Ở một loài côn trùng, cặp nhiễm sắc thể giới tính ở giới cái là XX, giới đực là XY; tính trạng màu sắc cánh do hai cặp gen phân li độc lập quy định.

* Hướng dẫn giải

F₁ toàn cánh đen.

F_a có tỷ lệ kiểu hình 3 trắng :1 đen → tính trạng tương tác theo kiểu tương tác bổ sung:

A-B-: cánh đen; A-bb/aaB-/aabb: cánh trắng

Tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới khác nhau → 1 trong 2 gen quy định màu cánh nằm trên NST giới tính X

P: AAX^BX^B × aaX^bY →AaX^BX^b : AaX^BY

AaX^BY × aaX^bX^b → F_a: (Aa:aa)(X^BX^b:X^bY) →2 con đực cánh trắng : 1 con cái cánh đen : 1 con cái cánh trắng

Cho F₁ × F₁: AaX^BX^b × AaX^BY → (1AA:2Aa:1aa)(X^BX^B: X^BX^b: X^BY:X^bY)

6A-X^BX^-: 3A-X^BY :3A-X^bY: 1aaX^BX^-:1aaX^BY: 1aaX^bY

Xét các phát biểu:

I đúng

II đúng, số con cánh trắng ở F₂: \(1 - \frac{3}{4}A - \times \frac{3}{4}{X^B} - = \frac{7}{{16}}\); số con đực cánh trắng: \(\frac{1}{4}aa \times \frac{1}{4}{X^B}Y + \frac{3}{4}A - \times \frac{1}{4}{X^b}Y + \frac{1}{4}aa \times \frac{1}{4}{X^b}Y = \frac{5}{{16}}\)→tỷ lệ này là 5/7

III đúng, số con cánh đen ở F₂: \(\frac{3}{4}A - \times \frac{3}{4}{X^B} - = \frac{9}{{16}}\); số con đực cánh đen: \(\frac{3}{4}A - \times \frac{1}{4}{X^B}Y = \frac{3}{{16}}\)→tỷ lệ này là 1/3

IV đúng, số con đực là 1/2;số con đực cánh trắng: 5/16 (đã tính ở ý II) → tỷ lệ cần tính là 5/8