Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,

Lừng lẫy làm cho lở núi non. 

Xách búa đánh tan năm bảy đống,

Ra tay đập bể mấy trăm hòn.

- "Làm trai": quan niệm thân sinh, ý chí khẳng định của người đàn ông.

- Ở đây, tác giả là gười tù đứng sững sờgiữa đất trời Côn Lôn mênh mông, hùng vĩ.

- "Lừng lẫy": ngạ nghề, lẫm liệt.

- "Lở núi non": Miêu tả công việc đập đá.

Nội dung:

=> Từ hình ảnh thực kết hợp hình ảnh khoa trương, cho thấy công việc phi phàm.

Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn,
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
Bốn câu thơ đầu của bài thơ diễn đạt hai tầng nghĩa.

• Tầng nghĩa thứ nhất, miêu tả chân thực một công việc lao động khổ sai, cực nhọc của người tù ở những hòn núi ngoài Côn Đảo.
• Tầng nghĩa thứ hai (Lớp nghĩa tưởng tượng): quan trọng hơn, khắc họa nổi bật tầm vóc khổng lồ của người anh hùng với những hành động phi thường.
  • Khẩu khí: ngang tàng, mạnh mẽ, sảng khoái, hình tượng nhân vật hiện lên thật oai phong, lẫm liệt như một nhân vật thần thoại.
  • Nghệ thuật: Tác giả chọn bút pháp khoa trương và giọng điệu pha chút tự hào khiến cho nhà nho, người tù Phan Châu Trinh chân yếu tay mền "bạch diện thư sinh" ấy thoắt biến thành một dũng sĩ với vóc dáng khổng lồ và sức mạnh phi thường.
  • Nhịp thơ mạnh, dồn dập, gấp gáp… tạo nên không khí sôi động, dữ dội của trận giao tranh ác liệt. Mỗi nhịp thơ như ứng với một nhịp búa vung lên, giáng xuống.

==> Qua những câu thơ trên, dũng sĩ đập đá mà như muốn san bằng bất công, tàn ác vĩ đại nghĩa ở đời.