Câu 1:

* Cảnh khuya:

- Nội dung: Bài thơ miêu tả cảnh trăng sáng ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ.

- Nghệ thuật:

+ Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

+ Hình ảnh thiên nhiên đẹp, gần gũi, giản dị

+ Ngôn ngữ giản dị, trong sáng

+ Sử dụng các biện pháp tu từ: so sánh, điệp ngữ...

* Rằm tháng giêng:

- Nội dung: Bài thơ miêu tả cảnh trăng sáng ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung, lạc quan của Bác Hồ.

- Nghệ thuật: 

+ Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

+ Sử dụng biện pháp tu từ: điệp ngữ

+ Hình ảnh thơ mang màu sắc cổ điển mà tự nhiên, bình dị

* Tiếng gà trưa:

- Nội dung: Tiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước.

- Nghệ thuật:

+ Thể thơ 5 chữ (tiếng) -> diễn đạt tình cảm, tự nhiên

+ Hình ảnh thơ bình dị, chân thực

+ Sử dụng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, so sánh, liệt kê...

* Bạn đến chơi nhà:

- Nội dung: Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành thắm thiết, đậm đà, mộc mạc và tràn đầy niềm vui dân dã của tác giả.

- Nghệ thuật: 

+ Tạo tình huống bất ngờ, thú vị

+ Giọng thơ hóm hỉnh chứa đựng nụ cười ấm áp, hồn hậu, sự chân thành của nhà thơ

+ Sự kết hợp nhuần nhuyễn, tinh tế giữ ngôn đời thường và ngôn ngữ bác học

Câu 3:

a)

* Điệp ngữ là biện pháp lặp lại một từ ngữ (hoặc cả một câu) nhiều lần trong một câu nói, đoạn văn, đoạn thơ để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.

* Các loại điệp ngữ: 

+ Điệp ngữ cách quãng 

+ Điệp ngữ nối tiếp

+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ vòng)

* VD: 

- Điệp ngữ cách quãng:

“Mai về miền Nam thương trào nước mắt/ Muốn làm con chim, hót quanh lăng Bác/ Muốn làm đóa hoa, tỏa hương đâu đây/ Muốn làm cây tre, trung hiếu chốn này”. (Viễn Phương)

- Điệp ngữ nối tiếp:

“Anh đã tìm em rất lâu, rất lâu/ Cô gái ở Thạch Kim, Thạch Nhọn./ Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm/ Sách giấy mở tung, trắng cả rừng chiều”. (Phạm Tiến Duật)

- Điệp ngữ chuyển tiếp:

"Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy/ Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu./ Ngàn dâu xanh ngắt một màu,/ Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?" (Đặng Trần Côn, Đoàn Thị Điểm)

b)

* Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

* Giải thích nghĩa:

- Lên voi xuống chó: ví con đường danh vọng bấp bênh, thăng trầm, lúc vinh hiển, lúc thất thế, nhục nhã.

- Nhanh như chớp: chỉ tốc độ, nhanh tới mức chưa nhìn thấy đã biến mất.

- Bảy nổi ba chìm: ví cảnh ngộ khi lên khi xuống, long đong vất vả nhiều phen.