút nhưng lại rất hài hòa trong cả một tổng thể.
• Lá cây: Lá mai có màu xanh biếc bóng bẩy, xung quanh mép là là viền răng cưa. Thường thì lá mai luôn được người ta bứt hết xuống vào tầm cuối đông để vừa kịp cho cây ra hoa vào mùa xuân. Bởi vậy mới có câu: “Không có nỗi đau rứt lá, sao làm nổi nhành mai?”
• Nụ hoa: Nụ hoa mai màu xanh biếc, e ấp chúm chím như nụ hoa đào. Những nụ hoa nho nhỏ, tròn vo như hạt sen, đầu nụ hơi hé sắc vàng đặc trưng của loài hoa này.
• Hoa mai: Hoa mai thường có năm cánh, bông hoa bao giờ cũng lớn bằng hoặc lớn hơn hoa đào. Ngoài ra còn có một số loài mai khác, số lượng cánh hoa cũng nhiều lên. Hoa mai thường có màu vàng là chủ yếu, ngoài ra còn có một số màu sắc đặc biệt như màu đỏ hay trắng. Hoa mai thường có hương thơm dễ chịu, e ấp mà kín đáo, nếu không chú ý sẽ khó lòng mà nhận ra được.

* Phân loại: Hoa mai có tất cả bao nhiêu loại?

=> Hoa mai trên thế giới có tổng cộng gần 25 loại, riêng ở Việt Nam có một số loại đặc trưng lên đến con số 8. Mỗi loại đều có một số đặc điểm khác biệt cùng tên gại khác nhau, tạo nên sự phong phú cho loài cây này.

• Mai vàng: Loại mai phổ biến nhất, thường có 5 cánh, các bông hoa mọc thưa thớt, không gần sát nhau. Cánh hoa khá nhỏ, cả bông cũng không to, ước chừng chỉ hơn hoa đào một chút.
• Mai núi: Như tên gọi của nó, loại mai này sống chủ yếu ở vùng núi cao, nhờ sương, mưa, gió và mạch nước ngầm mà lớn lên. Một bông mai núi có nhiều cánh hơn, những bông hoa cũng mọc nhiều và sát nhau hơn.
• Mai chủy: Gọi là mai chủy vì loại hoa này mọc thành từng chùm, thân cây khá to, là một loại mai rừng.
• Mai động, mai sẻ: Loại mai này đặc biệt hơn bởi chúng mọc ở những vùng cát trắng gần biển, bông mọc khá thưa thớt. Cách gọi cũng là dựa theo số cánh, nếu có 5 cánh thì gọi mai sẻ, có hơn 5 cánh thì gọi mà mai động.
• Ngoài ra còn có mai liễu rủ xuống như cành liễu bên hồ, mai Tứ quý hay nhị độ mai có quả đỏ sau khi cánh hoa rụng….

* Ý nghĩa của hoa mai là gì?

• Trong văn hóa xưa của người Trung Hoa, thì họ rất coi trọng mai. Mai là một trong bốn loài cây cao quý gồm có: Tùng, Cúc, Trúc và Mai, tượng trưng cho bốn mùa trong năm và đức tính, phẩm chất của bậc quân tử.
• Trong văn hóa của người Việt Nam, sắc vàng của mai tượng trưng cho sự thịnh vượng, giàu có, phú quý. Bởi vậy, hoa mai là loài hoa thứ hai đặc trưng của ngày Tết Nguyên Đán chỉ sau hoa đào. Mỗi nhà trong miền Nam của đất nước đều có ít nhất một chậu hoa này.
• Trong văn chương nghệ thuật, mai được ví để miêu tả sắc đẹp, miêu tả khí chất của hai chị em Thúy Vân Thúy Kiều trong “Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du; mai được ví để nói đến cốt cách phẩm chất của quân tử trong thơ Cao Bá Quát và nhiều nhà thơ khác…

* Cách chọn hoa mai như thế nào?

• Trước tiên là phải chọn từ bông hoa. Sắc hoa phải sáng, hoa phải cách đều nhau, cánh hoa cần phải mịn. Nếu chọn cây có nụ thì không nên chọn cây có quá nhiều nụ chưa nở hay đã nở gần hết hoa, như vậy cây sẽ không nở đúng dịp Tết.
• Sau đó là chọn dựa vào lá mai. Lá mai không nên quá nhiều, cũng không được phép không có. Vừa phải, đủ để sắc xanh tôn lên sắc vàng của hoa.
• Ngoài ra thì gốc cây phải chắc chắm, dáng cây phải đẹp thì mới là một cây mai tốt, xinh.

* Cách nuôi trồng, chăm sóc mai ra sao?

- Tùy theo từng thời kì của cây mà ta có cách chăm sóc khác nhau.

• Vào thời kì sau Tết, người ta gọi đó là giai đoạn phục hồi và tăng trưởng thì ta nên hái hết lá già của cây xuống, bói một chút phân. Đây là giai đoạn vô cùng quan trọng quyết định cây mai sẽ sống hay chết. Không nên tưới nhiều nước khi cây mai không có lá, chỉ nên tưới kích rễ. Nếu như không hiểu biết chuyên sâu, chúng ta có thể mang đến cho người chuyên nghiệp chăm sóc.
• Vào giai đoạn kết nụ và nuôi nụ, quá trình này sẽ đơn giản hơn nhiều nếu chúng ta chăm sóc cây tốt vào giai đoạn trước đó, chỉ cần chăm sóc tự nhiên như những cây khác mà thôi.
• Giai đoạn ra hoa, chúng ta cần hái hết lá già và giữ cho lá cây xanh non là được.

III, KẾT BÀI

- Nêu cảm nghĩ của bản thân về cây hoa mai, vẻ đẹp và ý nghĩa của cây. 

I. Phần mở bài: Giới thiệu về loài hoa mai

Hoa mai là loài hoa đặc biệt đối với người miền Trung và miền Nam, dịp Tết đến xuân về hoa mai mang ý nghĩa niềm vui, sự đoàn tụ và may mắn trong năm mới.

II. Phần thân bài

Nguồn gốc của hoa mai

Hoa mai nguồn gốc từ hoa dại trong rừng, sau này được người dân mang về làm cảnh.

Cấu tạo của hoa mai

– Hoa mai có thân gỗ, thân cây phân thành nhiều nhánh, khẳng khiu.

– Lá mai có màu xanh, nhỏ.

– Hoa mai thường có 5 cánh, hoa có màu vàng rực rõ.

– Hoa nở từng chùm, cuống dài.

Phân loại

Hoa mai có nhiều loại khác nhau:

– Mai tứ quý: hoa nở quanh năm. Khi cánh hoa rụng chỉ còn hạt nhỏ màu đen.

– Mai trắng: Hoa có màu trắng như tên gọi.

– Mai chiếu thủy: loài hoa khi nở có hoa nhỏ, lá nhỏ.

Hướng dẫn chăm sóc hoa mai

– Hoa mai thích ánh sáng. Có thể trồng trong phòng khách, sân vườn hoặc sân thượng.

– Khi trồng cây mai nên quan tâm đến thoát nước, vì cây mai không chịu úng. Nên thường xuyên cắt rễ già, tỉa cành, tỉa hoa, nụ cho mai vàng.

– Thời tiết nóng nên tưới nước thường xuyên tạo độ ẩm cho cây.

– Vào tháng 12 âm lịch người trồng phải lặt lá để cây nở hoa đúng dịp Tết.

– Để hoa mai nở đúng dịp Tết cận kinh nghiệm của người trồng.

Ý nghĩa hoa mai trong dịp Tết

– Hoa mai vàng tượng trưng cho sự ấm áp, sum vầy và may mắn trong năm mới.

– Có vị trí quan trọng trong văn hóa và tinh thần của người Việt.

III. Phần kết bài

Hoa mai là biểu tượng cao quý trong ngày Tết của người miền Nam, dịp Tết nhà nào cũng có cây mai để cầu chúc năm mới may mắn, an khang thịnh vượng.

Với bài dàn ý thuyết minh về hoa mai hay và chi tiết các bạn nhớ viết thành bài văn thật hoàn chỉnh và đạt điểm cao.