Câu 1.

- "Cui cút" làm ăn: có nghĩa là làm ăn lẻ loi, thầm lặng một cách tội nghiệp. Thực ra, trường ngữ nghĩa của "cui cút" còn rộng và sâu hơn "tội nghiệp" rất nhiều. Người nông dân đã hiện lên đầy đủ một vòng đời không lối thoát của người nông dân Việt, người "dân ấp dân lân" Nam Bộ. Bắt đầu bằng cui cút, vật lộn làm ăn, toan lo để cuối cùng kết thúc trong nghèo khó.

- Tác giả nêu lên xuất thân của những nghĩa sĩ, họ là những người nông dân chỉ quen dùng cày cuốc, chưa từng biết đến vũ khí chiến đấu ra sao.

Câu 2. 

   - Người nông dân lúc dầu lo sợ sau đó trông chờ tin quan, căm thù giặc và cuối cùng lên đứng lên chống lại.

   - Sử dụng biện pháp so sánh. Đề nhấn mạnh cái bi kịch xót xa là ở lúc bầy giờ là triều đình nhu nhược, không hiểu được lòng dân yêu nước.

Câu 3.

  - Với lòng thương cảm và khâm phục chân thành, nhà thơ đã dựng nên một tượng đài nghệ thuật bất hủ về người anh hùng nghĩa sĩ nông dân trong thời kì lịch sử chiến đấu chống ngoại xâm của dân tộc. Có thể nói bài Văn tế là khúc ca bi tráng về người nghĩa sĩ nông dân dám xả thân vì sự sống còn của đất nước.