Câu 5:                                                   Bài làm                                                                                       

  Câu nói của thầy Ha-men "... khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khóa của chốn lao tù...". Câu nói này chính là chân lí của cả câu chuyện. Nó khẳng định và làm nổi bật giá trị thiêng liêng, sức mạnh to lớn của tiếng nói dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do, thoát khỏi vòng nô lệ. Tiếng nói của dân tộc được hình thành và vun đáp bầng sự sáng tạo cùa bao thế hệ qua hàng ngàn năm, là thứ tài sản vô cùng quý báu của mỗi dân tộc. Vì vậy phải biết yêu quý, giữ gìn và học tập để nắm vững tiếng nói cùa dân tộc mình, nhất là khi đất nước rơi vào vòng nô lệ.

Câu 6:                                                    Bài làm                                                                                           Ngoại ngữ có cần đối với một dân tộc. Vì có ngoại ngữ thì dân tộc đó mới có thể giao lưu; buôn bán; mở rộng quan hệ quốc tế với các nước khác. Thầy ha-men phản đối việc dạy và học tiếng Đức vì ý định này của nước Đức không giống với ý định đưa ra ở trên mà ở đây là ý định đồng hóa một dân tộc. Ở nước ta hiện nay đang phát triển học tiếng Anh và nhiều tiếng của các nước khác nhau nhằm nâng cao khả năng giao lưu; học hỏi; phát triển đất nước chứ không phải nhằm vào mục đích xấu xa như mục đích của người nước Đức.