Chị Dậu và lão Hạc đều là đại diện cho phẩm chất và số phận của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng tám chịu nhiều bất công, sống trong cảnh một cổ hai tròng bị đọa đầy, khó khăn. Nhưng mặc dù gặp nhiều đau khổ, bất hạnh, người nông dân trước cách mạng tháng Tám vẫn giữ trọn những phẩm chất tốt đẹp của mình.

Người nông dân là đề tài quen thuộc trong văn học Việt Nam trước cách mạng, nói về người nông dân tuy nghèo khổ, lam lũ, ít học nhưng không ít tấm lòng.Đề tài người nông dân luôn là mảnh đất tốt để ươm lên những mầm cây văn học với những tác phẩm đặc sắc điển hình qua hai tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố và "Lão Hạc" của Nam Cao.Đọc những sáng tác này ta sẽ thấy được những vẻ đẹp trong sáng trong tâm hồn của tầng lớp lao động: "Mặc dù gặp nhiều đau khổ bất hạnh nhưng người nông dân trước cách mạng tháng Tám vẫn giữ trọn phẩm chất tốt đẹp của mình".Khi ta đọc hai tác phẩm này, điều mà gây ấn tượng cho chúng ta nhất đó chính là cuộc sống đau khổ, bất hạnh với cảnh lầm than khổ cực của những người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng tám.Chị Dậu là một trong số đó là một người nông dân nghèo, vì phải đóng tiền sưu thuế của chồng nên chị phải bán con đi để lấy tiền trả sưu cho chồng, nhưng vì phải đóng sưu cho người em chồng đã mất nên bọn nhà lý trưởng và tên cai lệ đã đòi đánh anh Dậu đến mức anh bị thương nặng phải để người dân bê về, vì nhìn anh thương lên bà lão hàng xóm đã thương tình cho chị Dậu bát gạo để nấu cháo cho anh Dậu ăn.Chị Dậu nấu cháo, bê lên cho anh Dậu ăn nhưng chưa kịp ăn thì bọn nhà lý trưởng và cai lệ đã đến để đánh chói anh Dậu.Dù cho chị Dậu có cầu xin tha thiết nhưng bọn nhà lý trưởng vẫn không tha và tiếp tục đánh đập, vì thương chồng chị Dậu đã phải dùng những lời lẽ để nói lại bọn chúng.Nhưng khi cơn tức giận đã đến đỉnh điểm, chị Dậu đã đánh lại bọn chúng cho đến khi bọn chúng đi.Nếu đọc tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố, ta thương cảm cho chị Dậu người phụ nữ nông dân sống dưới chế độ phong kiến bao nhiêu thì khi ta đọc tác phẩm "Lão Hạc" của Nam Cao ta lại càng cảm thấy sót thương cho số phận người nông dân với cuộc sống mòn mỏi và mong chờ cái hy vọng mong manh về cuộc sống cô đơn gặm nhấm từ tâm hồn cho đến thể xác già nua của Lão Hạc bấy nhiêu.Lão Hạc là một người nông dân nghèo, vợ mất sớm, con trai Lão phẫn trí bỏ đi đồn điền cao su.Lão Hạc phải sống một cuộc đời cô đơn, buồn tủi. Những lúc xa con, anh chỉ có “chú vàng” làm bạn. Nhưng sau đó, vì hoàn cảnh éo le, anh buộc phải bán đi người bạn thân nhất của mình. Để mưu sinh khi không còn sức đi làm công nhân, anh đã phải ăn nhiều củ khoai, củ… sau khi bán cậu Vàng cho người bạn thân của mình. Anh rất tủi thân và day dứt. Rốt cuộc, anh ta phải tự kết liễu cuộc đời của mình với liều lượng mồi chó mà anh ta đã yêu cầu những người lính làm. Cái chết của Lão Hạc thật đau đớn và dữ dội. Bức tranh Lão Hạc gợi cho ta nhiều điều. Ký ức đau buồn về thảm cảnh 2 triệu người chết đói năm 1945 trước khi Cách mạng Tháng Tám nổ ra. Dù lâm vào hoàn cảnh giống nhau nhưng mỗi người nông dân vẫn tỏa sáng những nét đẹp đáng quý về nhân vật Lão Hạc. Chúng ta vẫn thấy bức tranh giàu lòng nhân ái đối với con cái của mỗi người. hối hận và day dứt vì cho rằng mình đã không làm tròn bổn phận của người cha.Ông lão cố gắng dành dụm tiền bán thóc cho các con, quyết tâm giữ lại toàn bộ khu vườn cho riêng mình. Dù bệnh tật, nghèo khó nhưng ông vẫn không dám động đến số tiền mà các con dành dụm được. Vì vậy, anh đã tìm đến cái chết. một cách để bảo vệ tình yêu thương của người cha dành cho con mình, không muốn lấy trộm tiền và ruộng vườn của con trai Dù gặp hoàn cảnh khó khăn, cả đời ông mới thấy một người nông dân tốt bụng và kính trọng. : Ông rất yêu anh, coi anh là con của mình, nói chuyện với anh và tin tưởng anh. Anh ta đau đớn và thống khổ khi bán nó và chọn cái chết để chuộc lỗi. Anh kiên quyết từ chối sự giúp đỡ của Sư phụ và sau khi chết đã gửi cho anh 30 đồng bạc để ăn chay trường để khỏi làm phiền hàng xóm.