A, MB

- giới thiệu tác giả: Trương Hán Siêu là một nhân vật lịch sử đời Trần, tham gia cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba. Ông làm quan trải qua bốn triều vua Trần. Trương Hán Siêu là một người học vấn uyên bác, thông hiểu sâu sắc đạo Nho, đạo Phật, lại giàu lòng yêu nước và có nhiều công lao đối với triều Trần, vì vậy ông được các vua Trần tôn kính, xem như bậc thầy. Tác phẩm của ông bộc lộ tinh thần yêu non sông đất nước, tự hào về truyền thống vẻ vang của lịch sử dân tộc và đượm sắc thái trữ tình hoài cổ. Ngôn ngữ trong văn chương của ông tinh tế, lắng đọng, giọng điệu thi phú rất uyển chuyển.

- giới thiệu tác phẩm: Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu là một tác phẩm tiêu biểu của văn học yêu nước thời Lí – Trần. Bài thơ được sáng tác sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông khoảng 50 năm. Bài thơ không chỉ là ca ngợi vẻ đẹp của con sông Bạch Đằng, gợi nhắc đến những chiến công năm xưa mà còn thể hiện được nỗi niềm hoài cổ của tác giả thông qua hình tượng nhân vật khách.

B, TB

1,Nội dung:

a, Vẻ đẹp của con sông Bạch Đằng và tâm trạng của nhân vật khách

- Vẻ đẹp của sông Bạch Đằng đã được cảm nhận vô cùng sâu sắc qua con mắt của nhân vật khách. Thật vậy, nhân vật khách chính là phân thân của tác giả để thưởng ngoạn cảnh của đất nước cũng như bày tỏ những suy ngẫm, cảm nhận của mình trước cảnh trí, thế sự của đất nước.

- Đầu tiên, những địa danh được nhắc đến trong bài đều là những địa danh lịch sử ghi dấu ấn của trận chiến bên sông Bạch Đằng hào hùng, vĩ đại của dân tộc năm xưa: cửa Đại Than, bến Đông Triều, sông Bạch Đằng. Cùng với đó, nhân vật khách cũng nhắc đến những điển tích của Trung Quốc như: sông Nguyên, sông Tương, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô,...

- Điều này không chỉ cho thấy vốn hiểu biết của nhân vật khách mà còn cho thấy được tâm hồn khoáng đạt, hoài bão lớn lao cùng với tình yêu thiên nhiên tha thiết của khách. Bên cạnh đó, qua con mắt của khách mà cảnh sắc của Bạch Đằng hiện lên chân thực.

- Những câu từ "Bát ngát...một màu" gợi ra vẻ đẹp hùng vĩ hoành tráng của sông Bạch Đằng cùng với những chiến tích vẻ vang của dân tộc năm xưa. Không những vậy, cảnh sắc còn mang vẻ đẹp trong sáng nên thơ, trữ tình hài hòa "Nước trời...ba thu".

- Dường như non nước ấy mãi trường tồn, vĩnh cửu theo năm tháng. Tuy nhiên, người đọc cũng thấy được sự ảm đạm hiu hắt của cảnh bị làm mờ dấu vết theo thời gian thành "cảnh thảm". Từ đây, người đọc thấy được tâm trạng hào hứng phấn khởi tự hào của nhân vật khách trước cảnh đẹp thiên nhiên nhuốm đầy màu lịch sử nhưng cũng chứa đựng sự tiếc nuối vì những năm tháng đổi thay.

b, Lời của bô lão.

- Thái độ của các bô lão đối với nhân vật khách: nhiệt tình, hiếu khách và trân trọng khách.

- Cảnh chiến đấu trong lời kể của các bô lão: Lực lượng với quy mô hùng hậu, khí thế dũng mãnh, quyết liệt: thuyền tàu muôn đội, gươm giáo sáng chói. Thái độ của giặc kiêu ngạo, khoác loác và kết cục thảm hại.

- Nguyên nhân dẫn tới thắng lợi của ta và thất bại của địch:Trời đất cho nơi hiểm trở và có nhân tài giữ cuộc điện an.

Các bô lão đã nhấn mạnh yếu tố làm nên thắng lợi là nhân dân ta có đủ thiên thời địa lợi nhân hòa, trong đó nhấn mạnh vai trò quan trọng của yếu tố con người

- Tuyên ngôn, chân lí vĩnh hằng từ xưa đến nay đó là nhờ "anh hùng bất nghĩa tiêu vong"

2, Nghệ thuật

- Bố cục chặt chẽ

 - Hình tượng nghệ thuật đậm chất triết lý

 - Ngôn từ trang trọng, sử dụng nhiều điển tích điển cố.

C, KB

Tóm lại, bài phí với âm hưởng hoài cổ đã thể hiện cảm xúc của tác giả về những chiến công năm xưa trên dòng sông Bạch Đằng: vừa tự hào vừa có sự tiếc nuối. Bài phú mãi là tác phẩm văn chương xuất sắc trong kho tàng văn học lịch sử của dân tộc.

BÀI LÀM

Trương Hán Siêu là một nhân vật lịch sử đời Trần, tham gia cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba. Ông làm quan trải qua bốn triều vua Trần. Trương Hán Siêu là một người học vấn uyên bác, thông hiểu sâu sắc đạo Nho, đạo Phật, lại giàu lòng yêu nước và có nhiều công lao đối với triều Trần, vì vậy ông được các vua Trần tôn kính, xem như bậc thầy. Tác phẩm của ông bộc lộ tinh thần yêu non sông đất nước, tự hào về truyền thống vẻ vang của lịch sử dân tộc và đượm sắc thái trữ tình hoài cổ. Ngôn ngữ trong văn chương của ông tinh tế, lắng đọng, giọng điệu thi phú rất uyển chuyển. Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu là một tác phẩm tiêu biểu của văn học yêu nước thời Lí – Trần. Bài thơ được sáng tác sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông khoảng 50 năm. Bài thơ không chỉ là ca ngợi vẻ đẹp của con sông Bạch Đằng, gợi nhắc đến những chiến công năm xưa mà còn thể hiện được nỗi niềm hoài cổ của tác giả thông qua hình tượng nhân vật khách.

Vẻ đẹp của sông Bạch Đằng đã được cảm nhận vô cùng sâu sắc qua con mắt của nhân vật khách. Thật vậy, nhân vật khách chính là phân thân của tác giả để thưởng ngoạn cảnh của đất nước cũng như bày tỏ những suy ngẫm, cảm nhận của mình trước cảnh trí, thế sự của đất nước. Đầu tiên, những địa danh được nhắc đến trong bài đều là những địa danh lịch sử ghi dấu ấn của trận chiến bên sông Bạch Đằng hào hùng, vĩ đại của dân tộc năm xưa: cửa Đại Than, bến Đông Triều, sông Bạch Đằng. Cùng với đó, nhân vật khách cũng nhắc đến những điển tích của Trung Quốc như: sông Nguyên, sông Tương, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô,... Điều này không chỉ cho thấy vốn hiểu biết của nhân vật khách mà còn cho thấy được tâm hồn khoáng đạt, hoài bão lớn lao cùng với tình yêu thiên nhiên tha thiết của khách. Bên cạnh đó, qua con mắt của khách mà cảnh sắc của Bạch Đằng hiện lên chân thực. Những câu từ "Bát ngát...một màu" gợi ra vẻ đẹp hùng vĩ hoành tráng của sông Bạch Đằng cùng với những chiến tích vẻ vang của dân tộc năm xưa. Không những vậy, cảnh sắc còn mang vẻ đẹp trong sáng nên thơ, trữ tình hài hòa "Nước trời...ba thu". Dường như non nước ấy mãi trường tồn, vĩnh cửu theo năm tháng. Tuy nhiên, người đọc cũng thấy được sự ảm đạm hiu hắt của cảnh bị làm mờ dấu vết theo thời gian thành "cảnh thảm". Từ đây, người đọc thấy được tâm trạng hào hứng phấn khởi tự hào của nhân vật khách trước cảnh đẹp thiên nhiên nhuốm đầy màu lịch sử nhưng cũng chứa đựng sự tiếc nuối vì những năm tháng đổi thay.

Bài phú còn là lời của các bô lão hô ứng với nhân vật khách về những chiến công năm xưa. Thái độ của các bô lão đối với nhân vật khách: nhiệt tình, hiếu khách và trân trọng khách. Trong những lời kể của bô lão, những cảnh chiến đấu với lực lượng với quy mô hùng hậu, khí thế dũng mãnh, quyết liệt: thuyền tàu muôn đội, gươm giáo sáng chói  hiện ra. Thái độ của giặc kiêu ngạo, khoác loác và kết cục thảm hại. Theo các bô lão, nguyên nhân dẫn tới thắng lợi của ta và thất bại của địch: Trời đất cho nơi hiểm trở và có nhân tài giữ cuộc điện an. Đồng thời, các bô lão đã nhấn mạnh yếu tố làm nên thắng lợi là nhân dân ta có đủ thiên thời địa lợi nhân hòa, trong đó nhấn mạnh vai trò quan trọng của yếu tố con người. Kết thúc bài phú, các bô lão đã có tuyên ngôn, chân lí vĩnh hằng từ xưa đến nay đó là nhờ "anh hùng bất nghĩa tiêu vong".

Về nghệ thuật, bài phú mang âm hưởng lịch sử sâu sắc, có bố cục chặt chẽ, hình tượng nghệ thuật đậm chất triết lý và ngôn từ trang trọng, sử dụng nhiều điển tích điển cố. Tác phẩm chính là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất về dòng sông Bạch Đằng lịch sử.

Tóm lại, bài phí với âm hưởng hoài cổ đã thể hiện cảm xúc của tác giả về những chiến công năm xưa trên dòng sông Bạch Đằng: vừa tự hào vừa có sự tiếc nuối. Bài phú mãi là tác phẩm văn chương xuất sắc trong kho tàng văn học lịch sử của dân tộc.